‘De koerier van Maputo’ geschreven door Jenne Jan Holtland (1989) uitgegeven bij Podium in oktober 2021. Het  boek vertelt het levensverhaal van de Nederlander Klaas De Jonge die op middelbare leeftijd werd opgepakt in Zuid-Afrika samen met zijn Belgische vriendin Hélène. Beschuldiging: wapenkoerier van het ANC. Er ontstaat een diplomatieke rel die doet denken aan de hedendaagse Julian Assange. Toch ging De Jonge niet over één nacht glad ijs, hij was een wetenschappelijke Marxist en heeft bewust gekozen voor de gewapende strijd in Afrika. Je kan hem zonder problemen een Nederlandse ‘Che’ Guevara noemen.

Jenne Jan Holtland (1989) werkte vijf jaar als correspondent in Midden- en Oost-Europa, en woont sinds de herfst van 2021 in Libanon, waar hij correspondent Arabische wereld is voor de Volkskrant. Hij schreef eerder voor onder meer De Correspondent en De Groene Amsterdammer.

Uitgeverij Podium werd in 1997 opgericht door Joost Nijsen. Podium is vanaf de oprichting een zelfstandige uitgeverij, gespecialiseerd in hedendaagse Nederlandse en vertaalde literatuur (proza, poëzie) en literaire en journalistieke non-fictie.

‘De koerier van Maputo’ of Klaas De Jonge is een ANC-soldaat, dat is de beweging van Nelson Mandela en Steve Biko die tegen de apartheid streed in Zuid-Afrika. Het ANC was verboden in eigen land en moet het opereren uit de buurlanden van Z-A . Het verhaal speelt zich af in de jaren ‘80. Tijdens de dekolonisatie van Mozambique kwamen er coöperanten van heel de wereld naar Maputo, zij moeten het land en diens socialistische revolutie staande houden. Het komt er op neer dat dit een goede dekmantel is voor subversieve activiteiten in Zuid-Afrika (Z-A).

Toch is het verhaal van de koerier maar de ruggengraat van het boek. Ben je geïnteresseerd in Afrika dan is dit boeiend boek omdat er veel plaatsen in Afrika worden besproken. Ook de filosofische weerslag van activisme en hoe filosofie de wereld kneedt komt aan bod. De auteur vergelijkt voortdurend het verhaal van de opstand in Algerije waar ook  witte mensen in Afrika leefden met het verhaal van Z-A.

We mogen niet vergeten dat Klaas een echte Existentialist is die zich liet vormen in Parijs tijdens de hoogdagen van de Franse Communistische Partij. Hij kon zich opwarmen met alle socialistische experimenten van de jaren ‘50, daarna met het China van Mao en de Cubaanse revolutie. Het was meer dan normaal om een ANC-soldaat te worden, het was zijn tijdsgeest.

Hij was geleest en geschoeid op de socialistische revolutie omdat hij als socioloog/antropoloog het verschrikkelijk vond dat zijn werk ergens in een kelder belandde en omdat hij niet akkoord was met feit dat de sociale wetenschappen een militair doel hadden tijdens de Koude Oorlog, daarom vond hij dat hij het recht had te vechten.

Het levensverhaal van Klaas is kort, maar er zitten historische en filosofische elementen in die het verhaal uitspinnen tot een lijvig boek. Er worden verschillende revoluties en conflicten beschreven, de geschiedenis van Zuid-Afrika komt naar boven.

Het verhaal is interessant omdat er verschillende perspectieven zijn op het verhaal van Klaas als ANC-soldaat in Z-A. Wat een kort verhaal is, wordt breed uitgesponnen, toch zit daarin de spanningsopbouw. Stilistisch is het eerder een journalistiek boek met hier en daar een stijl-element. Soms lijkt het er op dat het boek is samengesteld uit verschillende documenten.

Een goede doelgroep voor dit boek zijn jongeren, omdat dit aansluit bij het curriculum van het laatste jaar middelbaar en studenten van eerste Bac. Sociale Wetenschappen. Zoals gezegd in het boek is betogen toegelaten, maar geweld wordt tegenwoordig afgekeurd. Dit is misschien een verhaal waar bepaalde mensen over kunnen nadenken: waarom een bepaalde tijdsgeest naar geweld deed grijpen? En waarom we naar een wereld evolueren waar dit misschien weer de inzet zal worden? Lezen dus!

Taal: Nederlands

ISBN: 9789463810036

Pagina’s: 416

Publicatiedatum: 21-10-2021