De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Dinsdag 10 februari 2015 – Academische opening van de Opleiding Vredeseducatie georganiseerd door het Vredescentrum van de Provincie en de Stad Antwerpen.

donderdag 12 februari 2015 11:54
Spread the love

Locatie: Atheneum van Antwerpen

Het thema:
Tussen Goed en Kwaad

Pannelleden: Luc
Braeckmans, Waarnemend academisch directeur UCSIA; Dirk De Wachter, psychiater;  Kristien Hemmerechts, schrijfster; Marianne
Coopman, Algemeen secretaris Christelijk Onderwijzersverbond en Jacques Haentjens, advocaat (verdediging
Kim De Gelder)

Moderator: Theo
Geuens, psychotherapeut.

Slotwoord: Cathy
Berx, gouverneur van Antwerpen.

In iedere
samenleving is het bewaren en versterken van een leefsfeer van vrede onmiskenbaar een
uitzonderlijk hoog goed.

Vrede is een
actief proces en wordt door de afwezigheid van geweld een noodzakelijke
mogelijkheidsvoorwaarde om de aandacht voor menswaardigheid gaande te houden en
uit te diepen. Gelet op het broze karakter van dit hoge goed wil de Opleiding
Vredeseducatie een breed dienstverleningscentrum zijn dat actief is op het vlak van sensibilisatie
en van vorming inzake het bewaren en versterken van vrede en het geweldloos
hanteren van conflicten.

Karin
Heremans, directeur van het Koninklijk Atheneum, opent de 5de editie
van de Opleiding Vredeseducatie. Ze geeft even mee dat deze school werd
opgericht door Napoleon in 1807 en nu onderdak biedt voor meer dan 60
nationaliteiten. Levensbeschouwing en spiritualiteit is een keuze in de
ontwikkeling van een persoon. Alle erkende levensbeschouwingen zijn hier dan
ook aanwezig en leven vredevol met mekaar. Dit kan ook bespreekbaar gemaakt
worden via de kunst. Alles draait rond “identiteit”. Een samenleving wordt door
onderlinge relaties gevormd.

Luc Braekmans
vervolgt met het benadrukken dat de opleiding volledig steunt op voluntariaat.
De cursisten komen uit eigen interesse. De leerstoel is bij het UCSIA i.s.w.m.
de UA. Het thema is “de Vredesactieve school” zoals het BUSO te Sint-Job en de
Basisschool De Schatkist te Berchem.

Dirk De Wachter
nu: “Borderline Times”. Wijst op engagement, solidariteit en gemeenschapszin.
“Ik dacht dat het over oorlog ging gaan en daar ken ik niet veel van…”. Goed en
kwaad in de context van het gezin. Oorlog en gezin…

4 thema’s:

1.   
Splitten:
splitsen in een wij/zij problematiek waarbij de meest kwetsbare geviseerd
wordt. Drie paradoxen: de onkwetsbare survivor/het kwade – het goede: opletten
met theorieën die het goede prediken (totalitaire aanpak)/het kwade – het
goede: hoe soms verschrikkingen en het kwade het begin kunnen zijn van een
beter traject.

2.   
Complexiteit:
het kwade in onszelf zien, daar is moed voor nodig! In de spiegel kijken en de
eigen kwaadheid niet ontkennen en niet projecteren op de ander – bewustzijn!

3.   
De
ander als vreemde: deze willen we modelleren. Het anders zijn van de ander
koesteren! Dit voedt de liefde voor de ander.

4.   
Niet
weten: er zijn meer vragen dan antwoorden…

Kristien
Hemmerechts: De vreselijke beelden zetten aan tot reflectie… Ondanks alles met
een naïeve koppigheid blijven geloven in de innerlijke goedheid van de mens
zoals Anne Frank schreef in haar dagboek. Elk menselijk gevoel en handelen
proberen te begrijpen. Men bouwt meestal een muur. Het Belgisch
‘rechtsysteem’ is nogal mank. Citaat van Hannah Arendt: “the sad truth is that
most evil is done by people who never make up their minds to be good or evil”.

Het kwade
ontstaat uit het slordig denken of niet denken.

Marianne
Coopman: Het Christelijk Onderwijsverbond is 125 jaar geleden ontstaan. Hoe
kunnen we het goede van onze maatschappij in beeld zetten? Door de identiteit
en wat we doen te verstevigen. Het pedagogische en “de identiteit” is
belangrijk. Het dagelijks taalgebruik zet een bepaald maatschappelijk beeld. Bv
het woordje “loser”… Hoe gaan we in dialoog en welke doelstellingen zijn er?
Gelijke toegang tot het onderwijs moet! Gelijke kansen en anders omgaan met
verschillen. We zijn in een collectieve maar zeer individualistische
maatschappij beland. Onderwijs legt meer en meer belang op “prestatie”. Mijn
punt: wees heel bewust op de wijze waarop je denkt, welk maatschappelijk beeld
zet je op? Hoe met mekaar in dialoog gaan? Op basis van gelijkheid…

