De officiële biografie door Nelson Mandela zelf in de gevangenis op Robbeneiland geschreven is een lijvige turf: 581 pagina’s.
Nelson Mandela heeft er zijn officiële, door het ANC goedgekeurde biografie, van gemaakt. De persoonlijke gebeurtenissen uit zijn leven zijn beperkt en traditioneel: zijn jeugd, zijn moeder, zijn mislukte relatie met Winnie.
Zeer interessant is dat deze biografie officiële toespraken en uittreksels uit onderhandelingsgesprekken bevat, die je bijna nergens anders terug vindt. Het boek geeft ook een goed idee over de andere organisaties die een rol speelden in de strijd tegen de Apartheidspolitiek zoals het Pan Africanist Congress, de Inkatha Freedom Party en chief Buthelezi. Alleen de relatie tussen Mandela en de Communistische partij blijft zweven tussen erkenning en afstand nemen.
Een militant leven
Na zijn verkiezing in de studentenraad vlucht Mandela naar Joburg om te ontsnappen aan een gedwongen huwelijk. In die periode leidt Mandela een armoedig bestaan en sticht hij samen met Oliver Tambo zijn advocatenkantoor. Hij wordt verkozen als bestuurslid van de jeugdliga van het ANC en is een belangrijke organisator van de Defiance Campaign. Dit was een campagne waarbij goed opgeleide vrijwilligers de wetten overtraden en zich in groep lieten arresteren als protest.
Het kostte Mandela een eerste veroordeling. Ondertussen werd het belangrijke Freedom chrter het handvest van het ANC, door de verschillende banning-orders (een soort huisarrest en verbod op deelname aan politieke activiteiten) kon Mandela dit belangrijke moment niet meer meekamen. Mandela brak met het geweldloos verzet, dook onder en richtte de MK op. Dit clandestiene verzetsleger voerde hoofdzakelijk sabotagedaden uit tijdens de Anti-apartheidsstrijd.
Mandela vertrok op reis in Europa en Afrika om geld, wapens en training voor het nieuwe leger te verkrijgen. Deze illegale reis en zijn oproep tot een “thuisblijfstaking” vormen de basis voor zijn tweede proces. De uitspraak luidt uiteindelijk “levenslang”.
Robbeneiland
De ganse ANC-leiding belandt in de gevangenis op Robbeneiland, een gevangeniseiland voor de kust van Kaapstad. Gedurende 28 jaar zal Mandela een nieuwe strijd voeren voor het respect van de elementaire rechten en de erkenning als politieke gevangenen. Met wisselend succes: afhankelijk van de directeurs en de cipiers van de gevangenis. In de gevangenis groeit Nelson Mandela uit tot een wereldwijd symbool van het verzet tegen de Apartheid.
Tijdens die periode is de opleiding en de herbronning van de geschiedenis van het ANC en het studeren een steun om te blijven geloven in de strijd. Na de opstand in Soweto komt een nieuwe generatie jongeren het ANC in de gevangenis versterken. Door de jongeren wordt Mandela de echte informele leider van het ANC. Hij wordt uiteindelijk naar een andere gevangenis overgeplaatst, een begin van onderhandelingen met het regime en een voorafname op zijn uiteindelijke vrijlating.
De lange weg: onderhandelingen
Het zal nog 8 jaar en vele doden kosten vooraleer de overgangsregering en de eerste vrije verkiezingen in Zuid-Afrika mogelijk worden. Inkatha wordt door de Zuid-Afrikaanse politiediensten gefinancierd en valt systematisch ANC-leden aan. De donkerste periode voor de dageraad is het laatste uur voor zonsopgang. Maar het ANC blijft koelbloedig en kan het onderhandelingsproces in de juiste banen leiden: one man, one vote. Hier mee beschouwt Mandela zijn historische rol in de wereldgeschiedenis als vervuld.
