Zou een vrouw met hoofddoek anders studeren of werken dan diezelfde vrouw zonder hoofddoek? Wel, ja, als die vrouw verplicht is geweest om die hoofddoek uit te doen, dan is de kans groot dat ze zich niet gehoord en respectloos behandeld voelt, dat haar welzijn op de school- of arbeidsvloer afneemt alsook haar motivatie en participatiezin. En laat dat nu net zijn wat ze beoogt: te participeren in deze samenleving en erkend te worden als een gelijkwaardig burger.
Het feit dat ze, ondanks de stigmatisering en de haat die ze dagelijks ervaart vanuit die samenleving, toch blijft vasthouden aan de hoofddoek, is best wel bewonderingswaardig. En misschien kunnen we van haar leren.
Die vrouw wil studeren, ze wil werken, maar niet ten koste van zelfverloochening. Ze wil participeren op een manier waarop ze zichzelf kan zijn. In hoeverre dromen we daarvan niet allemaal? Hoeveel vrouwen (en mannen) hebben een burn-out ervaren, zitten er in, of staan op het randje? Omdat ze hun grenzen voortdurend moeten verleggen, zich flexibeler moeten opstellen, hun eigen waarden moeten verloochenen om mee te kunnen blijven draaien in een systeem dat geen rekening houdt met het welzijn, met het mens zijn.
De eis om de hoofddoek te mogen dragen kan dan ook gezien worden als een actie van rebellie tegen dat dehumaniserende systeem, als een teken van het aangeven van de eigen grenzen: “Ik wil best overuren doen, ik wil best nog meer belastingen betalen, maar ik geef niet al mijn waarden ten prooi. Ik wil geen slaaf worden van dit uitbuitingsysteem. Tot hier, en niet verder”.
Laten we even een vergelijking maken met de zondag als rustdag. Die zondag, oorspronkelijk uit de christelijke traditie, blijkt voor het algemeen welzijn heilig. Een dag waarop een mens kan ademen en mens kan zijn. Rust is een voorwaarde tot inzicht, zelfontplooiing, emancipatie, kortom tot sterkere participatie. Die dag wordt door ons kapitalistisch, neoliberale systeem beetje bij beetje ingeperkt, onder het mom van ‘vrijheid’. Wiens vrijheid? Zijn we vrijer omdat we op zondag massaal kunnen gaan consumeren? Wie komt dit ten goede? Het consumptiesysteem dat ons meer en meer ketent, de happy few die daarvan profiteren en ons tot slaven maakt.
Zo ook met het hoofddoekenverbod. In naam van vrijheid wordt de vrijheid om de hoofddoek te dragen ingeperkt of zelfs ontnomen. En dat gebeurt door een systeem dat het Anders zijn als problematisch ervaart omdat het geen rebellie duldt. Een dogmatisch systeem dat absolute volgzaamheid eist. Misschien kunnen we, vanuit een inclusieve bril, in de hoofddoek een krachtige symboliek zien van verzet tegen dit systeem, en voor eigenwaarde. Kortom, de hoofddoek geeft stof tot emanciperend denken …
