“Het volk is kwaad op hen, echt waar”. In plaats van een wantrouwige blik en de vraag wat een buitenlander op Tahrir doet, neemt hij me voor een Egyptenaar en lucht zijn hart. Ik ben net een taxi ingestapt. Het is zondagavond, nog één nachtje slapen en het zijn verkiezingen in Cairo.
Hij vraagt of het een beetje rustig is op Tahrir. Eigenlijk valt er niets meer te beleven want sinds vorige donderdag is het een feestplein geworden, waar de handel primeert en slogans als muziek in de oren klinken. Ik stel hem dus gerust. “Gelukkig”, zegt hij, “want we zijn het echt kots beu. Laat ons hopen dat de verkiezingen een beetje rustig verlopen. En, .. mag ik je iets zeggen? Het volk wil enkel rust, respect en een betrouwbare regering. De vorige regering schoot op haar eigen volk, maar nu hebben we al-Ganzuri. Iemand met veel ervaring en een respectabel persoon. Hij zal het land in goede banen leiden, want geloof me vrij, het leger is het probleem niet.” Onze rit duurt vijf minuten en ik ben weer een variatie op ‘de wil van het volk’ rijker.
Vandaag geen heldendom
Zelfs op Tahrir zijn ze het er niet meer over eens wat het volk juist wil. Mijn revolutionaire vrienden komen niet meer op het plein en zitten ergens in een zijstraat te kniezen over wat er de afgelopen week gebeurd is: meer dan 100 doden en er is niets veranderd. De betogers eisten een regering die autonoom van de Opperste Militaire Raad (SCAF) kon regeren en wat geeft veldmaarschalk Tantawi hen in de plaats? Al-Ganzuri, 77 jaar oud en van 1996 tot 1999 eerste minister geweest onder Mubarak. Iemand die zowat alles symboliseert waar ze sinds het begin van de revolutie vanaf wilden.
Hoewel het plein een week lang riep om de val van het militaire regime, doet het leger het nu alleen maar beter. Omdat er toch een einde moest komen aan al dat geweld heeft het leger donderdag een muur gebouwd tussen de betogers en de politie (en het ministerie van binnenlandse zaken), ‘om verdere slachtoffers te vermijden’. Een strategische oplossing want op die manier moesten ze geen moeite doen om naar de betogers te luisteren. In de plaats van verantwoording af te leggen voor het gedrag van de oproerpolitie of in te gaan op de eisen van de bevolking, hebben ze de situatie ‘gered’. De betogers en de politie werden als twee kibbelende kinderen uit elkaar gehaald. De activisten zijn woest en voelen zich gepasseerd. Ik stuur een berichtje naar een vriendin om te horen wat zij ervan denkt en krijg terug:
I am in Masr al Gedida collecting money from rich people 🙂 I think not going good. SCAF doing very well now, won everything. Shit.
Verkiezingen
Voor de activisten was de val van het militaire regime noodzakelijk om de macht en de controle van het vorige regime te breken en vrije verkiezingen te kunnen organiseren, maar het leger besliste hier anders over. Misschien is er wel iets vreemd aan de hand met het tijdstip van de verkiezingen in Egypte, want naast het leger zijn het de Moslimbroeders en de VS die het luidst riepen om de verkiezingen te laten doorgaan; alledrie met uiterst democratische bedoelingen.
De ambassadeur van Europa in Cairo spreekt intussen over “de noodzakelijke overgang van de straat naar de politiek” maar zijn de verkiezingen wel een “eerste stap naar de democratie”? Terwijl de activisten slecht georganiseerd zijn en geen duidelijke politieke standpunten hebben weten in te nemen, kunnen de partijleden van het vroegere National Democratic Party (NDP) van Mubarak zich ook verkiesbaar stellen (vgl. Tunesië waar dit onmogelijk was). De activisten hebben dus terecht schrik om politiek weggeconcurreerd te worden terwijl in hun ogen de deur open staat voor de ‘nostalgische’ parlementsleden die samenspannen met het leger en het overgangsproces van een militaire naar een burgerlijke regering alleen maar moeilijker zullen maken.
Zoals ik echter in het begin van deze tekst heb proberen illustreren, is het niet duidelijk wat het volk juist wil. De meningen zijn divers en de meeste mensen zijn toch wel enthousiast om te stemmen voor wat hier “het parlement van de revolutie” genoemd wordt. Tahrir heeft de voorbij week haar geloofwaardigheid verloren, maar protesten op straat zullen een belangrijke rol blijven spelen als tegengewicht voor de politieke spelletjes. In het beste geval kunnen we dus zeggen dat het volk tot nu toe haar wens heeft uitgedrukt door op straat te komen en dat het front zich binnenkort ook zal uitbreiden naar de politiek.
Maandag zijn de verkiezingen begonnen en deze zullen nog minstens twee maanden duren. Eind maart zouden ook de verkiezingen van de shura (tweede kamer) afgelopen moeten zijn.
In de loop van deze periode zal ik u op deze blog op de hoogte blijven houden van de belangrijkste (on)democratische praktijken.
