Opgelicht · De energiezwendel van Electrabel & co
Nieuws, Europa, België, Energie, Groene energie, Tom de meester, Opgelicht, Groene etiketten - Tom De Meester

De Etikettenzwendel van Electrabel & co

Een uittreksel uit 'Opgelicht' van Tom De Meester, een onthutsend verhaal over wurgprijzen, machtsmisbruik en manipulatie.

vrijdag 10 mei 2013 15:12
Spread the love

De wet van Murphy bestaat echt. Net nu het dossier was ingediend om de Bourgogne, de bekendste wijnstreek van Frankrijk, als Unesco werelderfgoed te klasseren, brachten twee filous de hele terroir in opspraak. In de nacht van 13 juni 2012 werden Armand en Louis Cottin, de hoogbejaarde patroons van het gereputeerde wijnhuis Labouré-Roi in Nuits-Saint-Georges door het parket van Dijon van hun bed gelicht. Er was geknoeid met bijna twee miljoen flessen dure Bourgogne. Karaktervolle klassewijnen als de Charmes-Chambertin uit 2007 – rond in de mond, explosieve tonen van violet, verse hazelnoot en likeur van bloedsinaasappel – waren gemengd met doordeweekse tafelwijn. Op het etiket stond een cru, in de fles zat bocht. Heiligschennis.

Maar het wijnschandaal in Nuits-Saint-Georges is niets vergeleken met de etikettenzwendel op de stroommarkt. Want vergis u niet: groene stroom is nep, negen kansen op tien.

Groene stroom in de lift

Er lijkt geen vuiltje aan de lucht, nochtans. Groene stroom zit in de lift. U hebt vandaag keuze zat tussen groene stroomcontracten. Op vijf jaar tijd is het marktaandeel van duurzaam geproduceerde elektriciteit gestegen van 17 procent naar 54 procent. Goed voor het klimaat, en de luchtkwaliteit vaart er wel bij.

Maar helaas, officiële statistieken geven aan dat in België helemaal geen 54 procent groene stroom geproduceerd wordt, maar slechts 7 procent. Wat leveranciers als groene stroom verkopen, komt gewoon uit de kerncentrale van Doel of de gascentrale van Jemappes-sur-Sambre. Zoals de wijnboeren van de Bourgogne goedkope landwijn als een premier cru verkopen, zo verpatsen GDF Suez & co grijze elektriciteit als groene stroom.

Stroometikettering

‘Stroometikettering’ wordt de flessentrekkerij in het wereldje genoemd. In plaats van zelf te investeren in windmolens, zonnepanelen of biogascentrales, kopen slimme energieleveranciers groene etiketten, zogenaamde ‘garanties van oorsprong’, aan dumpingprijzen op de internationale markt. Grijze stroom wordt groengewassen, en het is niet eens illegaal.

In Europa wordt jaarlijks 200 miljoen megawattuur stroom groengewassen, dat is het stroomverbruik van zestig miljoen gezinnen. En België is nummer één. We zijn de grootste importeur van groene etiketten in Europa. 94 procent van die etiketten komt uit Scandinavië, vooral uit Noorse waterkrachtcentrales. Noorwegen is de groene kampioen van Europa. Met hun zeshonderd waterkrachtcentrales en windmolenparken slagen de Noren erin om bijna al hun energie duurzaam op te wekken. Die elektriciteit stroomt naar de Noorse huiskamers maar het groene etiket wordt met behulp van brokers, tussenhandelaars, op de internationale markt verkocht.

STX is zo’n broker die grossiert in virtuele groene stroom. De leerling-tovenaars van STX scheiden ‘de groene waarde’ van de ‘fysieke elektriciteit’, lees ik in de catalogus, zoals middeleeuwse alchemisten probeerden de natuurelementen vuur en aarde, lucht en water in een ordinair metaal als lood te scheiden, om er zo goud van te maken. Naast groene stroometiketten uit de Noorse waterkrachtcentrales heeft STX ook groene elektriciteit uit Zwitserland, van het gecertificeerd Nature Made Star-label, in de toonzaal, en Zweedse natuurstroom met het Bra Miljöval keurmerk.

Het is één oplichterij, pure fictie. Omdat zoveel groene certificaten aan buitenlandse stroombedrijven versjacherd worden, produceert Noorwegen officieel maar 23 procent groene energie. Terwijl elke Noor, van Oslo tot Hammerfest, weet dat zijn stroom voor de volle honderd procent uit windmolens komt, en uit de waterkrachtcentrale aan de fjord. Het lijkt wel hekserij.

Legale oplichterij

De Vreg, de officiële Vlaamse energiewaakhond, beaamt het volmondig. Dat u als milieubewuste verbruiker groene stroom koopt “betekent niet dat de leverancier ook echt investeert in groene energie”. Daarvoor is het groenwassen van grijze stroom veel te voordelig. De groene etiketten uit Noorse waterkrachtcentrales kosten peanuts, nog geen 30 eurocent per megawattuur. Voor het belachelijke bedrag van één euro kan GDF Suez of Essent stroom uit steenkool- of gascentrales voor een heel gezin groen kleuren. Het is veel goedkoper stroometiketten te kopen in Noorwegen dan in België te investeren in windmolens.

Tot in 2012 kregen die groenwassers van grijze stroom ook nog eens korting van de federale overheid. Terwijl het maar 30 eurocent kostte om een nucleair megawattuur groen te wassen, mocht de leverancier 3,30 euro minder taksen aanrekenen. En raad eens wie het verschil op zak stak? Juist, de energiebedrijven. Omdat het zo lucratief was, wasten Belgische energiebedrijven bijna veertig procent meer grijze stroom groen dan hun klanten vroegen. Een carrousel van groene stroom, en nogmaals: perfect legaal.

Greenwashing

Als je de websites van Electrabel & co moet geloven, is het groene stroomparadijs binnen handbereik. Maar elk jaar publiceert Greenpeace een objectieve doorlichting van de Belgische energiebedrijven. En dat valt dik tegen.

Essent profileert zich schaamteloos als de ‘grootste producent van groene energie in de Benelux’, maar eindigt in de ranking van Greenpeace wel als hekkensluiter, met nauwelijks 7 procent duurzame energieproductie. Ook Luminus scoort niet bijster goed in de ranking. Zoals verwacht kaapt Electrabel de hoofdprijs weg. Volgens de cijfers van Electrabel zelf is welgeteld 3,1 procent van de Electrabel-elektriciteit op duurzame wijze geproduceerd. En die groene energie produceert Electrabel dan nog in hout- gestookte biomassacentrales, een techniek die volgens de milieubeweging helemaal niet duurzaam is. Windmolens, zonne-energie of waterkracht zorgen bij Electrabel voor nog geen half procent van alle elektriciteit.

take down
the paywall
steun ons nu!