De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

De ‘klimaatontrafeling’ komt niet alleen. Een kleine blik in de verre toekomst

zaterdag 23 oktober 2021 19:43
Spread the love

Misschien ben ik als publicist het best als ik het pad op ga van interdisciplinair denken en dit van het pogend vraagstukken oplossen van grote complexiteit. Graag geef ik hier een beknopte vooruitblik over de grote problemen die de mensheid de komende eeuwen te wachten staan. Vanuit inzicht in de geschiedenis, de psychologie, de religie, de ethiek, de geschiedenis van de technologie en in de ecosystemen en de Evolutie. / Update 24 X 21, 7 u 30

Honderd of tweehonderd jaar industrie, technologie, kapitaalinjecties en kennisproductie hebben de mens niet duidelijk meer tevreden, vreedzaam, voldaan of wijs of goed gemaakt… (Ook al zijn de verwezenlijking op het vlak van lichamelijke gezondheid en op vlakken als reizen en comfort en spel & entertainment in vele vormen fenomenaal en te loven.) De essentie van de mens als zoekend wezen is niet aangetast of opgelost. Evenmin als onze kwetsbaarheid en de interne armoede die vraagt om vorming en persoonlijke groei, ontwikkeling. De ‘megamachine’ van de industriële beschaving (term van de Duitse eco-filosoof Rudolf Bahro) heeft ons bovendien van veel steun vanuit de ecosystemen van de Natuur, van veel energiebronnen, van veel grondstoffen beroofd. Ouders die zeggen, voor het eerst zullen mijn kinderen het minder goed hebben, zijn daarom wellicht de eersten in een lange rij.

De klimaatontrafeling komt niet alleen

De ecosystemen zijn al grotendeels gedecimeerd en ontrafeld: duizenden dier- en plantensoorten zijn voor altijd uitgeroeid en de onderlinge netwerk-interacties zijn dus verdwenen. Die fungeerden als een draagnet, ook voor de mens. De sociale systemen, reflexen en talenten zijn deels ontrafeld en verarmd. De moed, vechtlust, standvastigheid, weerbaarheid, zelfredzaamheid zijn waarschijnlijk lager dan in heel wat voorgaande generaties bij een groep burgers. Alvast in eigen land met de vijfhonderd duizend langdurig zieken op elf miljoen mensen. Met de acht zelfdodingen per dag, de honderd pogingen daartoe; met de vele depressieve mensen, de mensen met zware stoornissen in sociale vaardigheden en contactvaardigheden en liefdesbekwaamheid… (Wat overigens niet wil zeggen dat er niet relatief vele fijne, vriendelijke mensen zijn vandaag, wellicht juist wel. Geen zinnig mens wil terug naar de tijd van stammentwisten vanuit primitieve waarden als bloed en bodem).

Voor goede religie en spiritualiteit blijft dus zeker voor enkele eeuwen een ruim speelveld beschikbaar.  Ook voor nieuwe menswetenschappen als sociale en positieve psychologie en voor nieuwe concepten als seksuele gezondheid en voor nieuwe praktijken als meditatie, natuurstudie en bosbaden, het van oorsprong Japanse shinrin yoku. Het christelijk waardenkader blijft een waardevol handboek: het biedt de armen en de zwakken hoop en steun, en wie valt niet soms tijdelijk in deze categorieën, en het biedt de gezonde, energieke mens kansen  om niet in vele valkuilen te vallen die altijd zijn verbonden met hubris, de typisch menselijke overmoed. Waarden als soberheid, medemenselijkheid, compassie, bereidheid tot bijstand verlenen & ook bezinnen en bidden… ze blijven van grote waarde. De woorden en het voorbeeldige gedrag van de Joodse Messias kunnen de mens ook blijvend van dienst zijn bij het trachten vermijden te veel of te snel te vallen voor goesting en gedrag dat voortkomt uit de oudste, primitiefste, vele miljoenen jaren oude delen van ons brein; zoals wraaklust, die helaas tot op heden soms tot moordlust kan ontsporen.

Dat eeuwigdurende aspect in het “oplossen van de fundamenteel-menselijke uitdagingen” en dit blijvende werk op de plank wat de humaniteit, de innerlijke vrede en de voldoening betreft, het is ook heel begrijpelijk: zoals filosofen al vele eeuwen weten: de meest wezenlijke kwesties, zoals de ethische en het zoeken naar het goede leven dat telkens opnieuw voldoening geeft, zijn veel taaier, minder gemakkelijk op te lossen dan de technische. Technologie zal de mens nooit rechtstreeks diep-tevreden of duurzaam-voldaan maken. Ze lijkt me in onze dagen heftig overschat.

Hoewel een ritje met de auto, samen een film beleven of een luistersessie muziek met behulp van een digitale drager nooit weg is, natuurlijk. Zelf te voet door het land trekken, avonturen en expedities plannen en beleven, met mensen en dieren contact maken, uitwisselen met vrolijk of smekend oog, met luisterende oren en via handdruk en aanraking, en ook het fijne voedsel delen en degusteren: dat is toch van een speciale orde. Tegelijk zijn deze activiteiten uiterst basaal, wezenlijk en eenvoudig, en tegelijk bieden zij een poortje naar hemelse sferen. De hemel, dat zijn hemelse relaties.

 

Foto: Eddy Van Leuven.

Het Dagelijks Brood Snijden geeft voldoening

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!