Dag 2:

• 27 kilometer 
• Antwerpen – Mechelen
• Zon, zon en nog eens zon
• Heilige huisjes: Zelfoogstboerderij De Grondsmaak en Fietsostrade
• Minder pijnlijke schouders – want deelnemers hielpen met het sjouwen van mijn laptop
• minstens 11 nieuwe mensen gesproken – ben een beetje de tel kwijt – en heb van iedereen wel iets geleerd

Om 8.00 uur ’s morgens schiet ik wakker. Tenminste, dat denk ik. Ik spring in mijn kleren, want ik had afgesproken om op dit tijdstip aan de ontbijttafel van mijn gastgezin te zitten. Klaar om mijn kamerdeur uit te stappen, kijk ik nog eens op mijn telefoon: 7.07 uur..?! Ik ben een uur te vroeg! Blijkbaar kan ik niet wachten om er weer op uit te trekken. Toch kruip ik nog maar eventjes terug mijn bed in.  

Eenmaal werkelijk 8.00 uur, zit ik aan de ontbijttafel heerlijk te smullen. Een gekookt eitje, muesli, banaan, en nog een stapel extra boterhammen voor onderweg. Verhongeren zal ik niet. We hebben wat extra tijd, want de stoet komt langs deze buurt waardoor we iets later kunnen aansluiten. Ik ben verbaasd geen spierpijn te voelen in mijn benen.   

En het belangrijkst: de zon schijnt. Ze glinstert als we de ring van Antwerpen oversteken waardoor we ons goed kunnen voorstellen hoe mooi groen het er uit zou kunnen zien als Ringland door zou gaan in plaats van de massa rijdende auto’s. De zon schijnt net zo hard als we de dorpen Mortsel, Edegem en Kontich doorkruisen. En de zon schijnt als we door prachtige weilanden stappen om bij het eerste heilige huisje van de dag uit te komen: de zelfoogstboerderij De Grondsmaak. 

Zelfoogstboerderij De Grondsmaak

Op het erf heet oprichtster Corazon De Raeymaecker ons persoonlijk welkom. Geïnspireerd door de Farmers Markets in de Verenigde Staten ruilde De Raeymaecker zo’n vijf jaar geleden haar internationale modellencarrière in voor een opleiding tot bioboer.   

Inmiddels runt ze meer dan twee jaar CSA De Grondsmaak. CSA staat voor Community Supported Agriculture. Oftewel: tegen een jaarlijkse vergoeding van 265 euro komen leden zelf hun groenten zaaien, telen en oogsten. Op deze manier delen boeren en deelnemers van een lokale gemeenschap samen de risico’s en kosten van duurzame voedselproductie.   

De Raeymaecker: “Het is lastig voor boeren om voedsel te bieden tegen een betaalbare prijs. Überhaupt blijkt het lastig voor boeren in België om grond te vinden”, verduidelijkt ze. “Die grond is er niet meer, waardoor er geen boeren meer bijkomen. Maar samen kunnen we hier wel iets aan doen.”

Landgenoten 

Zo blijkt een van de wandelaars, Leen Laenens, medeoprichter te zijn van Landgenoten, een fonds dat boeren steunt in het kopen van land. “Via een soort aandeelhouderschap voor 250 euro per jaar, help je de bioboer aan een stuk grond”, legt Laenens uit.  

“Het doel van het fonds past goed in de geest van Hart boven Hard, omdat we als burgers samen een maatschappelijk probleem aanpakken. Ook willen we met het fonds bewijzen dat een andere vorm van economie mogelijk is. Omdat voedsel een mensenrecht is, zou hetgeen dat je nodig hebt om voedsel te produceren gemeenschappelijk bezit moeten zijn. Ook grond dus. De grond gekocht via Landgenoten blijft altijd in eigendom van de coöperatie.”   

Omdat De Raeymaecker geen winst nastreeft – met de jaarlijkse vergoeding hoeven enkel haar inkomen en kosten gedekt te worden – weet ze de prijzen van de producten relatief laag te houden. Met de 1,5 ha grond voedt ze op dit moment 105 gezinnen. In totaal zijn dat zo’n 300 mensen.

Sushi 

En vanmiddag voedt De Raeymaecker ook ons. Er staat heerlijke pompoensoep klaar, cake, appels en peren en zelfs sushi. Alles zelf gemaakt uiteraard en afkomstig van eigen land – behalve de sushi dan, maar zelfgemaakt is deze wel. Overigens nooit gedacht dat ik ooit bij een boer sushi zou eten.   

Ik plof neer op een van de vele houten stoeltjes die voor ons zijn klaargezet tussen de akkervelden. Het valt me op dat de groep inmiddels een stuk groter is geworden. Onderweg vandaag hebben zeker twintig nieuwe mensen zich aangesloten. Voor Chris is dit wel de tweede dag. Ik ben benieuwd hoe hij het tot nu toe vindt.  

“Ik begin met een cliché, maar het is een hartverwarmende hartstocht. Niet alleen vanwege het maatschappelijk belang, maar ook omdat je met gelijkgestemden op pad bent. Tijdens het stappen kom ik echt in contact met anderen en heb ik bijzonder leuke een open gesprekken. Bovendien heeft de tocht een extra betekenis omdat we naar een climax toewerken: De Grote Parade op zondag. Ik hoop dat we met deze actie samen die maatschappelijke transitie sneller weten vorm te geven.”  

Chris is inmiddels de grote vriend geworden van de drie kinderen die meelopen. Regelmatig zie je ze vrolijk aan zijn hand vooruit rennen. De oudste is negen en de jongste is vier, maar ze lijken minder last te hebben van het aantal kilometers dan ik.   

