Het is nieuwjaar. Je bent de dag voordien uitgegaan, je hebt een serieuze kater en zou het liefst de hele dag alleen in bed blijven liggen slechte series kijken. In plaats daarvan heb je met heel veel moeite de kalkoen die je op het jaarlijkse familiefeest werd voorgeschoteld net naar binnen gekregen. En dan komt de tante die in jaren niet meer is komen opdagen, omwille van een ruzie die iedereen al lang is vergeten, plots naar binnen. Ze geeft je ongevraagd een knuffel en drie kussen. Terwijl je bijna moet kokhalzen van de enorme walm van haar parfum probeert ze een praatje te slaan. Dat het toch allemaal iets is. Dat het fijn is om elkaar terug te zien. Want ja, weet je, het is toch, enal, ofzo, snap je?
Die tante is de nieuwe regering. Meer dan 500 dagen is ze afwezig geweest omwille van geruzie dat al lang niemand meer interesseert. Niemand heeft haar echt gemist, maar nu ze er terug is, verwacht ze dat iedereen daar enthousiast om is. En om de sfeer er in te brengen tatert ze een verzameling goed klinkende zinnetjes met weinig tot geen echte betekenis bij elkaar. “Met teamwerk win je het kampioenschap.” Okee, Alexander. Als we eerlijk zijn, zat zo goed als niemand echt op haar te wachten. Maar als je dat uitspreekt ben je een negatieve ruziestoker. Bovendien wil je de onnozele ruzie tussen de franstalige en de nederlands familieleden niet opnieuw aanwakkeren. Dus we wachten tot haar persconferentie afgelopen is en gaan verder met echt belangrijke dingen: Hirschi is een topcoureur (de Waalse Pijl!).
Een nieuw verhaal dat hetzelfde is als het oude verhaal
Ik schreef eerder als eens iets over wezeltaal. Een wezel zuigt eieren leeg maar laat de schaal intact. Net zo zuigt het meer-van-hetzelfde-optimisme van deze regering alle inhoud uit het politieke debat. Tot er enkel holle woorden overblijven. Verbinden. Op een nieuwe manier aan politiek doen. Met een positief project dan nog wel. Waar een wij is, is gewoon doen de weg samen vooruit. Het zijn het soort zinnetjes die je op een tegel zet die je op kan hangen in je badkamer. Of het soort quotes die op de verpakking van een chocolaatje voor bij de koffie of op het zakje van de thee staan. Ben je boos pluk een roos. De wereld is als een spiegel. Als je lacht, lacht ze terug. Feel good-communicatie is het, schijnbaar goedbedoelde blabla waar je als je echt droevig of boos bent, enkel droeviger of bozer van wordt. Samen vooruit naar nergens.
De coronacrisis heeft veel veranderd. Er komt een grote economische crisis op ons af. De werkloosheid neemt toe. Tal van jongeren hebben schrik om geen werk te vinden. Ondertussen snakken veel ouderen naar hun pensioen. Cafébazen en andere kleine zelfstandigen leven in onzekerheid en dreigen overkop te gaan. De werkende mensen voor wie geapplaudisseerd werd, hebben hun fierheid teruggevonden en eisen hun rechtmatige plaats op in de samenleving. Terwijl de armoede groter wordt, neemt ook het aantal miljardairs in ons land snel toe. De roep om een miljonairstaks, een solidariteitsbijdrage van de grootste vermogens, klinkt steeds luider. Het lang gangbare verhaal dat dankzij de onzichtbare hand van de markt iedereen vooruit gaat, heeft afgedaan. Je kan blijven vertellen dat de rijkdom doorsijpelt, mensen voelen enkel dat er op hun kop wordt gepist.
Niets van dat alles te merken bij het aantreden van de nieuwe regering. “De regering wil een nieuw verhaal schrijven, maar een breuk met het verleden blijft uit”, zo vat ook De Morgen het eigenlijk perfect samen. Een nieuw verhaal dat hetzelfde is als het oude verhaal. Dat het de werkende mensen zijn die de samenleving doen draaien, dat we onze verhouding tot de natuur moeten herdenken om grotere crisissen in de toekomst te voorkomen, dat we één federale minister van gezondheid nodig hebben, dat de markt de problemen niet oplost, alle lessen die we kunnen trekken uit de coronacrisis; men lijkt ze allemaal alweer te zijn vergeten. We zijn in een sneltempo terug op weg naar het oude normaal. Dat dit oude normaal aan de basis ligt van een diepe ecologische crisis waarvan de coronacrisis één van de eerste grote gevolgen is, daar spreekt men niet over. Maar eerst 500 dagen ruzie maken en dan een wollig verhaal verkopen over verbinden en bruggen bouwen, dat werkt niet. Al die selfies, newspeak en toxic positivity zullen het ongenoegen dat groeit in de samenleving enkel doen verder doen toenemen. Zonder reëel perspectief zal ongenoegen verder overgaan in frustratie. En frustratie laat zich makkelijk omzetten in haat. Ze waren écht met veel op die autobetoging van het Vlaams Belang.
Een linkse oppositie is nodig
Tegenover het meer-van-hetzelfde optimisme en het eigen-volk-eerst-pessimisme, komt het er op aan het groeiende ongenoegen om te zetten in engagement. Want waar engagement is, is perspectief. In het engagement van mensen die samen opkomen tegen onrechtvaardigheid zitten de kiemen van een andere, solidaire samenleving. Hoop is niet iets dat je hebt. Het is geen holle slogan die je op een tegel in je badkamer ophangt. Hoop is iets dat we maken, met onze acties. Hoop ligt in de actie van de helden van de zorg. Ze gaven niet enkel alles gaven voor onze gezondheid. Ze voerden nadien ook actie, dwongen meer middelen voor de sector af en bewezen zo dat onder druk het onmogelijke mogelijk kan worden. De linkse oppositie van de PVDA kan de beweging van onderen uit een politieke vertaling bieden. Dat zal nodig zijn. De helden die de boel doen draaien verdienen een positief perspectief dat verder gaat dan holle woorden.
