Wel, na die crisis
die een aantal onverantwoordelijke grootbankiers veroorzaakten en
waarvoor zij nooit veroordeeld werden (behalve in een land zoals
IJsland, met een paar honderdduizend inwoners, maar kom), werden u en
ik nagenoeg onophoudelijk om de oren geslagen met het verwijt dat wij
“geen vertrouwen hadden” in de economie, met name in de beurs.
Even onophoudelijk wordt u belaagd door diezelfde kringen die de zaak
“op enkele millimeters onderuit hadden laten gaan” (dixit de
bekende oproerkraaier Herman Van Rompuy) met slogans die u moeten
bewegen uw “slapend spaargeld” wakker te maken, en naar…de
Beurs te gaan. Zoniet heeft u geen vertrouwen, weet u wel?

In een langdurig
corrupt en onverantwoordelijk bestuur in Griekenland, van voor de
tijd van Tsipras wel te verstaan, zijn mensen ingegaan op dit soort
beloften of verleidingen. En dat veel meer dan goed voor hen was. Dom
natuurlijk. Maar “it takes two to tango”: die Grieken waren niet
alleen om geld te lenen zonder garantie om dat te kunnen
terugbetalen. De andere partner zit nu ergens in de schaduw, en
lobbyt zich ondertussen te pletter bij de regeringen van grote
landen. Bij Frankrijk, Duitsland, Nederland en zelfs België, want
daar zit die andere partner eigenlijk.

De paar honderd miljard euro
die “Europa” (u en ik, weet u wel) sinds de Griekse tragedie moet
ophoesten – via de ECB, toch wel handig voor de onverantwoordelijke
bankiers- is dan ook voor 80 tot 90% naar die Duitse, Franse en
andere niet-Griekse banken gegaan, en niet naar Griekenland. Andere
grootbanken (o.a. het beroemde Goldman Sachs ) hebben tegen betaling
rapporten vervalst. Maar kom: het is toch voor iedereen duidelijk dat
de Grieken het probleem zijn, en dat u geen vertrouwen hebt wanneer u
daaraan twijfelt.

Of bent u misschien
voor een democratisch verkozen regering van psychologisch
onverantwoordelijke mensen (narcisten, provincialen en zo, zoals
Doumi dat in de Duitse pers en in Knack zo goed kan verkopen, ook
toevallig in deze tijd) in de huidige Griekse regering, in plaats van
die manipuleerbare en bekend corrupte voorgangers waarmee wel zaken
konden gedaan worden?

Die ‘vreemde’ figuur van een Tsipras
toonde nog wel even dat hij als eerste met zijn Griekse regering wel
werk maakt van de vervolging van belastingontduikers en ook voor het
eerst met Zwitserland een afspraak maakt over illegaal geparkeerde
kapitalen van Grieken. Ik begrijp nu wel waarom dit een
psychologisch verkeerd subject is dat moet afgevoerd worden. Stel u
voor: hij heeft geen vertrouwen in de Zwitserse banken! Maar die
antwoorden van Tsipras vond de belangrijke pers niet zo relevant: u
moet die gaan zoeken op internet.

Maar de ochtend
gloort mooi, zoals u nu al kan vermoeden. Europa, of tenminste de
neoliberale club die aan de macht is in de EU, zal niet plooien voor
deze booswichten, die ook nog eens durven stellen dat
schuldherschikking (gekoppeld aan een strenge controle: dit is de
eerste regering die dat van plan is!) de enige zinvolle optie is.
Zoals herhaaldelijk al gebeurde na grote en diepe neergang, maar
daarover wil de serieuze EU zelfs niet praten.

Piketty, nog een
oproerkraaier neem ik aan, geeft aan dat Frankrijk en Duitsland na de
twee wereldbranden hun schuld eenvoudig niet hebben afbetaald, maar
via schuldkwijtscheldingen terug aan de slag gingen. Hij vermeldt
zelfs niet dat alleen al de Duitse schuld uit WOII tegenover
Griekenland meer dan voldoende is om dat land opnieuw in de vaart
te brengen. Neen, wat voor de grote landen kon, dat kan niet voor de
kleintjes. Stiglitz (Nobelprijswinnaar economie) berekende even dat
de beurscrash van 2008 meer dan 40 miljoen hongerdoden in het arme
zuiden en meer dan 100 miljoen werklozen in het rijkere noorden van
de wereld veroorzaakte.

Zijn er daarvoor bankiers veroordeeld, of
zelfs maar streng gecontroleerd door de politieke leiders van USA of
EU? Ik heb het niet gehoord. Maar die stoute Grieken moeten niet
denken dat zij zomaar een schuldherschikking kunnen krijgen; wat is
dat nu? Zouden de Grieken nog geloven in de EU, denkt u? En wat met
italianen, Spanjaarden, Portugezen en zelfs Fransen?

In Knack stond een
intrigerend interview met drie kenners over de Belgische situatie:
twee directeurs van de Nationale Bank en een beheerder, van elke
politieke kleur een. De heren zijn het er roerend over eens dat de
grote vermogens in België, precies zoals de Griekse reders, en
verder ook nog de meeste grotere bedrijven in België (zoals in
Griekenland?) door allerlei maatregelen en subsidies nagenoeg geen
belasting betalen. De taxshift zou dat moeten oplossen, want een
grotere rechtvaardigheid is nodig om een land te kunnen besturen.

Anders gezegd nog: als enkel de gewone burgers belastingen betalen
en de vermogens en grote bedrijven enkel geld ophalen en niets laten
terugvloeien (zoals die ‘heren van stand’ van de Nationale
Bank-of zijn dat nu ook al oproerkraaiers? – beweren in een publiek
blad), dan krijg je Griekse toestanden: kleine mensen lenen dan meer
dan ze zich kunnen veroorloven en als die talrijk genoeg zijn, dan
krijgen we een failliete staat. België of Vlaanderen, dat maakt niet
erg veel uit. En dan zal de Belg door de EU gezien worden als
potverteerder, onverantwoordelijke profiteur, enzovoort. Zoals de
Spanjaard, de Fransman, de Italiaan, de Portugees, de Griek. Maar
dan zal het uiteraard aan u en mij gelegen zijn, want u had geen
vertrouwen. En nu met z’n allen afwachten hoe de taxshift in België
dit doemscenario in de kiem zal smoren.

Mocht u uw
levenskansen minder afhankelijk willen maken van deze zogenaamd grote
belangen, dan kan u van Grieken en andere bevolkingen uit Zuid Europa
leren hoe nieuwe coöperatieven (de nieuwe Commons, volgens Rifkin,
weer een econoom met reputatie en een geweten) mensen in staat
stellen om een leven te hebben dat niet wordt gedicteerd door
megawinsten van megabanken. Geen doemdenken, maar doen.