De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

De bronnen van het ongenoegen op het spoor.  Wat is tegengif?  Het Bosbad?

De bronnen van het ongenoegen op het spoor. Wat is tegengif? Het Bosbad?

donderdag 23 augustus 2018 11:14
Spread the love

Streng zijn is niet meer in. Een columnist gaf op 28 juli mee: “Strengheid staat op zichzelf. Ook in onze tijd zijn er mensen die hun harde moraal aan iedereen willen opdringen”. Dat zal wel, vooral in de dagelijkse omgang kan wat vriendelijkheid en begrip het leven mooier maken. En toch. Het lijkt duidelijk dat onze tijd best wel lijdt aan een gebrek aan invloed van strenge visionaire stemmen. Van de Engelsen die super nostalgisch doen naar de tijd van Great Britain, en daartoe zelfs een Brexit eisen, even onnozel als dreigend nefast; tot de Amerikanen die menen dat het vroeger veel beter was, en dus achter een hansworst aan gaan die roept “I will make America Great again”. Het lijkt er op dat er is zich een misverstand is aan het vormen in de publieke opinies. Er is een discrepantie tussen de kwaliteit van leven en de perceptie bij de individuele mens, zo lijkt. Het leven is vele malen minder hard dan generaties terug. En toch heerst er vrij algemeen ongenoegen. En toch is er veel Wantrouwen naar alle overheden. Gist er woede. Is dat terecht? Ik tracht nog een keer een balans op te maken, en vista’s zowel als recepten te bieden voor een goed en voldoening biedend bestaan. In het nederig makende besef dat wij in een maatschappij op haar retour leven. En dat mensen, zoals huisdieren en de paardjes in de Kalmthoutse heide, bij al te veel aandacht en verwenning, ontevreden en veeleisend worden. Wat is ware Vooruitgang eigenlijk?

Negen tot twaalf minuten leestijd.

Die gespannen toestand tussen de noden van de mens en wat de wereld hem biedt, werd mij om tien uur plots weer duidelijker toen ik via mijn vintage hifi boxen de stem van rector Luc Sels kon beluisteren op Radio Een. In een programma dat liedjes zoekt waaruit “Vooruitgangsgeloof” spreekt. De rector kloeg over gebrek aan media aandacht voor de wetenschap. Hij klaagde het gebrek aan tevredenheid en bewustzijn over de geleverde Vooruitgang aan. Graag knoop ik aan die observaties enige pertinente en waar nodig wat strenge bedenkingen vast.

Diepzinnige denkers zoals Rutger Bregman, de jonge Nederlandse historicus die ook in andere wetenschappen thuis is, geven geregeld een signaal dat velen boeit, maar niet altijd overtuigt:

“Het gaat niet slecht met de wereld! Het gaat zelfs heel goed, in vergelijking met vroeger”

In Knack mocht Bregman twee jaar geleden een cover artikel brengen met die boodschap. Vele mensen voelen het toch wel anders aan, intussen, zoveel is duidelijk. Er is een geweldige, voor mij soms wel zo vreemde golf van wantrouwen naar overheden gegroeid. Dat  negatieve en alarmerende fenomeen kwam ik concreet op het spoor, als ik even mijn eigen ontevredenheid met het industriële systeem buiten beeld laat, door het lezen van de opinies over griepvaccinatie. Wanneer ik mij de winterse taak getroostte de meningen van marginalen in mijn kennissenkring op het sociale medium van Zückerberg te lezen en te overdenken. Er is groot ongenoegen en dito wantrouwen naar krachten die na de laatste oorlog veel prestige en vertrouwen genoten, zoals de Wetenschap. En dat terwijl een Luc Sels, de formele leider van een wetenschappelijke instelling van wereldformaat, de KU Leuven, toch vanzelfsprekend een deel van het gelijk aan hun kant hebben: wij leven in een wereld die bijna niet beter kan.
Kiespijn die je liever mist.

Neem nu de Gezondheidszorg. Vanmorgen besliste ik een tweede keer in een maand tijds voor een pijnlijk probleem beroep te doen op de performante en toegankelijke medische wereld in ons landje. Door een blijkbaar onvolmaakte tandwortelkanaal behandeling vanwege een tandarts  in opleiding, én door ongelukkige beslissingen van mijn kant, ontwikkelt zich een bacteriële ontsteking op tand 46. Nu moet u weten dat bacteriën, hoewel zij geen diertjes zijn zoals virussen, maar tot de Flora behoren, bijzonder gevaarlijke dingetjes zijn. In een reageerbuisje kan je dat volgen: in gunstige omstandigheden, bij warmte en met voldoende voedsel, woekeren ze. Zij nemen supersnel in aantal en massa toe. Als je een abces in je lichaam draagt, ben je soms zonder hulp in enkele dagen dood.

