Het is ongelooflijk om anno 2016 de liberale minister-president van Nederland als reactie op een mogelijke legalisering van cannabisproducten de meest achterhaalde en normatieve stellingen te horen declameren ten aanzien van cannabis. De man lijkt wel troep te verkopen. Ik ga hier niet de verschillende stellingen afzonderlijk bekijken, dit werd al door Thijs Roes gedaan.

Ik zal wel de conservatieve stelling van premier Rutte over het ‘risico op cannabisverslaving’ onder de loep nemen.

Ik begin met te stellen dat ‘verslaving’ volgens mij een fout gekozen term is. Zelf verkies ik ‘obsessieve relatie met…’ (u mag de puntjes zelf invullen). De reden hiervoor is simpel. Drugverslaving insinueert dat iemand onder het dictaat van een chemische substantie of drug, bijvoorbeeld cannabis, leeft. In wat hier volgt zal ik verdedigen dat dit niet het geval is. Voorlopig zal ik wel de onjuiste term ‘verslaving’ blijven gebruiken maar pleit er voor om in de toekomst ‘obsessieve relatie met…’ te gebruiken.

Mij lijkt het zeer moeilijk om vol te houden dat deze verslavingstheorie klopt wanneer er slechts 9 procent van de cannabisgebruikers zogenaamde verslaafden worden.

De verslavingstheorie stelt dat de demonische macht van een drug op de gebruiker zo groot is dat deze alles in het werk zal stellen om de drug opnieuw te gebruiken om het effect alweer te verkrijgen of op zijn minst het snakken naar de drug te stoppen. Deze terugkoppeling noemen we drugverslaving. Het mag duidelijk zijn dat het volgens deze theorie de drug is die de ongezonde en zelfs gevaarlijke verstrengeling veroorzaakt. Mij lijkt het zeer moeilijk om vol te houden dat deze verslavingstheorie klopt wanneer er slechts 9 procent van de cannabisgebruikers zogenaamde verslaafden worden. Met andere woorden 91 procent van de gebruikers lukt het wel om uit de verschrikkelijke klauwen van de cannabisplant te blijven. Bestaat er een betere verklaringsgrond voor wat de verslavingstheorie verkondigt?  

De arts en verslavingsdeskundige Gabor Maté noemt dit verslavingsmechanisme een ‘discomfort with myself’ en legt het ontstaan van dit mechanisme bij ongelukkige kinderjaren.

Laten we de verslavingstheorie hiervoor omdraaien door te stellen dat niet de substantie, bijvoorbeeld cannabis, aanzet tot verslaving maar dat de gebruiker zelf alvorens hij met cannabis, of een andere drug, in aanraking komt een soort van ‘verslavingsmechanisme’ ontwikkelde wat er voor zorgt dat hij in een zeer kwetsbare positie verkeert en een hogere vatbaarheid heeft om een verslaafde te worden. De arts en verslavingsdeskundige Gabor Maté noemt dit verslavingsmechanisme een ‘discomfort with myself’ en legt het ontstaan van dit mechanisme bij ongelukkige kinderjaren. Terwijl het kind op een zichtbare lichamelijk wijze verandert, is het daarnaast ook bezig met een veelvoud aan complexe hersencircuits te ontwikkelen. Zo zal het bijvoorbeeld een dopamine -, wat ons onder andere motiveert om dingen te ondernemen, en endorfine circuit, wat ons onder andere in staat stelt om te vertrouwen en lief te hebben, ontwikkelen. Beide hersencircuits zijn zeer belangrijk om op een evenwichtige manier in een volwassen wereld te kunnen functioneren.

Kinderen en adolescenten die in hun jeugd geteisterd werden door seksueel-, fysiek-, of psychisch misbruik en/of andere vormen van verwaarlozing meemaakten, en dus zwaar ongelukkig opgroeiden, zullen deze hersencircuits niet op een adequate manier ontwikkelen en zullen hierdoor in hun volwassen leven een extern surrogaat gaan zoeken om het evenwicht pogen te herstellen. Naargelang van zijn voorkeuren, de omgeving en andere toevalligheden zal de volwassene tijdelijk soelaas vinden in één of meerdere chemische substantie(s) en/of eerder doordeweekse gedragingen op een ziekelijke obsessieve manier gaan stellen. Denk hierbij aan seks, videospelletjes, shoppen, sporten, internet …. Dit alles om het gevoel van onveiligheid, onzekerheid en existentiële leegte, dat het volwassen geworden kind nog steeds in zich meedraagt, op te heffen.

Door oorzaak en gevolg om te draaien (ik heb een persoonlijk ongemak waar ik van af wil en ben op zoek naar een oplossing om daar in te slagen), is het niet de substantie, bijvoorbeeld cannabis, die het verslavingsmechanisme aan de gebruiker dicteert maar is het de kwetsbare persoon die zelf op zoek gaat naar een substantie/handeling om zijn persoonlijk ongemak te verlichten. Deze ongezonde situatie zal men niet oplossen door een bepaalde substantie/handeling te beschuldigen, illegaal te maken of proberen van de aarde te verbannen, maar zal alleen opgelost geraken wanneer de persoon in kwestie op een andere manier met zijn persoonlijk ongemak leert omgaan.

Opmerkelijk! Professor emeritus in de psychologie Bruce Alexander stelt dat het grootste verslavingsprobleem van ons tijdperk niet drugs is maar geld en macht

Opmerkelijk! Professor emeritus in de psychologie Bruce Alexander stelt dat het grootste verslavingsprobleem van ons tijdperk niet drugs is maar geld en macht. De geldverslaving waar de grote meerderheid van de mensen onder gebukt gaat en het daaruit voortvloeiende consumentisme leidt de massa wel tijdelijk af van haar existentiële leegte maar zorgt op de lange termijn voor onoverzienlijke, zeer schadelijke en zelfs levensbedreigende gevolgen. U kent deze gevolgen onder andere onder de noemer klimaatproblematiek. Is het niet vreemd dat men de liberale premier, die zijn bevolking aanspoort om haar spaarcenten uit te geven , niet over dit soort van koopverslaving, waar hijzelf toe aanzet, hoort spreken?

Conclusie. Hebben sommige personen een probleem met cannabis, andere substantie(s) en/of handeling(en)? Ja, maar de oorzaak ligt bij hun persoonlijk ongemak en hun ongezonde manier om een surrogaat te zoeken, niet bij cannabis of andere drugs!