De vrouwelijke depannagedienst – over vrouwen en het gebrek aan sociale bescherming

De vrouwelijke depannagedienst – over vrouwen en het gebrek aan sociale bescherming

Toeval of niet, de campagne voor globale sociale bescherming werd gelanceerd in de week van de internationale vrouwendag. En dit houdt steek. Want ook wat betreft sociale bescherming is de strijd voor gelijke rechten voor mannen en vrouwen nog niet gestreden!

vrijdag 6 maart 2015 17:02
Spread the love




73% van de
wereldbevolking heeft geen volwaardige sociale bescherming. 73% van de
wereldbevolking, dat zijn grofweg 5,2 miljard personen. Mensen die bij ziekte
of verlies van hun baan geen inkomen meer hebben. Mensen die door hun
gebrekkige toegang tot gezondheidszorg vroeger zullen sterven dan de gemiddelde
Belg.

Getallen zeggen veel,
maar verbergen ook heel wat. Zo zijn er
heuse regionale verschillen als we
spreken over sociale bescherming. Bijvoorbeeld, wereldwijd krijgt slechts 12%
van de werklozen een of andere vorm van werkloosheidsuitkering. Maar de
regionale verschillen zijn opzienbarend. 64% van de West-Europese werklozen
krijgt een uitkering, slechts 7% van de
werklozen uit Azië ziet dit recht gerealiseerd, in Latijns-Amerika en de Caraïben
zakt dit percentage tot 5%. Achteraan hinkt Afrika, waar minder dan 3% van de
werklozen een werkloosheidsuitkering ontvangt.

Al deze cijfers
verbergen op hun beurt de verschillen tussen man en vrouw. Want de ongelijkheid tussen man en vrouw op het
gebied van sociale bescherming is ronduit problematisch. Vrouwen zijn
wereldwijd minder beschermd tegen werkloosheid dan mannen. Vrouwen lopen meer
risico op arbeidsongevallen, maar zijn er tegelijkertijd minder tegen beschermd
dan mannen. Vrouwen ontvangen minder pensioen dan mannen (na een hele loopbaan
waar men gemiddeld 10% minder verdient voor hetzelfde soort werk), … . En ga zo
maar door.

Een van de
oorzaken van deze ongelijkheid is een direct gevolg van het type arbeid dat mannen en vrouwen
verrichten. Onderzoek wijst uit dat vrouwen wereldwijd vaker terug te vinden
zijn in meer arbeidsintensieve, gevaarlijke en ondergewaardeerde jobs.
Bovendien zijn vrouwen oververtegenwoordigd in de informele economie. Denk hierbij aan huishoudwerk of een
zelfstandige activiteit. Het gaat vaak om werk zonder een formeel contract of
statuut, waardoor men dus geen sociale zekerheid opbouwt. Deze vrouwen kunnen
dus niet terugvallen op een pensioen wanneer hun partners niet langer voor een
inkomen kunnen zorgen of overlijden, op een uitkering bij arbeidsongevallen, of
op een moederschapsuitkering wanneer ze bevallen. (Wereldwijd kunnen slechts
28,4% van de actieve vrouwen genieten van moederschapsbescherming. In Afrika en
Azië ligt dit percentage lager dan 10%.)

Kortweg, vrouwen zijn
minder sociaal beschermd dan mannen. Tegelijkertijd zullen vrouwen meer opdraaien voor een falend systeem van sociale bescherming
dan mannen, zowel hier als in het Zuiden. Zo zullen vrouwen vaker zorgtaken
op zich nemen indien zorginstellingen niet toegankelijk, beschikbaar of
betaalbaar zijn. In vele regio’s in het Zuiden zijn er bijvoorbeeld amper of geen
voorzieningen voor ouderen. In deze landen zien we dat de langetermijnzorg voor
ouderen vaak op de schouders van de vrouw valt. En hetzelfde verhaal geldt voor
de zorg voor kinderen of zieken. En dit heeft enorme gevolgen voor hun
toekomstplannen. Door als het ware te fungeren als een depannagedienst voor een
falende sociale bescherming, verminderen haar kansen op een job en een eigen
inkomen drastisch. Vrouwen zijn dan de dupe van een falend beleid en een
tekortschietende publieke dienstverlening.

Maar deze
problematiek van ongelijkheid tussen man en vrouw inzake sociale bescherming behoort
niet alleen het globale Zuiden toe. Ook hier in België is dit actueel. Denk aan het gebakkelei over de mantelzorg. Ditmaal
kibbelde onze federale regering over de afschaffing van de tijdelijke
vrijstelling om actief op zoek te gaan naar werk voor werkloze mantelzorgers.
Werklozen die voor een ziek familielid zorgen, zouden zo hun uitkering
verliezen. Deze mantelzorgers zijn vaak vrouwen en vervullen een cruciale rol
voor de samenleving. Mantelzorg heeft duidelijk aangetoonde positieve
gezondheidsresultaten, en vangt terzelfdertijd tekortkomingen van ons gezondheidssysteem
op , denk aan de lange wachtlijsten voor zorginstellingen. De keuze van de
federale regering om hierin te snoeien, getuigt niet alleen van een
kortzichtige en vrouwonvriendelijke visie (hoeft dit te verbazen in dit
mannenclubje?), maar is illustratief voor de druk waaronder onze sociale
bescherming staat, voor mannen én vrouwen.

De strijd voor
globale sociale bescherming is van groot belang. Een universele sociale
bescherming, voor iedereen, ongeacht politieke voorkeur, sekse, etnisch-culturele
achtergrond, leeftijd, … . De strijd voor sociale bescherming voor vrouwen
verdient extra aandacht. Omdat vrouwen aan het kortste eind trekken, en omdat
vrouwen vaak opdraaien voor het gebrek aan degelijke sociale bescherming. Dit
hypothekeert de toekomst van vrouwen in alle landen. Strijden voor sociale
bescherming, is strijden voor de gelijkheid tussen man en vrouw!

Daarom pleit FOS
voor:

  • Betere
    toegang van vrouwen tot sociale bescherming en waardig werk. Sociale
    bescherming van vrouwen moet erkend worden als een universeel recht en
    verankerd worden in de wetgeving en het beleid van alle landen.
  • De
    actieve participatie van vrouwenorganisaties in de uitbouw van systemen van
    sociale bescherming
  • De ratificatie
    van Conventie 156 van de Internationale ArbeidsOrganisatie (IAO). Een conventie
    over de gelijke behandeling en kansen voor de actieve bevolking met familiale
    verantwoordelijkheden. Deze conventie bestaat sinds 1983. België ratificeerde
    deze conventie nog niet!

take down
the paywall
steun ons nu!