Het waren gemeenteraadsverkiezingen in Nederland. Sinds kort woon ik er weer na tien jaar in Gent gewoond te hebben. Ik beschouw mezelf dan ook een beetje als expat in eigen land. Administratieve reden zorgen er bovendien voor dat ik nog altijd niet ingeschreven ben in Amsterdam en dus ook geen stemrecht heb – emigrées uit Nederland verliezen hun stemrecht in provincie en gemeente, hoewel ze die behouden op Europees en landelijk niveau.

In Amsterdam ging de verkiezingsstrijd dit jaar tussen de PvdA en D66. De PvdA is – voor wie dat niet wist – de traditionele sociaaldemocratische partij (niet te verwarren met de PVDA),  terwijl D66 meestal omschreven wordt als links-liberaal, een fenomeen dat in Vlaanderen altijd enige uitleg nodig heeft, omdat er geen links-liberalen in Vlaanderen zijn.

Voor mij vertegenwoordigen de PvdA en D66 de tegenstelling lood en oud ijzer. Het zijn allebei partijen waar ik ergens wel enige sympathie voor kan opbrengen, en waarvan winst me altijd wel gerust stemt over de koers van Nederland, maar waar ik eigenlijk nooit van mijn leven zelf op zou stemmen.

De historische winst van D66 op de PvdA – de sociaaldemocraten zijn al sinds het begin van de eeuw de grootste in Amsterdam, “langer dan de communisten in China aan de macht zijn” – zou voor mij dan ook weinig betekenisvol moeten zijn.

De winst van D66 in Amsterdam en in andere grote steden – Utrecht, Den Haag, Groningen, om er maar enkele te noemen – is een teken van gentrificatie. Dit is de sociologische ontwikkeling waarbij sociaal zwakke wijken in het centrum van grote steden, via de komst van hipster en artistiekelingen uiteindelijk overgenomen worden door yuppen en uiteindelijk door progressieve hippe gezinnen uit de hoge middenklasse.

Daags na de verkiezingen kwam ik vandaag in het centrum van Utrecht aan – ik had een korte uitstap gemaakt naar de slaperige Vlaamse velden – waar hipster Nederland zelfgenoegzaam in de voorjaarszon aan zijn én haar rosé zat te nippen aan de grachten en op de pleinen. De gentrificado’s hadden gezegevierd. Ondergetekende draagt deze klasse altijd een warm hart toe en bestelde van de weeromstuit dan ook maar een decaf latte.

Centraal in de thema’s van deze verkiezingen (“Thema’s? Gáát politiek van ook echt ergens over?”) stond in Amsterdam de vraag centraal wat de doen met de sociale woningen. De woningprijzen zijn in Amsterdam notoir astronomisch, maar niettemin is een groot deel van het woningaanbod bestemd voor sociale minima.

Deze sympathieke erfenis van de sociaaldemocratie leidt er echter toe dat voor wie géén minima zijn, maar zich door leeftijd of achtergrond ook niet tot de hoge middenklasse gerekend kunnen worden het vinden van een enigszins betaalbare geschikte woning in Amsterdam volstrekt onmogelijk is.

En laten het nu nét deze mensen zijn die overvloedig aanwezig zijn in Amsterdam – jonge hippe innovatieve zzpers (zelfstandigen zonder personeel), die door links beleid jaren lang uit de boot zijn gevallen en zich nu en masse revancheren. Deze mensen willen immers best zo’n lekkere DDR tweekamerappartement in het centrum van Amsterdam komen voor een “bescheiden” 250.000 euro, terwijl er nu een gezin in zit dat met een huurlast van 600 euro én huursubsidie haar sociale plekje in Amsterdam veroverd heeft.

De winst van D66 in Amsterdam is volgens mij dan ook het gevolg van gentrificatie van de binnensteden en zal door het beleid dat nu onherroepelijk gevoerd gaat worden – een graduele liberalisering van de huurmarkt – steeds sneller gentrificeren. Waar de lagere sociale klassen vroeger de binnensteden bevolkten en anderen als het even kon de stad ontvluchtten, leidt de omgekeerde tendens – jongen mensen vestigen zich blijvend in de stad – tot de verdrukking van deze klassen; een verdrukking die zich afgelopen woensdag politiek vertaald heeft. Aan de randen van de grote steden houdt de PvdA immers vaak beter stand, stijgt de aanhang van de SP, of gaat de stem uiteraard naar de échte winnaars van deze gemeenteraadsverkiezingen: de lokale partijen.

Zelf was mijn stem waarschijnlijk naar de Partij voor de Dieren gegaan, aangezien ik zeer begaan ben met het behoud van de groene papegaaien die overal in de stad rondvliegen en de witte zwanen die achter het appartement waar ik woon op de Westelijke Eilanden rondzwemmen. Anders waarschijnlijk op fetishmodel Ancilla Tilia, die namens de Piratenpartij een stem geeft aan een van de hipste gespreksonderwerpen aan de alomtegenwoordige salonprogressieve koffiebars in Amsterdam: de angst voor de schending van onze privacy.

Ten slotte nog even over de PVV. De partij deed maar in twee gemeenten mee – Den Haag en Almere. De partijleider weet heel goed dat rechtse populisten onbetrouwbaar zijn in lokale raadsfuncties, dus koos hij eieren voor zijn geld. In Almere won de partij, maar was ook vorige keer al de grootste. In Den Haag won de partij níet, maar werd wederom verslagen door D66. Dat de partijleider er dan ook weer in geslaagd is het nieuws in binnen- en buitenland weet te domineren en dat we er allemaal weer voor kiezen om de aandacht op hém te richten, mag dan ook als uitermate indrukwekkend beschouwd worden.