Beste meneer Di Antonio, Waals minister van Milieu,

Beste meneer Furlan, Waals minister van Energie,

Beste mevrouw Fremault, Brussels minister van Leefmilieu,

Beste meneer Magnette, Waals minister-president,

Beste mevrouw Marghem, federaal minster van Energie,

Beste mevrouw Schauvliege, Vlaams minister van Leefmileu,

Staat u mij toe u allen, als deelnemers aan de klimaatconferentie in Parijs namens ons land, van harte te feliciteren. Net als vorig jaar ontving België ook nu weer de felbegeerde Fossil of the Day Award. Die prestigieuze prijs wordt traditioneel uitgereikt door milieuverenigingen aan landen die niets succesvol uitspoken op vlak van milieu. Een reprise van de zege van vorig jaar stond in de door lichtvervuiling amper nog zichtbare sterren geschreven.

Grijze smog

Deze prijs winnen is niet vanzelfsprekend. Het kostte bloed, zweet en heel wat communautair getouwtrek om het Belgische klimaatbeleid over de gewesten heen zodanig plat te leggen dat ons land zonder akkoord naar de klimaatconferentie in Parijs moest afreizen. Ongetwijfeld roept u verzachtende omstandigheden in en speelt u de zwarte piet door naar uw collega’s (of zijn het inmiddels al concullega’s geworden?). U wordt natuurlijk allen geteisterd door het Belgische politieke klimaat, dat doorheen de moerassen van staatshervormingen en overhevelingen van bevoegdheden een steeds drassiger en ingewikkelder kluwen geworden is. Het feit dat er vijf ministers in een landje van elf miljoen inwoners bevoegd zijn voor milieu en energie, is daar een schrijnend bewijs van. Daar kunt u niet aan doen. Ook u hebt daar niet om gevraagd.

Maar u kunt niet ontkennen dat u uw werk onvoldoende (snel) deed en doet. Meer dan zes jaar had u nodig om tot een verdeelsleutel te komen om de inspanningen die België moet leveren op klimaatvlak, verdeeld te krijgen over de verschillende regeringen. En nog stééds was het dan niet goed genoeg. De witte rook werd al heel gauw grijze smog. Het werk kon van voren af aan beginnen.

Evenmin kunt u ontkennen dat het schoentje zoals altijd wringt bij het financiële plaatje, en dat er van een toch wel redelijk urgent thema als de opwarming van de aarde en de directe gevolgen daarvan een communautair spelletje touwtrekken wordt gemaakt. Met als inzet om ter meeste centen die geïnd kunnen worden. Het probleem zit hem nog steeds in de emissierechten, die gekocht moeten worden door in ons land gevestigde bedrijven die CO² uitstoten. De opbrengst daarvan, inmiddels meer dan 300 miljoen euro dat bevroren staat op een rekening bij de Nationale Bank, zou eerlijk verdeeld moeten worden over de regeringen heen. Maar nog steeds zonder succes.

Door de mand

En voor ik voor linkse geitenwollensok uitgemaakt word: ik ben geen groene jongen. Heel af en toe, op een zomerse novemberdag, betrap ik mezelf op de gedachte dat die opwarming van de aarde ook wel goede kanten kan hebben. Ik ben niet geëngageerd genoeg wat betreft het klimaat om te fietsen naar Parijs of een ritje met de bus of trein te boeken met Climate Express. Noch om massaal te tweeten met hashtags als #fossiloftheday en #movetheclimate. Om maar te zeggen: ik wéét donders goed dat ik meer wakker zou moeten liggen van het klimaat, maar ik doe het niet.

Dus wat hebt u aan mijn felicitaties voor het in de wacht slepen van een dergelijke internationaal gerenommeerde award? Bijster weinig, laat ik daar vooral eerlijk in zijn. Maar nu ik toch uw aandacht heb, vraag ik u, meneren en mevrouwen de ministers, hoe u het klaarspeelt om na zo’n lange tijd en zoveel druk nog steeds niet met een akkoord op de proppen te zijn gekomen. De klok is al gestopt met tikken, want de conferentie is al begonnen. Natuurlijk hebt u het voordeel dat u zich deels kan verschuilen achter Miguel Arias Cañete, die onderhandelt namens de Europese Commissie en de lidstaten van de Unie. Maar onvermijdelijk zal u door de mand vallen door het gebrek aan een sluitende overeenkomst. En als vijf ministers het al niet eens kunnen raken over een postzegel als België, hou ik oprecht mijn hart vast voor de uitkomst van een conferentie met 147 politici uit de hele wereld.

Wanneer u dit leest, en inmiddels nog niet bent gestopt met lezen, is er mogelijkerwijs wél al een akkoord in kannen en kruiken. In dat geval feliciteer ik u ook daarvoor. Maar feit is dat de temperatuur binnen het Belgische politieke klimaat al heel wat meer dan twee graden Celsius is gestegen – en dat voorspelt zoals het hoort hogedrukgebieden met veel regenbuien en sombere, over de gewesten verdeelde wolken.

© 2015 – C.H.I.P.S. StampMedia – Jonathan Hendrickx

Ondertekend door onze reporters:

Seppe Malfait
Sien Wevers
Niels Timmermans
Babs Gabriel
Liesbeth Knaeps
Jef Cauwenberghs
Arthur van Duyse
Heleen Vanschoenwinkel
Robin Michiels
Emily Van Campenhout