Het is met enige ontroering in de stem dat ik in dat besef de secretaresse  dank zeg als  ik verneem dat ik vanavond nog een afspraak krijg bij een van de artsen. In afwachting dat een specialist, een endodont, in de diepte van betreffende kies vrede en gezondheid kan brengen met zijn hoogtechnologisch omkaderde handen.
Staan wij daar genoeg bij stil? Hoe doeltreffend onze Gezondheidszorg werkt? Wat een mirakel dat is? Hoe gevaarlijk “de natuurtoestand” wel is om in te leven?

Proviand
Dat het de mens heel goed gaat, dat zie je als je gaat winkelen in de supermarkt; niet alleen bij Lidl of Aldi kan je voor relatief weinig geld een waaier aan relatief goede proviand inslaan. Dat is een enorme maatschappelijke prestatie! Denk eens aan het leven honderd vijftig jaar terug, bijvoorbeeld in de milieus van de goudzoekers in Amerika. Als ze geluk hadden, werden ze steenrijk; ze waren autarkisch, baas van eigen bestaan, wat ze uitdrukten door dodelijke revolvers aan de heup te dragen. Wij romantiseren dat leven graag, vandaar dat Westerns gretig bekeken en gelezen worden, en dat mensen graag blue jeans dragen. Maar historici weten dat die mannen die meestal in een simpel tentje leefden, bijna niets bezaten. Met hun zeefpan speurden zij, vechtend tegen de wanhoop het beekwater de godganse dag af. Zij hadden letterlijk bijna niets te eten! Wij leven in die zin in tijden van overvloed.  

Er is vooruitgang. Scherpe Armoede is de meest algemene conditie als je een paar generaties terug gaat in de tijd.

Het voedselaanbod was in vorige eeuwen en millennia vaak bijzonder pover, zonder veel variatie en niet vers. Dat soort dieet leidt tot kortere levensduur, dat is intussen aangetoond. Voor die excellente bevoorrading met voedsel, bier en andere spullen die wij na het werk ophalen met onze wagen of fiets, of te voet zoals ik het doe, betalen wij echter als gemeenschap een hoge prijs. Ik woon langs de ring van Leuven, en van voor vijf uur in de morgen rijden er massa’s vrachtwagens af en aan. Met alle gevolgen voor de lucht die u en ik en onze huisdieren inademen… Met alle beton op de aarde tot gevolg, en alle gevaar op de wegen. En met alle strikte arbeidseisen voor de chauffeurs, die daar soms wanhopig of uitgeput door raken. Zie daarover de blog over de wanhoop van de familie Francken en de truck chauffeur van twee weken terug.

Druk, druk, teveel druk
We leven, het moet gezegd, in een mooi universum, maar om die krachttoer waar te maken, zitten een deel van ons wel op het tandvlees in een aantal levensdomeinen. Omdat wij allen grosso modo “materialisten” zijn, hebben wij misschien veel te laat de prijs gezien die wij betalen, die zich afspeelt in het zogenaamd onzichtbare wereldje. Geestesziekten en mentale gezondheidsproblemen bespringen de moderne mens als een dodelijke schim. Zelfs in een ruraal en landschappelijk groots land als India, zijn er grote percentages depressieve, angstige en suïcidale mensen.
De arbeidsdruk is een grote oorzaak.
De Vervreemding van elkaar in de steden.
Er is waarneembaar verlies aan Innerlijke Vrede.

En wat gaat het vaak hard, wat betreft het verlies aan contact met het mooie, troostende Mysterie.

… Wat had je dan gewild, in een gemeenschap die nuttigheid aanbidt, en doeltreffend handelen?…

Bosbad
Een van de laatste nieuwe remedies, die ook in Vlaanderen oplaait, bestaat in het maken van boswandelingen. Met oren en ogen en neus open, als was je een kind of een jager uit een primitieve stam. Eventueel op blote voeten. Om nog beter het Hier en Nu te kunnen betreden. De Japanner met de Chinese naam, dr. Qing Li is de promotor van het Bosbad. Ik kan hem helemaal volgen, al sinds mijn kindertijd zoek ik, veel meer dan de mensen rondom mij, de bossen en parken op, waar het even kan. En dat doet deugd. Dat laat toe de mallemolen te relativeren, en nog enig contact met je diepere zelf te maken. Het Davidsfonds heeft net een boek uitgegeven over die leefwijze, dit therapie model van de onderdompeling in het bos, als remedie tegen het moderne leven en haar kwalen. Dat is logisch, deze uitgeverij stamt uit de religieuze zuil van destijds; daar heerst allicht nog besef van het belang van niet zo materiële waarden en activiteiten als bidden en heilige teksten lezen en pelgrimeren. Menig christelijk mysticus trok zich langere tijd terug in de Vlaamse of Europese bossen: Jan van Ruusbroeck in het Zoniënwoud, Hildegard von Bingen in Duitsland, en Hadewijch in Vlaanderen. Al vijftien jaar terug, in 2003, schreef ik een uitgebreid stuk over de mystieke rol die het bos kan spelen als oord van troost, inspiratie, geestelijke kracht… Dat verscheen in het christelijke blad voor de denkende mens, Tertio.

