Heel Europa zou aan de neoliberale feudalisme (1) worden aangepast onder regie van de Verenigde Staaten en Duitsland, laatste waar ik nu sinds 23 jaren leef. Ik moet wel zeggen dat de structuren in Duitsland nog zeer efficïent zijn in vergelijking met diegene in Belgïe maar ze moeten ook instand worden gehouden en spijtig genoeg zijn er bruggen, straten en scholen die sinds veertig jaren niet meer werden onderhoud. Deze toestand geldt ook voor ziekenhuizen, electriciteit-, gas- en waterververzorging. Er wordt dan altijd hetzelfde lied gezongen: Er is geen geld meer daar! Heerlijk gezegd zou ik naar Belgïe niet meer terug kunnen komen. Een corrupte staat tot en met zoals bijna de hele wereld. Maar pas op, ook niet alles is in Duitsland rozig. Met de één Euro jobs, een vage mindestloon politiek van 8,50 Euro per uur, met de totale liberalisering van de markten, met lobbyisten die steeds meer maatregelen verlangen om de citroenen nog beter uit te pressen, met een afbouw van de sociale democratie (de openbare welvaart) enz. is het voor vele in Duitsland niet rozig. In Duitsland leven bijna veertien miljoenen mensen onder de armoedsgrens. Over acht miljoenen mensen zijn diep verschuld.
Maar laat nu ons eens eerliijk zijn: Waar is het rozig en voor wie? Voor de 1 % (2) die zich bijna 60 procent van de private inkomen delen!? Zeker en vast.
In de Verenigde Staaten is het „normaal“ dat een mens met een lagere opleiding drie jobs moet uitoefenen om te kunnen overleven!? Verder is het ook gangelijk dat veel bedrijven uit de dienstverleenende sectoor hun medewerkers op afroep tewerk stellen. Daardoor worden de medewerkers niet meer vast aan de ondernemingen gebonden maar zijn wel als een soort slaaf door hun werkgevers gehouden. En de schijnbare “Shared Economy” (AirBnB, Uber enz.) die altijd een blauwe hemel voorgochelt, breekt nogmaals verdere structuren af om deze nog meer te dereguleren. Mooie nieuwe tijden, hé!
In 2025 kan ik mij goed voorstellen dat werkzaamheden als postobode, kassierers/sters, schoonmaakers/sters, bandwerkers/sters enz. dus in één wóórd alle beroepen waarvoor een minderwaardige opleiding nodig is, zullen verdwijnen. De industrïele tijd 4.0 zal globaal miljoenen jobs vernietigen. Hoe ziet het eruit in de jobscoulissen van de industrie 4.0? Wel beter maar we moeten niet vergeten dat de programma’s intelligenter worden en verlangen naar weinig vakpersoneel. Middels de aflagering van de datas, de aanwendingen en de service (Cloud Computing) kunnen KMO’s het aantal van hun IT medewerkers/sters reduceren. Twee goede voorbeelden zijn HP en Toshiba. HP is ermee bezig 25 % van zijn personeel (55.000 stellingen uit 225.000 wereldwijd) af te danken. Toshiba herstructureert zijn computerafdeling en over 15.000 mensen moeten gaan. Dus valt het wel op dat ook IT jobs door het macht van het capitaal niet in gevaar gesteld kunnen worden, een sprookje is. Het feit is dat de machtigste parasieten nog niet genoeg rendering hebben. Zullen ze ook ooit?
Dan komt nog het politische sprookje boven erop dat op lange duurte de pensioenen niet meer door de staat kunnen worden uitbetaald. De mens moet langer werken. Ja, net zoals in het 19de eeuw. Dan als jij met 70 jaren uit het beroepsleven afscheid neemt, moet de staat niet meer lang voor de uitbetaling van de pensioenen opkomen. Voor een vrachtwagenschauffeurs zeker en vast niet want hij met zulk een beroep dit ouderdom nooit kan bereiken, of hij is superman. Net juist zoals in de tijd van Bismark waar ook de arbeiders geen superman waren. Ze gingen dan vroeger “kapot”.
