Kan u nog volgen met wat er economisch allemaal aan het gebeuren is? Wie het maar met een half oog volgt, zal er in ieder geval geen positief gevoel aan overhouden. Niet dat het met twee ogen zoveel beter is natuurlijk…
We gaan langer moeten werken, we gaan het met minder moeten doen, we gaan voor meer opvang moeten zorgen en meer investeren in de vergrijzende bevolking,…
Maar we gaan bovenal flexibel moeten zijn. Héél flexibel, vooral als het gaat om bepaalde verworvenheden terug af te geven. Dat zeker pensioen van vroeger is toch net iets minder zeker. Een paar uurtjes per week meer werken. Moet kunnen. Want het is crisis. Maar geen nood, er wordt aan gewerkt!

De geld-machine

Had u daar eigenlijk ooit al van gehoord? Quantitative easing? Het doet denken aan een laxeermiddel grand cru…en misschien ligt de analogie wel nauwer bij de realiteit dan u denkt. Quantitative easing was het grote wapen waarmee de Amerikaanse Fed hun financieel systeem ging en gaat -ondertussen zit men al aan QE3… with a vengeance- redden.
De naam mocht dan al nieuw zijn; het recept dat er achter zat, was dat zeker niet. Vergroot de geldvoorraad door intrestwaarden te laten zakken, waardoor je bijna ‘gratis geld’ uitgeeft, laat de munt in waarde zakken tov de dan ‘sterker wordende’ buitenlandse munten en exporteer jezelf uit de probleemzone waar je beland was. En als ondertussen de mensen in het land zelf hun spaarcenten zien verdwijnen en de prijzen duurder zien worden door de daaropvolgende inflatie, moeten we dat maar met de mantel der crisis bedekken.

Ook Europa heeft de QE-bazooka ontdekt en ECB-roerganger Draghi was maar al te trots dat mits dit paardenmiddel en de nodige hervormingen (lees grootschalige uitverkoop/privatisering van Zuid-Europa) het allemaal veel beter zou beginnen gaan in de Eurozone. Als dat spaargeld niet van de rekening wil komen, dan zullen we het maar laten wegsmelten door inflatie, moet de man gedacht hebben. En alweer die export doen aantrekken.

Ware het niet dat ondertussen ook Japan de weg gevonden heeft in dit rijtje. Met als slecht nieuws dat als het merendeel de exporttruc wil toepassen, er van die export niet echt veel in huis komt en als slecht nieuws (veel goed nieuws valt er helaas niet te rapen) dat wegvluchten voor inflatie naar een andere stabiele munt geen evidentie is…én ondertussen iedereen zijn spaarcenten/koopkracht ziet verdwijnen zonder dat het al te veel opvalt. Japan zelf, dat net zoals de Westerse landen zwemt in schulden, besloot zelfs creatief om te springen met de overheidsobligaties. Op de site van het Japans ministerie van financiën stond genoeg om duidelijk te maken dat de goede Japanse huisvaders die veilig staatspapier hadden gekocht zich al mochten klaarmaken voor een stevige portie kinklopperij. De staatsbons gingen uitgekeerd worden als het op een verantwoordelijke manier kon. Ooit….aan de kleinkinderen misschien.

The magical Goldman tour de farce

Maar geen nood! Alles komt goed. Alleen mogen we niet zo veel op de banken hun kap zitten. Dat stelde Luc Versele laatst toch in De Standaard. Nu wil ik het zelf niet zozeer hebben over ‘de banken’ alsof het een volledig homogene entiteit betreft die we, zoals het een betere B-horror-film zoals The Blob betaamt, en masse moeten vernietigen, maar de zinsnede “Sommige banken hebben onverantwoorde risico’s genomen en daardoor mede de crisis veroorzaakt. Ze zijn ervoor gestraft.” deed me toch stijgeren. Wat gezien mijn paardloosheid geen evidentie is…
En dan heb ik het vooral over laatste zinnetje. ‘Ze zijn ervoor gestraft’
Uiteraard is niet elke persoon die in een bank werkt een boef of heeft elke instelling evenveel boter op het hoofd, maar dat de zondaars nu gestraft zijn en het systeem schoon schip gemaakt heeft, is ofwel naïef, ofwel schuldig aan een potje toedekken dat zelfs in het gedopeerd wielerpeleton zijn gelijke niet kent.

Of misschien had u het magische verhaal van Goldman Sachs nog nooit gehoord. Toen enkele jaren geleden de Fed-kassa voor een eerste keer werd opengetrokken, klopte zelfs deze gigant aan, waarna ze het toegeworpen geld gebruikte om maximaal winst te maken door op het dieptepunt van de markt alles op te kopen en daarna met veel winst te verkopen. En dat allemaal voor de eigen zaak natuurlijk of wat had u gedacht. Toch iemand die iets nuttig doet met belastingsgeld. Alle ironie even terzijde betekent dit dus dat elke Amerikaanse belastingsbetaler willens nillens deze financiële vrijbuiters niet enkel gered heeft van de ondergang maar hen ook nog de wind in de zeilen gegeven heeft voor de komende jaren.

Too big for jail

Wat ons naadloos brengt bij die andere hit waar we nu niks meer van horen. Too big too fail. Herkent u hem nog? Niet van de radio of tv te krijgen. Dé reden waarom al die banken ondanks hun roekeloze praktijken handenvol geld moesten krijgen. Ze waren te groot, meneer. Te ingebed in ons economisch systeem om zomaar de keiharde wetten van de markt te laten ondergaan. Namelijk dat, als je onzinnige risico’s neemt, je met je kop tegen de muur kan knallen en ten onder gaan. We zijn nu enkele jaren verder en in welke situatie zitten we nu? Enkele spelers zijn nóg groter geworden en veel van de onverantwoorde risico’s zijn in tegenstelling tot wat Mr Versele beweert, niet bestraft. Beloofde –we moeten het toegeven- populistische veranderingen zijn er nooit gekomen want zoiets vergt tijd. Inderdaad, dingen die je eigenlijk niet wil uitvoeren, vragen altijd tijd.

Laten we even een analogie maken met die grote veiligheidscrisis waar we een paar weken geleden het 11-jarig jubileum van mochten vieren. Na 11 september volgden op deze crisis tonnen wetgevingswijzigingen en patriot acts allerhande om naar eigen zeggen vlug en kordaat te reageren op deze noodsituatie die in onze schoot was geworpen. En dat na enkele weken. Dus maak ons alsjeblieft niet wijs dat zoiets niet mogelijk is. Maar zoals we zo vaak zien, betreft het hier weer een imaginaire stoelendans. Zolang we onszelf en de mensen kunnen wijsmaken dat de muziek nog altijd speelt, doen we gewoon verder. Maar zoals met alle liedjes…

Links :

Quantitative Easing spoof : Clarke and Dave http://www.youtube.com/watch?v=j2AvU2cfXRk

Japanese Ministry of Finance to Japances Bondholders: You’re screwed!  http://tinyurl.com/8d6w8wz

De Standaard : Geef de banken maar weer de schuld (Luc Versele) http://tinyurl.com/8bkc5l8

Goldman Sachs Magic http://tinyurl.com/94ev7d7