“Wij stappen wel meer en zijn het dus gewend”, vertelt moeder Veerle. In een draagzak op d’r buik hangt haar vierde kindje van acht maanden. Woonachtig in de natuur in de Ardennen, trekken ze er geregeld met het hele gezin op uit. “Ik loop mee voor een betere toekomst, een betere wereld voor mijn nakomelingen.” Als moeder die haar kinderen thuis les geeft, maakt ze zich sterk voor alternatieve onderwijsvormen en het verder ontwikkelen daarvan. 

Fietsostrade  

Terwijl ze me er alles over vertelt, lopen we langs de spoorweg over de fietsostrade. Inderdaad, het tweede heilige huisje van vandaag is een snelweg voor fietsers, om van stad naar stad te reizen zonder de auto uit de garage te moeten pakken. In totaal kent de provincie Antwerpen er zestien. Wij lopen over de fietsostrade van Antwerpen naar Mechelen, onze eindbestemming voor vandaag. “Fietser!”, roept er regelmatig iemand in de karavaan. En dan sjeest er weer iemand op zijn tweewieler voorbij. In totaal maken dagelijks 4.500 fietsers gebruik van deze weg.   

De stralende zon heeft ons nog steeds niet in de steek gelaten. Wel beginnen mijn benen op dit laatste stuk steeds meer pijn te doen. Het is duidelijk te voelen dat we vandaag bijna tien kilometer meer lopen dan gisteren. De pijn en vermoeidheid doen beseffen dat we inderdaad niet lopen om een mooie wandeling te maken, maar – zoals Chris en Veerle al zeiden – om uiteindelijk in Brussel samen te komen voor De Grote Parade, voor een transitie, voor een betere toekomst.  

Een roffelend tromgeluid uit de verte is het signaal dat we Mechelen naderen. Een groep muzikanten en bewoners wacht ons op om de laatste meters dwars door de binnenstad en over de markt naar ons eindpunt, een school die haar deuren voor ons heeft geopend, mee te lopen.

Opnieuw staat ons een lange tafel vol potten, pannen en schalen met de lekkerste salades, pasta’s en quiches op te wachten. Allemaal vrijwillig bereid door bewoners uit de stad. Een half uur kan ik geen boe of bah meer zeggen, maar als mijn bord leeg is voel ik hoe mijn lijf langzaam herstelt. Ik ben niet de enige. Ondanks de gezellige sfeer zie ik mensen – sommigen lichtelijk strompelend – naar huis of hun gastgezin gaan. Ze zijn moe.   

Zo ook schrijver Jeroen Olyslaegers. Na twee dagen te hebben meegelopen, nemen hij en zijn vriendin afscheid van ons. “Het was fantastisch. Het is zo’n mooie en diverse groep van mensen. Het doet deugd om nieuwe mensen te leren kennen die even of zelfs meer geëngageerd zijn dan ik. Iedereen zorgde op een heel ongedwongen manier voor elkaar. Ik vermoed dat dit een goed actiemiddel is om ook in de toekomst te gebruiken. De Hartstocht is voor mij een zaadje dat geplant is. Het is allemaal binnen de twee maanden georganiseerd. We zouden dus nog veel meer kunnen doen dan dit.” 

Transitiecafé Mechelen

Dezelfde avond nog worden zijn woorden bevestigd. Een vrouw gaat op een stoel staan en verklaart het Transitiecafé Mechelen voor geopend. Een open mic voor diverse maatschappelijke en duurzame initiatieven uit Mechelen om te presenteren wat ze doen.   

Zo is een groep vrijwilligers een samentuin gestart op grond van de gemeente. Klimaatstad Mechelen organiseert voortdurend positieve acties zoals het geefplein of de langste veggietafel om mensen aan te trekken en bewustwording over het belang van het klimaat te vergroten. Cohousing is dan weer bezig met het opzetten van samenwoonprojecten, waarbij iedereen wel zijn eigen woonunit met alle basisvoorzieningen heeft, maar ook gebruik kan maken van een gezamenlijke woonkamer, keuken, bar en tuin.   

Dan valt er zelfs nog een fanfare, die helemaal uit Brussel naar hier is gekomen, het Transitiecafé binnen. Net als gisteren krijgen niet veel mensen meer hun benen in beweging, maar gezellig is het wel. Dit is voor mij een mooi moment om naar huis te gaan, of beter gezegd, naar mijn gastgezin. Dit keer samen met Vera en Basil de hond met artrose. Ook bij hem is gebleken hoe hulpvaardig de lopers zijn, want menig deelnemer heeft al geholpen om hem – lees: verre van een chihuahua formaat – een trap op of af te tillen.   

Met thee en rode wijn worden we bij ons gastgezin nog even heerlijk in de watten gelegd, voordat we ons op bed storten. Mijn lijf wil niks anders meer dan slapen. Maar ik sluit niet af zonder de laatste woorden op Facebook van organisator Nick te herhalen: 

Trigger

“De hartstocht is een trigger. Het is een kans voor mensen om de warmte en gastvrijheid van deze samenleving naar boven te halen. En man, man, man, die voel je echt aan de lijve. De pelgrims krijgen steun van agent Walter, van passanten, van een straffe boerin, van mensen die wildvreemden in huis halen voor een nacht, van vrijwilligers die ons royale buffetten boven alle verwachting aanbieden, van trommelaars en blazers, jong en oud. En ja het is zwaar en ja we zien ook af maar voor elk probleem is er iemand met een oplossing en iedereen ziet de mooie dingen veel meer dan de lastige. En dat is waar Hart boven Hard zo goed in is: we kijken naar wat mogelijk is, samen. Vrienden, morgen stappen we samen naar Brussel en dat pakken ze ons nooit meer af!”