Oorlog moet koste wat kost vermeden worden. Een nucleair conflict mag nooit overwogen worden.

Deze twee leuzen worden vaak uitgesproken, maar zelden gevolgd. Oorlogen zijn er nog veel te vaak, en zolang landen kernwapens bezitten wordt hun gebruik doorlopend overwogen.

Het Russisch-Oekraïens conflict heeft ‘s werelds twee grootste nucleaire machten tegenover elkaar geplaatst. De V.S. steunt het Oekraïens leger dat de facto een proxy voor de NAVO is geworden, Rusland ziet haar strijd met Oekraïne als een tegen het “collectieve Westen”.

Sinds het begin van Ruslands “speciale militaire operatie” in Oekraïne hebben zowel de V.S. als Rusland hun respectievelijke nucleaire kaarten gespeeld.

Rusland heeft duidelijk gemaakt dat het elke interventie van de NAVO als een existentiële bedreiging van de Russische natie zou behandelen, verwijzend naar een van de twee clausules in de Russische nucleaire politiek waarin kernwapens gebruikt kunnen worden. (De andere is in respons op een kernaanval op Rusland).

De V.S. heeft duidelijk gemaakt dat elke aanval van Rusland op een NAVO-lidstaat het Artikel 5 van het NAVO-handvest (het artikel over “collectieve verdediging”) zou activeren, wat in respons zou leiden tot het beschikbaar maken van de totale militaire capaciteiten van de alliantie, inclusief kernwapens.

Tot nog toe heeft geen van beide zijden de ‘rode lijn’ van de ander overschreden

Tot nog toe heeft geen van beide zijden de ‘rode lijn’ van de ander overschreden, hoewel de Verenigde Staten tot aan de grens opkropen met de voorziening van tientallen miljarden dollars van geavanceerd wapentuig, financiële hulp, en inlichtingen en communicatiesteun voor Oekraïne.

Deze materiele steun wordt niet geboden voor de verdediging van Oekraïne, maar eerder om het land in staat te stellen aan Rusland verloren territorium te heroveren en om voldoende verliezen onder de Russische troepen te veroorzaken om Rusland voor lange tijd te verzwakken.

Vanuit Westers perspectief lijkt de massale aanvoer van militaire steun te werken. Het lijkt alsof Oekraïne een initiële Russische poging om Kiev in te nemen in de eerste weken van het conflict terugsloeg. Het wordt ook gezien alsof het een gecoördineerd Russisch offensief in het Donetsbekken lang genoeg tegenhield om een hervormd leger – getraind en bewapend door de NAVO – in te zetten, dat erin slaagde om de gehele regio van Charkov te hernemen.

Het feit dat de “overwinning” in Kiev door Rusland beschreven wordt als een strategische schijnbeweging, niet als nederlaag, doet er minder toe. Ook het offensief in Charkov, samen met een parallel gefaald offensief in Cherson kostte Oekraïne zoveel slachtoffers dat het eerder Pyrrisch dan politiek van aard was.

Zowel de NAVO als Oekraïne lijken bereid om een agressieve militaire houding te behouden met de bedoeling de Russische troepen uit te putten terwijl Oekraïens gebied heroverd wordt

Vanuit het perspectief van zowel Oekraïne als de NAVO wordt het Russisch leger niet langer als onverslaanbaar maar als eigenlijk kwetsbaar beschouwd. Zowel de NAVO als Oekraïne lijken bereid om een agressieve militaire houding te behouden met de bedoeling de Russische troepen uit te putten terwijl Oekraïens gebied heroverd wordt.

Op haar beurt gelooft Rusland dat het de bovenhand in het conflict heeft, massale verliezen onder het Oekraïens leger heeft veroorzaakt en ongeveer 20 percent van het Oekraïens grondgebied ingenomen.

Daarenboven, door referenda te houden in de bezette gebieden over het vervoegen van Rusland (allemaal door een overweldigende meerderheid aangenomen) heeft Rusland de aard van het conflict veranderd, het transformerend van een gevecht tussen Oekraïne en Rusland op Oekraïense bodem, tot een existentiële strijd met het “collectieve Westen” over Moeder Rusland zelf.

Rusland heeft ook een gedeeltelijke mobilisatie van 300.000 troepen bevolen die, eens opgeleid en ingezet in het Oekraïens operationeel gebied, voldoende militaire kracht zullen bieden om Rusland’s oorspronkelijke taken te voltooien: demilitarisatie en denazificatie.

De NAVO en Oekraïne geloven allebei dat de Russische troepen, zelfs na het verkrijgen van de 300.000 gemobiliseerde troepen, niet in staat zullen zijn om Oekraïne te verslaan. Deze onmacht om de gewenste objectieven te bereiken zal, volgens hen, Rusland aanzetten om de toevlucht te nemen tot het gebruik van tactische kernwapens op Oekraïense doelwitten om de wil tot verzet van de Zelensky-regering te breken.