Waarom zouden wij niet weinig werken om over meer vrije tijd te kunnen beschikken? Voor inspaning zoals lezen, wetenschap, politiek, leren, familie enz. dus in één woord meer tijd voor het leven (3). Daarom vind ik de uitoefening van een werkzaamheid voor een derde (werkgever) 32 tot 35 uren per week meer als genoeg. Er zijn wel beroepen (consulenten, wetenschappelijke beroepen enz.) waar men niet altijd kan weten hoeveel opdrachten zullen binnen komen. En deze verlangen waarschijnlijk naar meer felixbiliteit. Maar in het algemeen hebben wij andere hervormingen nodig. Volgens mij bestaan drie belangrijke en mogelijke hervormingen die wij samen werkelijk kunnen omzetten:
1. Wij moeten onze productiesystemen veranderen. Hebben wij altijd splinter nieuwe smartphones nodig? Moeten wij steeds nog meer toelaten dat door onze werkzaamheid en onze consumptie waan onze milieu wordt vervuild? Moeten wij absoluut midden in de winter aardbeien op de tafel hebben? Kunnen wij toelaten dat kinderen tot 70 uren per week moeten werken om onze levenstijl te bevredigen? Neen! Het heeft helemaal niets met de technische vooruitgang te doen maar wel uitsluidend met de economische processen. Vanaf het moment dat r > g (4) dan loopt iets vals. Een mogelijke oplossing: r = g om een wereldwijd samenwerking met onze milieu, onze gemeeschappelijke leven en een openbare en gezonde welvaart te kunnen garanderen.
2. Wij moeten onze gemeeschappelijke welvaart terug winnen. Over meer tijd voor zichzelf en zijn omgeving te beschikken, zich voor een gemeenschappelijke ontwikkeling en een betere samenleving te investeren, samen een bewuste gemeenschap opbouwen. De openbaare verzorging moet absoluut in de handen van de staat blijven en durft niet in de handen van speculanten belanden.
3. Wij moeten meer over de complexe samenstelling van onze gemeeschap leren. Opleiding en ontwikkeling zijn de beste ingredïenten om een bewuste samenleving te kunnen garanderen. Wij moeten onze politicus tot meer investeringen in de opbenbare instellingen voor het onderwijs motiveren. Wij moeten meer tijd verlangen om ons met de complexiteit van onze gemeenschappelijke systemen bezig te houden, ons met deze uit te zetten om ze beter te kunnen achtervragen. Wij moeten het recht aan onze politicus eisen om openbare consultaties bij belangrijke beslissingen in het grondwet te vastlegen. Dit leidt tot een gemeenschappelijke deelname aan de democratische structuren van onze maatschappij. Weten is macht (5) en wie meer over iets weet kan de macht van zijn concurrenten beter inschatten en zich optimaal verdedigen. Verdedigen ja, maar wel zonder geweld (gemeenschappelijke democratie).
Een gezonde geemenschappelijke democratie kan uitsluidend fonctioneren als wij meer tijd ervoor kunnen besteden. Deze mogelijke oplossingen zijn naar mijn mening de enigste om onze actuele wereld in een betere samenlevende gemeenschap te kunnen ombouwen. Wij moeten máár een ding: het willen!
Thierry Vandries
(1) L’Angélisme exterminateur, Alain Gérard Slama, Grasset
(2) Freiheit statt Kapitalismus, Sarah Wagenknecht, dtv
(3) Wir arbeiten und nicht das Geld, Arno Gahrmann, Westend Verlag
(4) Capital in the 21st Century, Thomas Piketty, The Belknap Press of Harvard University Press
(5) Im Weltinnenraum des Kapitals, Peter Sloterdijk, Suhrkamp
