Carine* is een vrouw van middelbare leeftijd. Ze spreekt perfect Frans en heeft een Armeense mastertitel in de pedagogie. Enkele jaren terug kreeg ze de kans om te doctoreren aan de universiteit van Jerevan met een dissertatie in het Armeens en Russisch. Carine* is naar Brussel gekomen, op de vlucht voor een partner met losse handjes en een regime waar corruptie heerst.

Carine* weet dat ze hier officieel niet kan blijven. Haar diploma’s worden niet erkend en hoewel ze graag andere Russisch- en Armeenstalige vluchtelingen Frans wil leren, kan ze nergens als vrijwilliger aan de slag want daar moet je een officiële verblijfstitel voor hebben. Het gaat niet goed met Carine*, ze heeft geen vooruitzichten. Ze vertelt me dat ze binnenkort bij een vriendin intrekt ergens in een klein Waals dorpje omdat ze hoopt er niet verlinkt te worden. Want eigenlijk is Carine* illegaal en toch blijft ze in ons land.

Zoals Carine* zijn er duizenden mensen in Vlaanderen en België. Ze komen in de hoop verblijfsdocumenten te krijgen maar beseffen al vlug dat dit onmogelijk zal zijn. Volgens een recent jaarrapport van Vluchtelingenwerk Vlaanderen gaat het om 8 op de 10 mensen die om diverse redenen naar ons land zijn getrokken en geen officiële verblijfsvergunning krijgen. Hoewel de goegemeente ervan overtuigd is dat België een land is waarvan de toegangspoorten wijd openstaan, is het tegendeel waar.

Het asielbeleid is de laatste jaren onder staatssecretaris De Block sterk verstrengd en ze doet haar best om uniforme en duidelijke regels op te stellen. Economische vluchtelingen komen er niet meer in. Mensen uit ‘veilige landen’, zoals Armenië, kunnen maar beter niet al te veel hoop koesteren. Het zou onkies zijn mevrouw De Blocks beleid volstrekt onmenselijk te nemen. Elk asielbeleid zal hiaten vertonen, dat is nu eenmaal de aard van het beestje.

Maar het is niet omdat mensen geen asiel krijgen dat ze niet in België blijven. Een steeds grotere groep uitgewezen asielzoekers duikt onder en kiezen voor een clandestien leven. Ze komen in het beste geval rond door zwart werk in de klassieke sectoren: horeca, huishoudhulp. In het ergste geval kiezen de vrouwen voor prostitutie en de mannen voor een leven in de kleine of grote criminaliteit.

Dit is niet de schuld van mevrouw De Block maar het wordt wel tijd om na te denken over deze economische migratie. Kunnen we knelpuntberoepen niet invullen met buitenlandse krachten ( – hoewel er al duidelijke stappen in deze richting worden gezet, kan een actievere werving ervoor zorgen dat minder mensen in de illegaliteit belanden)? Kunnen we mensen die willen integreren niet de kans geven om zich te bewijzen in onze maatschappij? Waar zijn we bang voor? Dat ze onze jobs zullen stelen?

Vacatures die maar niet ingevuld raken omdat de autochtone bevolking te hoog opgeleid is en zich te goed voelt voor deze jobs? En wat met hoogopgeleide functies voor economische vluchtelingen? De creativiteit, de flexibiliteit en de onvoorstelbare drive van een vluchteling die de taal op korte tijd leert en zijn of haar verantwoordelijkheid wil opnemen in het nieuwe thuisland is toch benijdenswaardig? Menig middenklasse kind kan een puntje zuigen aan deze opmerkelijke weerbaarheid.

Een maatschappij wordt pas rijker als ze haar nieuwe bewoners kansen geeft door te groeien. De huidig realiteit dreigt het beleid en haar politici immers in te halen. België, of zelfs Vlaanderen, kan niet toelaten dat zoveel mensen een onzeker bestaan kennen hoewel ze de wil tonen er iets van te maken. Geef mensen die geen asiel kunnen krijgen duidelijke richtlijnen en doelen. Geef ze een limiet van één of twee jaar. Ontwerp opleidings- en werktrajecten.

Zo hoeven deze mensen en hun kinderen niet in stations te slapen, hun eten bij elkaar te bedelen of het slachtoffer te worden van georganiseerde misdaad. En als ze weigeren, als ze geen zin hebben om de taal te leren en hun te vervolmaken in hun eigen discipline of een nieuw beroep te leren, is het duidelijk dat ze geen deel willen uitmaken van onze maatschappij. Ik geloof in een nieuw collectivisme waar niet alleen autochtone Belgen maar ook nieuwkomers zich volledig achter een sociale zekerheid en een welvaartseconomie kunnen scharen.

Ik begrijp dat dit naïef overkomt. ‘Dit creëert een aanzuigeffect’, hoor ik mensen nu al zeggen. Maar niets is minder waar. Door een kordaat maar duidelijk beleid rond illegaliteit krijgt elk individu de kans om zich te ontwikkelen, zijn of haar verantwoordelijkheid op te nemen, wars van afkomst. Zo een onbevoordeelde maatschappij zou niet alleen beter werken, het zou ook een pak humaner zijn. Dan zouden mensen als Carine* de kans krijgen opnieuw te beginnen. Nu bestaat haar leven enkel uit onzekerheid, uit voortdurende angst verklikt te worden. En vertelt u mij, welke mens kan leven zonder perspectief in een land dat zich een pluralistische democratie noemt?

*Het verhaal van Carine is gebaseerd op een echte uitgeprocedeerde asielzoekster. Om haar te beschermen is haar naam gefingeerd.

Content Collectief

Een collectief dat op zoek is naar creatieve oplossingen voor de crisisproblemen waar hun generatie mee geconfronteerd wordt. Dit door een genuanceerde mening te ventileren, alternatieve journalistiek te beoefenen en resoluut in te zetten op samenwerking. Voor Content Collectief is eigenbelang ondergeschikt aan inhoud, verdieping, maatschappelijke reflectie en polemische dialoog. Het zijn slechts enkele middelen waarmee we antwoorden willen zoeken op de uitwassen van de post-moderne, neoliberale samenleving waar we allemaal, willens nillens, deel van uitmaken.