De Quickenborne Storm
Vakbonden, Belgische politiek, Sociaal model -

De Quickenborne Storm

maandag 19 december 2011 14:26
Spread the love

Volgens de media zullen er de komende dagen spontane stakingsacties uitbreken. Als minister Van Quickenborne niet snel de dialoog met de sociale partners aangaat is dat inderdaad niet onvermijdelijk. We zitten vandaag in een uitzonderlijke situatie. Daarom afstand doen van de langen traditie van sociaal overleg in ons land zou niet alleen asociaal zijn, maar is vooral tactische een blunder.

Het sociaal model in de pensioenweegschaal.

De regering wil nog voor het einde van het jaar hervormingen doorvoeren in de pensioenen. Onze nieuwe minister van Pensioenen, Vincent Van Quickenborne, heeft momenteel een zestigtal wetsvoorstellen klaar om het pensioenstelsel te hervormen. Zo zouden de nieuwe regels al bekend zijn in 2012 en kan de hervorming ingaan het jaar nadien.
Uiteindelijk wil Van Quickenborne naar één gemeenschappelijk pensioenstelsel voor zelfstandi-gen, werknemers en overheidspersoneel. Hijzelf licht de hervormingen die in de pijplijn zitten als volgt toe: ‘het optrekken van de minimum pensioenleeftijd van 60 naar 62 jaar, het verlengen van de minimum loopbaan van 35 naar 40 jaar, de verstrenging van de gelijkgestelde periodes (periodes van inactiviteit die toch voor het pensioen meetellen), de ingrepen in het ambtenarenpensioen enzovoort’.

De vakbonden geschoffeerd

De vakbonden zijn misnoegd over de plannen van de minister. Onder meer de nieuwe regeling van over het tijdskrediet stoot hen tegen de borst. Zij hadden er bovendien op aangedrongen dat de hervormingen zouden gelden voor nieuwkomers op de arbeidsmarkt, maar daar wil Van Quickenborne niets van weten: ‘Als we enkel bijsturen voor wie aan het begin van zijn carrière staat, zouden onze maatregelen weinig zoden aan de dijk brengen’ .
De ACLVB waarschuwt dat het al deze week tot acties kan komen. ‘Onaanvaardbaar voor de vakbonden’ , zegt ook Marc Leemans van het ACV: ‘We hebben gewoon de kans niet gekregen om met de minister overleg te plegen’. Leemans is vooral bang dat mensen die al in bestaande systemen zitten, straks toch langer zullen moeten werken, of een lager pensioen zullen krijgen. De ACLVB sluit zich helemaal aan bij die kritiek. ‘We zijn dit niet gewoon’ , zegt Jan Vercamst. 
Ook volgens Rudy De Leeuw van het ABVV vragen de plannen van Van Quickenborne ‘om moeilijkheden’ . ‘We zijn voor overleg en betreuren vooral dat voorstellen in de Commissie worden besproken alvorens ons te raadplegen’, aldus De Leeuw. Volgens algemeen secretaris Demelenne van het ABVV zijn de aangekondigde hervormingen niet minder dan ‘contractbreuk’ . Van Quickenborne realiseert zich niet hoezeer hij op sociaal vlak ‘met vuur speelt’, zegt Demelenne.
De werkgeversorganisaties ten slotte, zijn tevreden met de versnelling van de pensioenhervor-mingen. ‘Beter nu dan later’ , zegt Pieter Timmermans van het VBO. ‘Het sociaal overleg mag voor de organisatie de hervormingen ook niet uithollen.’ Voor Unizo zijn de pensioenvoorstellen een stap in de goede richting, al zijn ze nog te beperkt.

Een echte provocatie?

Vorige week al heeft het gemeenschappelijk vakbondsfront ACV, ABVV en ACLVB overleg geëist met de federale regering ‘voor een meer rechtvaardige sanering en een meer geloofwaardige politiek om kwalitatieve banen te creëren’ . De vakbonden maakten toen ook bekend dat ze een stakingsaanzegging indienden voor een nationale staking, en/of sectorale acties, ten laatste op 30 januari 2012.
Hopelijk komt het niet deze week al tot acties, in plaats van op 30 januari, laten alle vakbonden intussen weten. Ook zij hebben immers geen baat bij nodeloze syndicale strijd. Maar als het overleg de komende dagen niets uithaalt zullen de vakbonden genoodzaakt zijn om over te gaan tot stakingen.