Nucleair Postuur

De realiteit is echter dat het Russisch nucleair doctrine zo’n scenario niet toestaat. Er zijn immers maar twee voorwaarden waarin het Russisch nucleair doctrine het gebruik van kernwapens toestaat.

Nr 1. “In antwoord op het gebruik van kern- of andere massavernietigingswapens tegen haarzelf en/of haar bondgenoten”, stelt het Russisch Nuclear Postuur document van 2020, of

Nr 2. “In het geval van agressie tegen de Russische Federatie met het gebruik van conventionele wapens wanneer het voortbestaan van de staat in gevaar komt.”

Het nucleair postuur van de V.S. staat dit echter wel toe.

“De Verenigde Staten zal het gamma aan flexibele nucleaire mogelijkheden behouden”, verklaart de 2018 ‘Nuclear Posture Review’ (NPR) van de V.S., “nodig om te verzekeren dat nucleaire of niet-nucleaire agressie tegen de Verenigde Staten, bondgenoten en partners faalt om haar doeleinden te bereiken en het reële risico van onaanvaardbare gevolgen met zich meedraagt voor potentiële tegenstanders nu en in de toekomst.”

Het dient opgemerkt te worden dat de 2018 NPR werd afgekondigd tijdens de regeerperiode van president Donald Trump. Hoewel de regering Biden het NPR-proces in September 2021 begon heeft deze tot nog toe geen vernieuwd document gepubliceerd.

Door Rusland’s expliciete nucleaire politiek te negeren, en in plaats daarvan de Amerikaanse nucleaire politiek te spiegelen op Russisch gedrag, bereiden de V.S., de NAVO en Oekraïne zichzelf – en de wereld – voor op een ramp.

Vertrekkend van het uitgangspunt van een hypothetische Russische tactische kernaanval op Oekraïne heeft de regering Biden een waaier aan niet-nucleaire opties als mogelijk antwoord geformuleerd, inclusief – volgens Newsweek – een “onthoofdings”aanval met de Russische leiders as doelwit, inclusief president Vladimir Poetin.

Volgens Jake Sullivan, President Joe Biden’s ‘national security adviser’, heeft het Witte Huis “rechtstreeks, privé, gecommuniceerd aan de Russen op zeer hoog niveau dat er catastrofale gevolgen voor Rusland zullen zijn als ze kernwapens gebruiken in Oekraïne.”

Sullivan merkte op dat de regering Biden “in detail schetste wat dat precies zou betekenen” in haar communicaties met het Kremlin. Om duidelijk te zijn: het Witte Huis heeft Rusland haar bedoeling gecommuniceerd om niet-nucleair te reageren op een potentiële Russische nucleaire aanval op Oekraïne.

Andrey Gurulyov

Verschijnt ten tonele Andrey Gurulyov, een vroegere Russische officier-generaal en huidig lid van de Russische Doema. Gurulyov is van de Verenigd Rusland-partij (Poetin’s partij), en zou naar verluidt nauw verbonden zijn met de top van de Russische leiding. Hij gaf mij een uitgebreid interview op de editie van 29 september van mijn “Scott Ritter Show” (een coproductie met de Russische makers van “Solovyov Live” met de welbekende Russische commentator Vladimir Solovyov). We bespraken de toekomst van Rusland’s “speciale militaire operatie” in Oekraïne in de nasleep van de referenda en de gedeeltelijke mobilisatie.

“Demilitarisatie” betekent de totale vernietiging van het Oekraïens leger

Gurulyov gaf aan dat, gegeven de realiteit dat het Oekraïens leger functioneerde als een de facto ‘proxy’ van de NAVO, Poetin’s bij de invasie van Oekraïne vooropgestelde doelstelling van “demilitarisatie” nu de totale vernietiging van het Oekraïens leger betekent.

Evenzo betekent het gegeven dat de Russische overheid de regering van Oekraïense president als een Naziregime bestempelde dat “denazificatie” nu een regimewissel in Kiev vereist en de opmars van Russische troepen tot aan de westelijke uithoeken van Oekraïne, op de grens met de NAVO zelf.

Deze doelwitten zouden bereikt worden door een campagne van strategische luchtbombardementen die Oekraïne’s vitale infrastructuur totaal zouden verwoesten, met ernstige gevolgen voor de bevelvoering en de logistiek van het Oekraïens leger.

Volgens Gurulyov zou zo’n campagne tot drie weken kunnen duren, waarna het Oekraïens leger een gemakkelijke prooi zouden zijn voor het vers versterkte Russische leger.

