Scrollend door de bestanden van talloze nieuwsmedia vind
ik nergens een verwijzing naar Aristide Soccard. Zijn naam staat evenmin
vermeld in het stevig gedocumenteerde dossier van de Franstalige zakenkrant
L’Echo van 13 september over de talloze Franse zakenlui in ons land, die hier gezamenlijk
maar liefst 17 miljard euro hebben geparkeerd.

De meest bekende is ontegenzeggelijk Bernard Arnault, de verkoper
van welbekende luxemerken zoals Louis Vuitton, Dior, Moët & Chandon en
andere. De Franse luxekoning dropte in 2013 netjes 4,86 miljoen euro
belastingen in de Belgische schatkist. Dankzij de belastingsvoordelen die ons
land biedt, want zijn winst voor belastingen bedroeg 339 miloen euro. Zo stond
in De Tijd (9 augustus), de Vlaamse zusterkrant van L’Echo die in september een
samenvatting van het dossier publiceerde.    

Dat Soccard niet wordt vermeld, heeft zo zijn redenen.
Hij is geenszins van bescheiden komaf. Soccard is een telg van de voorname Franse
familie Rougon-Macquant, waar zelfs een minister op de stamboom prijkt. De
familie heeft haar welstand opgebouwd op een weinig fatsoenlijke manier. Het
stond in zijn DNA geschreven dat ook Aristide in zaken zou gaan. Hij was dan
ook een bekend personage in de cafés van het II-ième arrondissemen in Parijs, waar
ook de befaamde Bibliothèque Nationale en even beroemde Opéra Garnier gevestigd
zijn. Deze buurt heeft sinds vele decennia de reputatie van een quartier
chique, een plek waar poenige burgers zich thuis voelen.

Ook ene Sigismond Busch woonde er in het huis van zijn
broer, die wel eens een klusje voor Soccard uitvoerde. Sigismond pakten graag
uit met zijn relatie met Karl Marx voor wie hij veel artikels schreef in diens
radicaal-democratische krant Rheinische Zeitung.

Soccard zijn eerste grote stappen in de wereld van het
geld liepen faliekant af. Hij moest noodgedwongen zijn statige herenwoning verkopen
aan het chique Franse Parc Monceau in het VIII-ième arrondissement.

Zijn ambitie om steenrijk te
worden was evenwel zeer groot. Hij verhuisde naar elders in Parijs en richtte
er de Banque Universelle op. Het opzet was om projecten in het Midden-Oosten
te financieren. Soccard overtuigde kleine en middelgrote spaarders om te
investeren, uiteraard in ruil voor grote en vlugge winsten. Zelfs de Schatkist
van het Heilig Graf kwam over de brug, want op deze manier zou de paus in staat
zijn zich na beloop van tijd te vestigen in Jeruzalem, hoofdplaats van het
Heilig Land.

De hele speculatieve
onderneming liep echter op een sisser af. Soccard moest wegens zijn
bedriegerijen voor de rechter verschijnen. Door tussenkomst van een politicus
en lid van de familie ontsprong hij wel de dans, maar moest wel Frankrijk
verlaten. Hij vestigde zich ergens in België.

Het hele verhaal van Soccard,
dat opvallend ijzersterke gelijkenissen vertoont met wat er de jongste jaren
over financiële middens aan het licht is gekomen, staat in het vertaalde boek Het Geld
dat de bekende Franse schrijver Emile Zola op basis van waargebeurde slinkse
affaires in 1891 publiceerde. Fransen hebben hier een zegswijze voor:
L’Histoire se ressemble et se répète parfois.

Uitgerekend vandaag lees ik in
een stukje van Jona Lendering op www.sargasso.nl
het volgende: “Het is geen
misdrijf om de economie naar de gallemiezen te helpen. Handel met voorkennis is
verboden, je mag niet frauderen met faillissementen, je mag mensen niet
onvolledig informeren. Maar het zal moeilijk zijn bankiers achter tralies te
krijgen omdat ze verantwoordelijk zijn voor de grootste economische crisis
sinds de jaren dertig. Dat is namelijk geen strafbaar feit.”