De Morgen en de staking: fair en evenwichtig?
Mediakritiek, De Morgen, Treinstaking -

De Morgen en de staking: fair en evenwichtig?

woensdag 3 oktober 2012 13:17
Spread the love

Wie er dezer dagen De Morgen op naleest, zou bijna geloven dat het hele land tegen de spoorvakbond is. Zowel in de redactionele als in de opiniestukken is de toon van de krant de voorbije dagen heel sterk tegen de vakbond en de treinstaking. Nu kan je inderdaad pro of contra een staking zijn, of zelfs pro of contra een vakbond. Maar van een krant mogen we toch verwachten dat ze fair en objectief is in de weergave van alle standpunten? Dat is DM vandaag niet.

De berichtgeving van DM is eenzijdig. Laten we de krant van 2 oktober even bekijken, als een kleine case-study en een inleiding in de mediakritiek. 

Slaan we de krant open, dan lezen we over twee pagina’s de kop “De vakbond vertegenwoordigt ons niet”, waarna het artikel een beeld schetst van een geïsoleerde spoorvakbond die zelfs de eigen leden niet meer vertegenwoordigt.

Dat is selectieve berichtgeving. Gevraagd naar de werkwijze van zijn journalisten, zegt DM-hoofdredacteur Wouter Verschelden: “Ik heb geen journalisten het veld ingestuurd met de opdracht om anti-stakingsquotes te verzamelen. Onze journalisten hebben gewoon vastgesteld dat er in de onderbuik van de NMBS amper een draagvlak is voor deze staking.”

Dat die journalisten iets hebben vastgesteld, daar twijfel ik niet aan. Maar een representatief beeld van de onderbuik van de NMBS? Dat is iets anders. Hoeveel NMBS-werknemers moet je immers interviewen om een representatief beeld te krijgen van hun gevoelens over de staking? Ik ben geen statisticus, maar ik ben er wel van overtuigd dat de kans dat een handvol geïnterviewden een verkeerd beeld schetst van de situatie, groot is.

Toegegeven, je kan moeilijk de hele NMBS bevragen. Wel kan een vertekend beeld vermeden worden door te zorgen voor een evenwicht van meningen. In een artikel over bijvoorbeeld een conflict tussen twee politici die over één feit tegenovergestelde dingen beweren, dan is een evenwichtige weergave van meningen luie journalistiek en moet de journalist achterhalen wie er aan het liegen is. Dat komt neer op het verschil tussen neutrale en objectieve berichtgeving, waarbij de eerste vaak niet meer is dan nog wat desinformatief lawaai in het overaanbod aan content.

In het meer complexe onderwerp van de NMBS, de vakbonden en de staking is evenwicht onontbeerlijk. In DM wordt echter een duidelijk standpunt ingenomen tegen de “wereldvreemde vakbonden.” Het kaderstukje met de titel “De vakbonden zijn de personeelsdienst van de NMBS” is er ook al niet naast. Een zinnetje als “De bonden houden al decennia de eigen machtspositie in stand”, hoort niet thuis in redactionele – ‘objectieve’ – stukken.

De algemene teneur van pagina’s twee en drie is negatief. Nu kan je zeggen dat er voor evenwicht gezorgd wordt in de opiniepagina’s: op de volledige pagina die daar aan de staking wordt gewijd, staan opiniestukken van een treinbestuurder en een treinmanager die duidelijk uitleggen waarom een staking nodig en te verantwoorden is. Van de lezersbrieven op dezelfde pagina nemen vier van de zes het op voor vakbondsman Jos Digneffe en twee zijn contra. Overwegend positieve teneur dus. Het probleem is dat deze meningen op de opiniepagina’s staan en daardoor aan kracht inboeten: het is immers ‘maar’ een mening, en niet de realiteit zoals weergegeven vooraan in de krant.

take down
the paywall
steun ons nu!