Jacques Haentjens:
De reflectie over goed en kwaad bestaat sinds het begin van “de mens” (cfr
Genesis en de boom der kennis). Handelt de mens wel uit vrije wil en bestaat er
wel een vrije wil? Alles mag, behalve wat verboden is in het strafrecht. Blijft
het voor een advocaat wel zo eenvoudig? Waarom het willen opnemen voor een
“slecht” mens? De formele als de humane kant. Laat de dader zich verantwoorden
daar deze recht heeft op een eerlijk proces. Het is en blijft een mens.
Verdedigen betekent “toelichten” maar niet “toedekken”. Ook oog hebben voor het
aangedane leed: een verzoenende rol tussen slachtoffer en dader.

Luc Braekmans:
Eerst leven en daarna filosoferen. De sprekers zijn emanaties van het leven.  De spanning tussen goed en kwaad is een
uiterst complex gegeven en geen mens weet dit concreet in te vullen. Met
algemene richtlijnen is dat nog wat te bevatten en te beheersen. Moord en
doodslag… maar wat in oorlogsomstandigheden of zelfverdediging? Bijzonder
voorzichtig zijn! Je dient de valkuil te vermijden om iets voor te stellen als
“de waarheid” terwijl het dat helemaal niet is… Je dient omgekeerd te werkt te
gaan. Algemene denkbeelden toetsen aan die van de concrete mens.

PAUZE en daarna
vragenronde.

 Je mag het kwade
niet vergoelijken. Gebrek aan naastenliefde. Proberen te begrijpen waarom
iemand iets kwaads doet.  Het is niet
“begrip opbrengen voor de feiten”. 
Iedereen is mens. Onmenselijk is ook menselijk. Kwetsuren kunnen erge
consequenties hebben.

Wat kan een
kantelmoment of omslag geven in iemands denken. Dat gebeurt niet in het
binnenste van de mens. Wij zijn hoe we gezien worden. Interactie met de ander.
Wat verandert in de mens is wat je ziet in de andere mens. Wij zijn in de blik
van de ander. Wij zijn niet ons brein. Het zijn altijd de anderen die het
gedaan hebben.

Je wordt niet
van vandaag op morgen een agressor. Hoe wordt men bv een psychopaat? Wat is de
context, jeugd, opgroeien, omstandigheden,…

Op filosofisch vlak
gaat men in dialoog. Je nodigt iemand uit tot gesprek. Luisterbereidheid met
wederzijds respect en zonder “gelijk” te willen hebben.

Iets dat altijd
naar boven komt is ongelijkheid van kansen. Een dialoog tussen “niet gelijken” is
moeilijk. Ongelijkheid achter de kwaadheid. Het fundamenteel ongelijk zijn. We
zijn allemaal anders. Durf te hopen en blijf proberen naar gelijkheid te
streven. Men kan niet buiten relaties maar die zijn per definitie asymmetrisch.
Machtsmisbruik. Respect voor de zwakkere hebben.

Hoe kan je
verklaren dat jongeren van 13, 14, 15 jaar zich vereenzelvigen met ISIS. Jonge
mensen zijn heel erg zoekende naar identiteit en iets heel krachtig kan dan
aantrekkelijk zijn. Het is een kwetsbare leeftijd. Je kan in de ban komen van
het zeer ideologisch en extreem denken.

Wat betekent het
woord “mens” = denkende geest.

De
onverschilligheid is het ergste kwaad. Wat doen we met de rabiate intolerantie
in deze tolerante maatschappij. Proberen de intolerantie te veranderen.
Verdraagzaamheid heeft grenzen. Een fundamentalist ziet enkel zijn waarheid en
staat niet open voor dialoog.

Mag een
maatschappij zich beschermen tegen agressie. Dit is de doos van Pandora!

Cathy Berx
eindigt. Het was een voorrecht naar het panel te luisteren. Vredeseducatie is
bijzonder noodzakelijk! Het kan niet actueler zijn! Het Atheneum van Antwerpen
is een unieke locatie. Op respectvolle manier lopen hier 60 nationaliteiten
samen school. We dienen te vertrekken vanuit inzicht. Fanatisme is helaas een
onderdeel van het menselijk kwaad. Er is veel ruwheid onderling, zie maar in
debatten, de politiek, tussen geliefden, in het gezin. Kunst en cultuur roept
op tot dialoog en reflectie.

Spread the news!

Het was zeer
boeiend en erg interessant.

De kunstenaar
Ricardo Brey mag zijn tentoonstelling “Op de bodem van de hemel” inleiden. Andere
delen zijn te bekijken in de Sint-Paulus kerk en het M HKA.

http://www.muhka.be/nl/toont/event/3240/RICARDO-BREY

meer info over
de opleiding Vredeseducatie: http://pastoraal.vsko.be/nieuws/opleiding-vredeseducatie-2015

take down
the paywall
steun ons nu!