De teloorgang van de democratie in Europa.

Neen, Giorgos Papandreou is niet het toonbeeld van de zuivere democraat. Daarvoor hangt te veel een zweem van vervalste begrotingscijfers rond hem. Neen, ook Rodríguez Zapatero heeft draagvlak bij de Spaanse burgers ingeboet. En van Silvio Berlusconi kan niemand beweren dat hij ooit enige democratische trekjes heeft gehad.
 

Maar toch is er iets vreemds aan de hand in die drie mediterrane landen. Zapatero wordt door de financiële markten tot vervroegde verkiezingen gedwongen, nota bene op 20 november sterfdag van Franco.  Berlusconi kan democratisch noch juridisch van de macht verdreven worden. Hij overleeft vertrouwensstemming na vertrouwensstemming, en ook proces na proces, tien jaar lang. De financiële markten hebben er welgeteld één week voor nodig om hem op zij te zetten. Wat democratie en gerecht niet vermag, daar hebben de markten wel de macht toe. En ook Papandreou werd door de markten het vuur aan de schenen gelegd. Als een kat in het nauw maakt hij vreemde sprongen. Toch heb ik voor Giorgos  nog een kruimeltje respect. Wanneer de Griekse burger zwaar moet inleveren om de markten tevreden te stellen, had hij het lef om een referendum te vragen. Een tegenwicht : de stem van het volk tegen die van Europa en IMF in. Willen de Griekse burgers wel de Europese banken redden?  De machtsverhoudingen werden heel snel duidelijk. Een referendum, daar kan geen sprake van zijn. Papandreou wordt afgevoerd en een bankier moet zijn plaats innemen.  Zoals ook elders: technocraten – liefst zelf bankiers of economisten – aan de macht in plaats van onbetrouwbare verkozenen.
 

Maar wie zijn dan die ‘markten’. Wie geeft hen het recht om te beslissen over regeringen, besparingen en het loon van de gewone mensen? Wat hebben zij te bieden waar de Europese Unie – roemrijke brenger van vrede en welvaart in ons continent – zo plat voor op de buik gaat? De financiële markten moeten gesust worden. Duizend miljard euro garantie wordt hen geboden, zonder tegenprestatie. Maar ze vinden dat wat minnetjes. En toch zijn die markten niets anders dan een handjevol mensen. Inderdaad ja, ook de markten zijn geen natuurwet maar mensenwerk. Ze speculeren voor of tegen staatswaardepapier, en niemand fluit ze terug. Integendeel, iedereen probeert ze te plezieren of ze tegemoet te komen zodat ze niet te hard tegen de eigen waardepapieren speculeren. We geven ze de macht om over ons allemaal te beslissen.
 

Wanneer zegt de democratie eens HALT : vanaf vandaag is het bij Europees Decreet verboden om nog te speculeren, te shorten, financiële producten te herverpakken, te handelen in aandelen of waardepapier op kortere termijn dan vijf jaar, staatsleningen aan elkaar door te verkopen tegen een andere dan de nominale waarde, geld te scheppen dat niet door deposito’s is gedekt, rente te genereren die op niets anders is gebaseerd dan op de eigenaardigheden van het financiële systeem zelf enzovoort… Natuurlijk, een aantal bevoorrechten zouden zich er minder bevoorrecht door voelen. Een aantal kapitaalbezitters zullen beseffen dat ze meer moeten doen dan geld beheren om geld te verdienen. De economie zal er anders door worden, minder hermetisch, minder elitair, eerlijker, meer democratisch gecontroleerd. Kan dat wel, zo een Decreet? Jawel, er bestaat al dergelijke wetgeving : het verbod op handel met voorkennis. Dit is een zware misdaad waarop boetes en gevangenisstraf staan, want ze tast het systeem van de financiële markten aan. Dus waarom van speculatie geen zware misdaad maken, want dit tast de democratie en het welzijn van de mensen aan.