Binnenmensen en Buitenmensen
Maar ook de achterliggende maatschappij analyse die de Japanse professor gebruikt om liefde voor bos en groen, beest en stil wandelpad te kaderen, snijdt hout. Uit zijn onderzoek blijkt dat Europeanen 90 procent van hun tijd binnenskamers doorbrengen! Het land van de Frontier en het Wilde Westen is zelfs nog verder neergedaald, daar is het cijfer 93 %! En als we recente fenomenen in kaart brengen, blijkt dat tv- en pc-scherm de grote verlokkers zijn. In het Verenigd Koninkrijk brengt de mens gemiddeld acht uur en 41 minuten voor een scherm door! In de VS zelfs 10 uur en half. Die mensen zijn meer naar een scherm aan het staren dan de gemiddelde persoon slaapt!
Mensen zijn dwangmatig bezig. Ze vrezen iets te missen. Menen te moeten “bereikbaar zijn” online.

Door met volle aandacht (en liefde, als je kan) het bos in te gaan, ontvang je vele goede effecten. Je welbevinden stijgt, je bloeddruk daalt, je concentratievermogen verbetert en je immuunsysteem al evenzeer.

Dat laat de Japanse deskundige weten, en zijn boodschap klinkt de wereld rond. Omdat de schoonheid van het bos zo groot is, en mij zo vertrouwd, schreef ik er eigen observaties over én citaten van grote dichters zoals Pablo Neruda in dat artikel in 2003 dat in Tertio verscheen en later ook in het ledenblad, het vakblad “De Vlaamse Jager”. Zoals vaak vertoond: groepen die in het verleden met de nek bekeken werden, blijken het vandaag goed te hebben gezien. Gelovigen en jagers, zij waren toen al met zeer betekenisvolle, verstandige dingen bezig. De Standaard weigerde de tekst.
In een stukje in Metro van 31 juli, dat een trouwe lezer mij per post toestuurde, schrijft de journaliste Mare Hottebeekx onder de titel “Bosbaden voor beginners. Mindfull wandelen als het nieuwe wondermedicijn” vanuit eigen ervaring :

“Na een paar dagen merk ik tot mijn grote verbazing dat ik vanzelf vrolijker door het leven stap”.

Zij is elke dag een uurtje gaan wandelen en observeren in het Zoniënwoud. Het bos waar haar woning niet ver af staat, maar waar zij nooit met aandacht naar gekeken had. Tot de Oosterling haar zoals velen de ogen mocht openen.

                                                            – – –   ~~~   – – –

In mijn analyse kreunt ons maatschappijmodel onder het gewicht van zijn ruggengraat: het leef model is zoals bekend, gedreven door de Klok en de Boekhouding. Daardoor zijn wij het fijne kleine wonder van gewoon aanwezig zijn bij elkaar en er te zijn in de Tijd en Ruimte verloren, vergeten. Wij hebben dat vermassacreerd, de nek omgedraaid.
Wat te doen?

Welke weg in te slaan? Om terug in een land van Voldoening aan te komen? Om innerlijk en sociaal tevreden te zijn?

Een beetje strengheid lijkt hier dan toch aangewezen. Ik vond het teleurstellend dat rector Luc Sels de journalist  zo makkelijk weg liet komen.

De media spelen een perfide rol
Zij geven ons een vals beeld mee van de werkelijkheid. De radioman zegde: “Ok, de wetenschap brengt veel goeds, en wij media brengen daar zeer zelden iets over, wij brengen vooral negatief nieuws. Maar je kan na elk negatief bericht toch niet gaan toevoegen “Maar de algemene levensduur stijgt wel”, zo werkt dat niet!?” (hoorbaar grijnslachje). Sels gaf meteen toe. Hoewel hij net had geklaagd dat de aandacht voor het verhaal van wetenschappelijke vooruitgang zeer klein is bij de media, dat je enkel wat aandacht vangt als je bericht de wereld in stuurt onder de hoofding “Doorbraak”.