Overleg uitputten

Als de vakbonden nog argumenten zochten voor stevige syndicale actie, waartoe ze volgens Carl Devos  wellicht al hadden beslist, dan heeft Van Quickenborne hen die gegeven.
De minister toont niet meteen veel bereidheid tot overleg, of communiceerde daarover althans zeer zuinig. De indruk werd gewekt dat hij niet of weinig wil spreken over de randgevallen, die mensen die in ons ingewikkeld systeem in specifieke situaties zitten. Dat de vakbonden zich daaraan storen is heus niet verwonderlijk
Zelfs al hebben de vakbonden de tijdsgeest tegen, hen bruuskeren zal in deze niet helpen. Sociaal overleg, nog even snel, of pas achteraf, past niet in ons Belgische sociaal overlegmodel. Een traditie waarvoor Van Quickenborne niet meteen veel respect betoont.

De lont uit het kruitvat halen

Premier Elio Di Rupo ontvangt vandaag de vakbonden voor een eerste overlegronde. Daarna volgen de werkgeversfederaties en andere betrokkenen. In de commissie Sociale Zaken, de Ka-mer en de Senaat zal deze week volop slag worden geleverd over het wetsontwerp van de minister. Zorgen dat de bonden zich daarbij niet buitenspel voelen gezet, zou getuigen van respect.
De beweegreden waarom Van Quickenborne de bonden op snelheid pakte mag dan vooral be-leidsmatig zijn, van echt veel inzicht in het sociaal overlegmodel getuigt zijn werkmethode niet. Het klopt dat snel beslist moet worden om het (budgettair) effect van de maatregelen volop te laten gelden, maar hier speelt ook profileringdrang een rol.
Als eerste liberale minister van pensioenen in dertig jaar – de laatste was Herman De Croo – wil Van Quickenborne vooral daadkracht tonen. Wat velen voor hem niet konden of durfden, doet hij nu wel. De regering Di Rupo en haar regeerakkoord werden door velen op ontgoocheling onthaald. Hooguit een opluchting was het, dat er een regeerakkoord was. Werknemers en vak-bonden waren kritisch. Ook ondernemers klonken kwaad. Maar dat de strakke uitvoering van de lange agenda geen ruimte zou laten voor sociaal overleg is niet alleen onaanvaardbaar, maar tevens onverstandig.
Aan beide kanten moet men zuinig zijn met olie op het vuur, want de situatie is – wat het sociaal overleg aangaat – erg verontrustend. Als de treinen in ons land plots niet meer reiden, als ambtenaren en postbodes op straat komen, zal eenieder dan ook eerst in eigen boezem moeten kijken.

Pieter Liagre.

Bronnen

  • Vincent Van Quickenborne, 16 december 2011, De mensen zullen keuzes moeten maken, www.vincentvanquickenborne.be.
  • Marc Leemans, 16 december 2011, ACOD en ACLVB dreigen met acties tegen pensioenhervorming, www.nieuwsblad.be.
  • Jan Vercamst, 16 december 2011, Komt het volgende week al tot acties van de bonden? www.deredactie.be.
  • Rudy De Leeuw, 16 december 2011, Volgende week al acties tegen pensioenplan Van Quickenborne?, www.hln.be.
  • Anne Demelenne, 16 december 2011, Komt het volgende week al tot acties van de bonden? www.deredactie.be.
  • Pieter Timmermans, 16 december 2011, ACOD en ACLVB dreigen met acties tegen pensioenhervorming, www.nieuwsblad.be.
  • ACV, ABVV en ACLVB, 16 december 2011, Socialistische vakbond dreigt met acties tegen pensioenplan, www.demorgen.be.
  • Carl Devos, 17 december 2011, ‘t Is goed in ’t eigen hert te kijken, www.opinie.deredactie.be.

take down
the paywall
steun ons nu!