Gurulyov gelooft dat het versterkt Russisch leger in staat zou zijn om de NAVO-gesteunde Russische strijdkrachten te verslaan zonder de toevlucht te nemen naar het gebruik van tactische kernwapens.

Gurulyov stond er zelfs op dat tactische kernwapens nooit zouden – en zelfs nooit konden – gebruikt worden door Rusland tegen Oekraïne.

Hij was minder zeker wanneer het kwam tot het gebruik van tactische kernwapens tegen de NAVO.

Gurulyov was overtuigd dat de aard van Rusland’s militaire overwinning zo beslissend zou zijn dat de NAVO zich misschien gedwongen zou voelen om te interveniëren om Rusland te stoppen.

Als de NAVO echt troepen naar Oekraïne zou sturen, kunnen Russische kernwapens inderdaad gebruikt worden tegen NAVO-doelwitten

Als de NAVO echt troepen naar Oekraïne zou sturen, en die troepen in een grootschalig grondconflict kwamen met Russische strijdkrachten, dan voorzag Gurulyov dat Russische kernwapens inderdaad gebruikt konden worden tegen NAVO-doelwitten.

Gurulyov was ervan overtuigd dat de Verenigde Staten, bang van Rusland’s strategische nucleaire vergeldingscapaciteiten, haar eigen nucleair arsenaal niet tegen Rusland zou gebruiken, zelfs niet als de NAVO geraakt zou worden door Russische kernwapens. Maar Gurulyov vertrok hier van een valse premisse: het nucleair doctrine van de V.S. stelt duidelijk dat “zij (Rusland) moeten begrijpen dat er geen mogelijke voordelen zijn aan niet-nucleaire agressie of beperkte nucleaire escalatie”. Het nucleair doctrine van de V.S. onderlijnt dat “elke nucleaire escalatie zal falen om haar objectieven te bereiken en zal in plaats daarvan resulteren in onacceptabele gevolgen voor hen (Rusland).”

Van deze twee fundamentele misverstanden – dat a) Rusland voorbereidingen zou treffen voor het gebruik van kernwapens tegen Oekraïne die een niet-nucleaire response van de V.S. zouden veroorzaken, en b) Rusland dat gelooft dat de V.S. niet met kernwapens zou reageren als Rusland haar eigen kernarsenaal tegen de NAVO gebruikt, wordt de wereld nu geconfronteerd met het reëel vooruitzicht van een nakende kernoorlog tussen de V.S. en Rusland.

Vanuit het oogpunt van de V.S. onderlijnt Rusland’s onwil om kernwapens tegen Oekraïne te gebruiken de algemene onmacht van Rusland en haar leiders, en opent daarom de deur voor een beslissende NAVO-interventie, inclusief ‘boots on the ground’, in het geval van elke Russische niet-nucleaire bedreiging van Kiev zelf.

Vanuit het Russisch oogpunt opent de gedocumenteerde terughoudendheid van de V.S. om kernwapens te gebruiken in het geval van een beslissende Russische militaire overwinning de deur voor het Russisch gebruik van een tactisch kernwapen tegen de NAVO in het geval van een grote militaire interventie van de NAVO in Oekraïne.

Uit deze fundamenten van misleiding en misverstand kan enkel een ramp volgen.

Poetin heeft, in zijn aankondiging van de formele integratie van Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk in de Russische Federatie, het retorische vuur aangewakkerd ten opzichte van Oekraïne en het ‘collectieve Westen’. Binnenkort zullen woorden door acties gevolgd worden, met scenario’s precies zoals diegenen waar militaire planners in de V.S. en Russische autoriteiten zoals Andrey Gurulyov over spraken.

We staan, letterlijk, op de rand van de afgrond. Nu is de tijd voor het soort politieke maturiteit dat leiders slechts zelden vertonen. De verantwoordelijkheid ligt bij Joe Biden en Vladimir Poetin om ervoor te zorgen dat, zelfs terwijl de gebeurtenissen op de grond in Europa in chaos en geweld vervallen, de leiders van ’s werelds twee grootste nucleaire arsenalen emoties niet laten primeren boven de rede. De gevolgen van hierin te falen zouden, voor de mensheid, terminaal zijn.

Scott Ritter Is een voormalige V.S. Marine Corps inlichtingenofficier die dienstdeed in de voormalige Sovjet-Unie in de implementatie van wapencontroleverdragen, in de Perzische Golf tijdens Operatie ‘Desert Storm’ en in Irak voor het toezicht op de ontmanteling van massavernietigingswapens. Zijn nieuwste boek is ‘Disarmament in the Time of Perestroika’, gepubliceerd door Clarity Press.

Deze tekst verscheen op Consortium News.