Inspecteur Kurt Wallander is minstens even bekend als zijn schepper Henning Mankell. Maar dat deze Zweedse auteur meer in zijn mars heeft dan het schrijven van misdaadromans, besef je pas na het lezen van deze biografie door de Deense ex-journaliste Kirsten Jacobsen, die zich toelegt op het schrijven van biografieën.
Jacobsen kreeg het voorrecht om Mankell gedurende een jaar te volgen, van het kille Sveg in Zweden tot het warme Maputo in Mozambique. Tussenin reist ze Mankell nog achterna van Antibes, over New Delhi, tot in Tulsa. Mankell liet zich telkens gewillig interviewen over zichzelf, zijn werk en zijn ideeën.
In de eerste plaats kom je al snel te weten dat Mankell een idealist pur sang is. Hij streeft naar een betere wereld en niet in het minst voor het Afrikaanse volk dat jarenlang gekoloniseerd werd. Maar ook het Palestijnse volk in de Gazastrook geniet zijn volledige steun. Hij is bovendien een vurige aanhanger van Mao en het linkse gedachtengoed. Democratie moet uiteindelijk op alles de bovenhand halen en hij hoopt via cultuur zijn steentje bij te dragen.
Misdaadromans zijn lang niet de enige vorm van schrijven in zijn oeuvre. Ook kinderboeken en andere romans staan op zijn conto. Bovenal is Mankell bijzonder gepassioneerd door theater en heeft hij in Maputo een eigen theaterhuis.
Over zijn privéleven geeft Mankell zich schoorvoetend bloot. Hij verafschuwt zijn weggelopen moeder die hem verliet toen hij nog geen tien jaar oud was. Zelf is hij ondertussen voor de derde keer getrouwd. Zijn huidige vrouw is de Zweedse theatermaakster Eva Bergman, die de dochter is van de alom bekende en betreurde cineast Ingmar Bergman.
Wie hem lief is, moet zijn liefde voor Afrika te allen tijde dulden. Hij zal zijn leven lang blijven strijden voor een beter Afrika zonder uitbuiting, armoede en aids.
Kirsten Jacobsen laat in deze biografie een gepassioneerd auteur aan het woord, zonder zichzelf op te dringen. De idealen van Mankell, net zoals zijn scheppende geest en zijn harde labeur, worden uitvoerig belicht aan de hand van talrijke citaten uit zijn romans.
Bekende mensen, zoals acteur Kenneth Branagh (die Wallander vertolkt in de gelijknamige BBC-serie), Desmond Tutu en de voormalige Duitse bondspresident Horst Koehler, krijgen ook hun moment om Mankell te duiden. Mensen, erg dicht bij Mankell zoals zijn vrouw Eva, mede-uitgever Dan Israël en zijn rechterhand en researcher Robert Johnsson, portretteren hem als een bevlogen workaholic met het hart op de juiste plaats.
Kirsten Jacobsen heeft het in het begin van haar opdracht om een biografie te schrijven over Mankell, bijzonder moeilijk gehad om het ijs te breken. Nadien gooit Mankell ogenschijnlijk alle remmen los, maar het immense respect van Jacobsen voor Mankell valt op. Kritische vragen blijven nagenoeg achterwege en het is al een geluk dat Mankell zelf scherp genoeg is om geen heroïsch portret op te hangen. Mankell gaat geen heikel thema uit de weg maar de adoratie van Jacobsen ligt er vingerdik op.
Deze biografie heeft dan ook een bijzonder ernstige ondertoon en laat maar weinig ruimte voor humor. Mankells leven is niet meteen vrolijk geweest en hard werken is zijn motto. Karaktertrekken als opvliegendheid en ongeduldigheid komen dan wel duidelijk naar voren. Zo moest een medepassagier in een vliegtuig het ontgelden wanneer die de zitplaats van Mankell claimt.
Met uitzondering van de brave vraagstelling, leest deze biografie vlot weg, met de nodige leuke foto’s uit het privé-archief van Mankell, om een en ander te stofferen. Het is een waar genoegen om de mens achter de schrijver beter te leren kennen, vanaf zijn jeugdjaren tot op heden.
Al zal Kurt Wallander voor altijd verbonden blijven met de auteur Henning Mankell, het is duidelijk dat deze geëngageerde Zweedse auteur veel meer in zijn mars heeft!
