Wereldwijd telt Dexia 35.200 medewerkers in 33 landen. Daarvan wordt maar 55 procent vertegenwoordigd door een lokale ondernemingsraad of vakbond. Bij Denizbank is er zelfs geen enkele vakbondsafgevaardigde.
Dexia kocht Denizbank, de negende grootste bank in Turkije, net geen vier jaar geleden, en maakte na grote investeringen ook al stevige winsten. De winst steeg met 41 procent in 2008 en met zelfs 60 procent in 2009.
“Dat er in de bank geen vakbonden actief zijn, komt zowel door individuele als door collectieve obstakels, vertelt Geert Haverbeke van het ABVV en de de mondiale vakbondskoepel Uni Global Union Youth.
“Om officieel lid te worden, moeten werknemers zich registreren bij de notaris en tot 50 dollar betalen. Hun namen worden gepubliceerd, en een werkgever kan dat makkelijk opzoeken en hen ontslaan. Dat gebeurt wel vaker in Turkije.”
“De vakbonden zelf moeten eerst minstens 10 procent van alle werknemers in de sector en 50 procent van de werknemers in het bedrijf als lid hebben, voor ze erkend worden.”
Klaar voor actie
Al een jaar lang zijn er onderhandelingen met het management. Nu zijn de vakbonden klaar voor de praktische organisatie.
Geert Haverbeke: “Door de drempels die werden ingebouwd in de Turkse wetgeving moeten we eigenlijk 4.300 werknemers mobiliseren binnen de week.“
“Het algemeen management van Dexia stemt in met de komst van vakbonden in Denizbank, maar het is vooral het Turkse management dat dit moet aanvaarden. De bank is in 1997 uit overheidshanden terug in privéhanden terecht gekomen, en de lokale leidinggevenden reageerden uiterst negatief op pogingen van vakbonden om terug voet aan de grond te krijgen. Toch verwachten we na de zomer een vakbond te kunnen organiseren.”
Transnationale akkoorden
De laatste jaren heeft Dexia verschillende transnationale akkoorden afgesloten, die ook de Turkse werknemers aanbelangen. In 1998 was dat voor het opzetten van een Europese Ondernemingsraad. Het akkoord is toepasbaar voor alle Europese en kandidaat-lidstaten, dus vallen de Turkse werknemers hier ook onder.
Een ander akkoord waar werknemers gebruik van zouden moeten kunnen maken, is dat van de Principes van Sociaal Management, dat door de bonden in 2003 werd afgedwongen. Hierin wordt onder andere bepaald dat wie voor een andere entiteit van Dexia gaat werken, geen nieuwe proefperiode moet doen en zijn anciënniteit uit het vorige contract behoudt.
Bovendien moet de werknemersvertegenwoordigers altijd naar hun advies gevraagd worden voor elke transnationale beslissing, over herstructureringen, overnames, enzovoort. Bij een verkoop van een nieuwe entiteit bijvoorbeeld, moet voorrang gaan naar de koper die de beste garanties geeft voor de arbeidsvoorwaarden en sociale verworvenheden van de werknemers.
In 2008 werd een globaal kader opgezet voor een akkoord dat dat voor de Europese Ondernemingsraad en Sociaal Management op wereldschaal combineert. Maar door het uitbreken van de bankencrisis is dit akkoord in de ijskast gezet.
“Denizbank is niet vertegenwoordigd in de Europese Ondernemingsraad”, vertelt Jean-Luc Revelard van de Franstalige vakbond CNE (nvdr: zustervakbond van LBC-NVK). “De vakbonden hebben gevraagd hen mee rond de tafel te laten zitten, maar Groep Dexia heeft dat geweigerd, omdat Turkije geen deel uitmaakt van de Europese Unie.”
“Voor ons is Denizbank op dit moment niet onze grootste zorg, omdat we in België problemen hebben met de onafhankelijke agentschappen – die vaak geen vakbondsvertegenwoordiging hebben – en omdat we daar eerst aan willen werken. In de Europese Ondernemingsraad hebben we ook maar één CNE-vertegenwoordiger, dus is onze invloed daar veeleer beperkt. Maar we staan open voor de discussie.”
