In Vooruit zat er tijdens de toespraken van ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw en SP.A-voorzitter Bruno Tobback weinig ruis op de lijn. Ook op heel wat andere podia staan de kameraden broederlijk naast elkaar.  

Natuurlijk zorgt het dossier van de arbeiders en bedienden voor spanning en zeker over het recente parcours van minister van Werk Monica De Coninck is er zoveel onvrede dat zelfs een John Crombez in topvorm dat niet weggemasseerd krijgt. Maar voorlopig blijft die onrust onder de oppervlakte.  

Aan Franstalige kant is dat wat anders. De relatie tussen de PS en het ABVV is de laatste tijd wat meer gespannen. De barsten werden voor iedereen zichtbaar toen vorig jaar op 1 mei de algemeen secretaris van het ABVV in Charleroi, Daniel Piron, opriep om alle krachten links van Ecolo en de PS te verzamelen. “Le PS nous a trahi une fois de plus, une fois de trop”, klonk het hard verwijzend naar de besparingen van 2012 die een algemene staking uitlokten.  

Die oproep kreeg een jaar later een gevolg met een eerste meeting van ‘la gauche de la gauche’. Vierhonderd mensen kwamen samen in Charleroi op uitnodiging van de lokale afdeling van het ABVV én van CNE, de Franstalige bediendecentrale van het ACV.  Zo’n meeting van partijen, organisaties en individuen links van de traditionele partijen roept natuurlijk herinneringen op aan eerdere mislukte initiatieven, maar in interviews wijst Daniel Piron op de verschillen met vroeger.  

Lange adem

Piron en het ABVV in Charleroi willen niet over één nacht ijs gaan. Dat bewijst al het feit dat er tussen de eerste oproep en de eerste meeting een vol jaar lag met daarin nochtans de gemeenteraadsverkiezingen.  

“Wij zitten op dit moment niet in de dynamiek van de creatie van een nieuwe partij. Wel om samen te werken en om de bezinning uit te breiden naar alle afdelingen van het ABVV en het ACV”, zei Daniel Piron op RTBF.  

Piron benadrukt dat dit een werk van lange adem is, zelfs de verkiezingen van 2014 komen daarvoor te vroeg. Volgens de peilingen maakt een partij als de PTB (Franstalige PVDA) wel een kans om een zetel in de wacht te slepen, maar volgens Piron is ook die partij nog te zwak om echt van een doorbraak te dromen.  

Het ABVV in Charleroi wil trouwens alleen maar stimuleren en zelf niet aan politiek doen. Een vakbond moet onafhankelijk blijven, klinkt het.  Voor de PS is het natuurlijk extra bitter dat net in de thuishaven van de nieuwe voorzitter Paul Magnette de rebellie uitbreekt. Maar die breuk daar heeft een lange voorgeschiedenis. Daniel Piron verwees in zijn 1 mei-toespraak van vorig jaar nadrukkelijk naar het vroegere PS-kopstuk van Charleroi Jean-Claude Van Cauwenberghe die in 2005 aan de kant werd geschoven na geruchten over fraude.  

Piron herinnerde aan een brief vol minachting voor de vakbonden die het ABVV ooit kreeg als antwoord op een vraag over de controle van werklozen. Toen de werknemers van Splintex maandenlang staakten tegen een herstructurering, noemde Van Cauwenberghe die actie een zwarte vlek op het imago van Wallonië.  

PS-applaus voor het ABVV

Paul Magnette deed op het congres van twee weken geleden een poging om de vakbond te charmeren. Hij beloofde een minimumbelasting voor bedrijven en een vermogensbelasting, twee strijdpunten van het ABVV. Anne Demelenne, algemeen secretaris van het ABVV, kreeg er een minutenlang applaus.  

Allemaal communicatie om te proberen de schade te beperken, luidt het oordeel van Piron in hetzelfde interview met RTBF. Voor hem is dat enkel het bewijs dat de PS beseft dat de onvrede groot is.  

Anne Demelenne probeert op haar beurt te verzoenen. Wij praten met alle partijen, zegt ze in L’Avenir. “Ik hoop dat we alle progressieven kunnen verenigen”, aldus Demelenne. Ze geeft ook toe dat de PS dingen doet die moeilijk liggen. “Maar het is ook niet eenvoudig om in een regering te zitten met de liberalen en centrumrechts.” Ook andere afdelingen van de socialistische vakbond aan Franstalige kant zitten voorlopig op die lijn. In een 1 mei-speech waarschuwde de lokale voorzitter Marc goblet voor de verdeeldheid van links.

De spanning tussen het ABVV in Charleroi en de PS heeft ook een Europese dimensie. Tot nu toe bleef de PS net als zusterpartijen in landen als Frankrijk en Nederland vasthouden aan de besparingsdiscipline die de EU oplegt. Onder toenemende druk van onderuit kome er barsten in die houding. Premier Di Rupo maakte deze week bekend dat België pas in 2016 – een jaar later dan voorzien – een begrotingsoverschot zal boeken. Binnen de Franse PS rommelt het nu president Hollande zelfs zijn voorganger Sarkozy achterlaat op vlak van gebrek aan populariteit.