De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Opinie - Repair&Share vzw .

Defecten aan onze economie? De repair shop is open

Vele professionele herstellers werkten door tijdens de coronacrisis en deden goede zaken. Blijkbaar heeft de lockdown mensen doen beseffen dat reparaties belangrijk zijn. Nu de winkels weer open gaan, kun je ook opnieuw spullen naar een repair shop brengen. Goed nieuws, want repareren is essentieel voor een duurzame en crisisbestendige economie. Toch blijft de reparatiesector een kleine en vaak onderbelichte sector. Daarom zet Repair&Share herstellers in the picture.

dinsdag 12 mei 2020 10:10

Spread the love

Een onzichtbare sector

De reparatiesector voor consumentengoederen is in ons een land een erg kleine sector. Als we alle schoenmakers, electro-herstellers, smartphoneherstellers, fietsenmakers, meubelherstellers, … samentellen, komen we in België aan een 3.000-tal zaken, goed voor slechts 0,2% van het totaal aantal jobs. Onze buurlanden doen het beter, al is ook daar de reparatiesector het kleine broertje. In Frankrijk, het land met de beste score, vertegenwoordigen herstellers 0,47% van de jobmarkt.

Foto: (c) Michiel Devijver, VeloVelo

Net als elders in Europa zijn repair shops in België vrijwel allemaal kleine ondernemingen met minder dan 10 werknemers. Grotere ondernemingen zetten amper in op herstel of werken het zelfs tegen. Heel wat fabrikanten ontzeggen onafhankelijke herstellers de toegang tot wisselstukken en herstelinformatie. Vaak zijn hun producten zodanig ontworpen dat ze niet repareerbaar zijn. In grote (web)winkels wordt je maar zelden aangemoedigd om een defect te laten herstellen.

Een cruciale sector

In alle modellen over circulaire economie staat repareren nochtans bovenaan de to-do-lijst. Veel meer dan recycleren draagt het bij aan een gesloten kringloop waarin er zo weinig mogelijk grondstoffen en energie verloren gaan. Ook voor de Europese economie en tewerkstelling zou een sterkere reparatiesector een goede zaak zijn.

Dat leerden we enkele jaren geleden al uit een studie van Deloitte in opdracht van de Europese Commissie. Stel dat we producenten verplichten om wisselstukken en herstelinformatie voor langere tijd beschikbaar te stellen aan professionele herstellers, wat zou dan het effect zijn op de Europese economie? Dat was één van de centrale vragen van die studie. Wat bleek? Het aantal lokale, kwalitatieve jobs in alle EU-lidstaten zou toenemen. We zouden vooral een stijging zien bij herstellers, fabrikanten en handelaars van wisselstukken en verkopers van tweedehands producten.

Ook de omzet en winst van die sectoren zou groeien. De omzet van producenten en verkopers van nieuwe producten zou dalen, maar het jobverlies in Europa zelf zou heel beperkt zijn. Dat komt omdat de effectieve productie van consumentengoederen veelal buiten Europa gebeurt. Daarnaast zouden handelaars en producenten moeten investeren in lokale hersteldiensten, innovatie en onderzoek, wat het verlies aan Europese jobs grotendeels zou compenseren. Het is op basis van dergelijke studies dat Europa vorig jaar besliste om een betere herstelbaarheid van producten op te nemen in de Green Deal.

Welke kant uit na corona?

De coronacrisis maakte pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk we zijn geworden van de import van materialen en kennis die we zelf niet langer in handen hebben. Op enkele weken tijd kampten we met een tekort aan kwalitatieve mondmaskers, vervangstukken voor defecte beademingstoestellen en ander medisch materiaal. Als we één les uit deze crisis moeten trekken, is het dat een veerkrachtige economie lokaler georganiseerd moet worden. Het uitbouwen van een volwaardige reparatiesector past perfect in dit plaatje. Het zorgt voor lokale en kwalitatieve jobs, we houden de kennis en knowhow over onze producten in eigen handen, en we moeten minder grondstoffen en producten van buiten Europa invoeren.

Toch probeert de lobby van grote producenten vandaag de coronacrisis te gebruiken om de maatregelen rond repareerbaarheid op de lange baan te schuiven. Applia en Digital Europe, de belangenverdedigers van producenten van huishoudtoestellen en telecommunicatie, schreven al brieven aan de Europese Commissie om te vragen dat de pas gestemde maatregelen om consumenten beter te beschermen en om de repareerbaarheid van toestellen te verhogen, uitgesteld zouden worden.

Hoop

Gelukkig zien we ook hoopgevende signalen. 17 EU-lidstaten ondertekenden een oproep om de Green Deal niet te laten schieten, maar net als uitgangspunt te nemen voor de economische relance na Corona. (We zijn bijna te beschaamd om toe te voegen dat België niet in dat rijtje staat.)

De stad Amsterdam besliste om de economische effecten van het coronavirus te bestrijden door meer op circulaire economie in te zetten. Ze zal haar inwoners stimuleren om anders en minder te consumeren. Door samen te werken met bedrijven, lokale initiatieven en kennisinstellingen wil Amsterdam binnen drie jaar een bereikbare infrastructuur van deelplatforms, kringloopwinkels, online marktplaatsen en reparatiediensten opzetten. Wij roepen ook onze steden, bedrijven en overheden op om deze kaart te trekken. Voor een crisisbestendige economie is meer nodig dan plexiglas, mondmaskers en social distancing. Stap af van de wegwerpeconomie. Zorg ervoor dat het makkelijker wordt om kapotte fietsen, stofzuigers, smartphones, tuinstoelen, tapijten en schoenen te laten repareren dan nieuwe te kopen. Werk hindernissen voor herstellers weg. Bouw aan een volwaardige, sterke en zichtbare reparatiesector.