Elk jaar opnieuw rond deze tijd creëert de traditie een gevoel alsof het een en ander op zijn einde afstevent, en er iets nieuws staat aan te komen. Dat dit, sinds het ontstaan van deze aarde natuurlijk gebeuren van de winter-zonnewende, in de meeste landen , eerst door de godsdiensten, en vandaag de dag door de platvloerse commercie, waarbij wij de aanbidding van ‘het gouden kalf’ (geld) als nieuwe religie aanvaarden, deskundig laten verkwanselen tot een jaarlijks kunstmatig, oppervlakkig, zelfbedriegend en volslagen, niets ter zake doend feestelijk gebeuren, zal ons eigenlijk een zorg wezen.Dat die zonnewende op 21 of 22 december plaats heeft, terwijl het daar aan gekoppeld christelijke kerstfeest pas op 25 december is, heeft te maken met de oude Romeinse kalender. En Nieuwjaarsgebeuren, dat daar eveneens alles met de zonnewende te maken heeft, dat oorspronkelijk bij de Romeinen op 1 maart werd gevierd, verplaatste Julius Caesar in 44 v.Chr. door de juliaanse kalender, naar 1 januari.Tot zover een stukje geschiedenis. Een lesvak dat, alhoewel dit het één van de belangrijkste elementen van wat onze opvoeding en algemene ontwikkeling zou moeten zijn, maar de laatste decennia, tot één van de meest verwaarloosde vakken in ons onderwijs is verworden.
Geschiedenis, iets wat zich steeds herhaalt, zoals men zo graag en veelvuldig zegt, maar waar men gek genoeg desondanks vrijwel geen lessen uit trekt. Alhoewel men zou kunnen stellen dat men er uit leert dat diegenen aan wie wij de leiding over ons gemeenschappelijk leven overlaten, er blijkbaar alle voordeel bij hebben dat de geschiedenis zichzelf blijft herhalen.Maar geschiedenis gaat behalve om bepaalde gebeurtenissen en feiten, vooral om evoluties en gevolgen ervan. Geschiedenis leert ons dat macht en gebieds- en invloeduitbreiding steeds oorlog, van welke aard ook, vereist. En alhoewel het aloude daartoe noodzakelijk wapengeweld, heden ten dage, voor zover mogelijk, door ‘beschaafde’ volken’, met onderhandelen en/of economische oorlogsvoering wordt vervangen, blijven de uiteindelijk doelen de zelfde: verovering, gebieds-en/of bezitsuitbreiding.De laatste weken van het jaar kijken wij gretig, ja soms zelfs geamuseerd, naar de geschiedenis van het voorbije jaar. Van enige duiding, bezinning en besluitvorming over het gebeuren is er verder weinig of geen sprake. Wat voorbij is, is voorbij, en steevast zijn wij met zijn allen ervan overtuigd dat wij er het volgende jaar weer eens “het beste” hopen van te maken. ‘Het beste’ voor onszelf, dan wel. En ja, wij zijn dan enkele dagen zelfs zo goed om dat ‘beste’ ook aan onze, al dan niet geliefde medemens toe te wensen. Dat wij dat meestal niet echt menen, doet daar dan niet zo veel toe, om reden dat wij evenmin belang hechten aan hetgeen anderen ons toewensen.De enige verbinding die de huidige nieuwjaarsviering met deze van duizenden jaren geleden heeft, bestaat uit het ons zelf voorstellend vooruitzicht van een komende betere tijd. Een tijd die naar wij hopen uiteraard beter dient te zijn dan deze die voorbij is.
Maar, waar het sinds de oertijden ging om de zekerheid van het toekomstige einde de winterellende en -ontbering, en de in aantocht zijnde nieuwe levend-opwekkende lente, is in deze tijden de viering enkel gestoeld op de wéns en de hòòp van beterschap, of op zijn minst het behoud van wat goed is geweest. Een hoop die, waarvan sinds het derde millennium, de geschiedenis ons elk jaar telkens opnieuw leert dat de gestelde hoop niet veel meer is geweest dan uitgestelde teleurstelling.En ja, de geschiedenis herhaalt zich, weliswaar enigszins aangepast, steeds opnieuw. En zij leert ons, dat wij daar niets uit leren…