Sels én de mediamagnaten zijn toe aan het lezen van het werk van de Britse filosoof Alain De Botton over de pervertering in de media en dan vooral in de nieuwsberichten. Die zetten  miljoenen, miljarden mensen, elke avond op een verkeerd, op een ziek been. Wij zijn de zin voor het gewone verloren, zo merkt De Botton helemaal terecht op. Verre landen als Kenia, Japan, Uruguay, Alaska, Mexico… zij komen alleen in de journaals aan bod als er rampen of schandalen gebeuren. Wat media zouden moeten doen, is rond die extreme feiten, voortdurend (interessante) verhalen van het gewone leven brengen. Hoe slapen die mensen? Hoe vrijen ze? Hoe maken ze hun eten klaar? Wat geldt daar als goed werk, als plezant spel en over wat gaan die mensen wel eens met vuur discussiëren? Wat is de charme van zo een “leeg landschap”? Welke dieren, fellow creatures, leven in dat land?  

Door de media krijgt de burger op die manier, door die lawine aan slecht nieuws, toch dag na dag het idee dat een of andere Apocalyps imminent is? Dat we elke dag meer naar “de” Afgrond op weg zijn.  
Dat is volgens mij één groot aspect van de grote On-vrede en toenemende Woede en Verontwaardiging.

Valse vooruitgang gesignaleerd door het buikgevoel

En aan de andere kant is er natuurlijk wel degelijk een grond voor echte Heilige Woede (die kenmerkend vanuit kwetsbaarheid stamt, en het voor anderen opneemt!) en voor dito Verontwaardiging en Strengheid.

Wat er maakt dat wij nog weinig Voldoening ervaren in het leven, dat miljoenen mensen vinden dat de politiek het niet goed doet, dat de anderen meer geld hebben en dus ‘rijker’ zouden zijn dan wijzelf… dat is  in een beginnend diepe analyse goed verwoord in de column van Maxim Februari in De Standaard van 23 juli. De titel is “Duizenden andere dingetjes”. En het startzinnetje is :”Ik zit vast. Zou ik de enige zijn die…?”.
In de mens zit niet alleen de nood aan gewoon goed leven en eten, we willen ook iets groots doen. Een gewoon leven in bepaalde maatschappijen geeft daartoe kansen. Zoals een gewonde of een oude mens verder helpen, bijstand verlenen. Of je vrouw die gaat baren bijstaan. Of je kind de weg wijzen in de grote wereld. Of op jacht gaan, of een boom eigenhandig omhakken. Of een grote reis maken, met beperkte middelen. “Een mens leeft niet van brood alleen”, zo melden de Bijbelse auteurs al. Maar ook van woorden die de geest voeden. Ook van Avontuur. Van momenten getekend door wat ik zou noemen, een herbergzaam risico. Een aspect van de dolle mannen die de laatste jaren in allerlei landen met  hun wagen op passanten inrijden, en van de twee bekende zelfmoordpiloten lijkt me daar ook juist mee te maken te hebben.
“Want ik zou wel degelijk iets willen doen, maar ik raak afgeleid door al die duizenden dingen die ik daarnaast ook nog moet doen” schrijft Februari. “Neem dagelijks het aanrecht af met een warme, vochtige doek; controleer iedere vier weken je bandenspanning. Check wekelijks je banksaldo. Denk aan je zorgverzekering!” En de reeks is lang.

We zijn te burgerlijk bezig
… En daarmee verwant én tegengesteld: we zoeken het te ver. In het ongewone, het blitse.

Kraak noten
Een vergeten geheim is dat gewoon zelf handwerk doen, zoals noten kraken, je sokken wassen, het huis borstelen, de schotels wassen en afdrogen, kleertjes maken, je schoenen poetsen… bezigheden zijn die veel voldoening geven, die innerlijke rust en tevredenheid brengen!
Echter, sinds de jaren na WO II, waarin de beelden van tanks en jachtvliegtuigen op ieders netvlies kwamen, hebben gewiekste handelaars ons niet alleen de figuurlijke stofzuigers maar een talrijk legertje toestellen aangeboden en aangesmeerd. Wij zijn bijna letterlijk de menselijke aanhangsels van toestellen geworden. Zo kan een mens natuurlijk niet gezond en te-vrede-n blijven.

Wat te doen? Een deel van de remedie is: We moeten terug. Er schuilt veel wijsheid en aanvoer van geluk in de manier waarop de mensen lang geleden door de dag gingen. En in de manier waarop inheemse mensen leven, ver van high tech techniek en steden. Good practices zoals je baby dragen op je buik en op je rug. De hoogste vorm van ratio, de medische wereld, heeft die laatste basisbezigheid intussen (met gestrengheid) terug aan alle ouders aangeleerd.  

Bovendien speelt dat “de politieke en maatschappelijke thema’s van dit moment zo groot zijn, en juist daarom kom ik zo hopeloos vast te zitten” (Maxim Februari). “We verliezen collectief de greep op ons bestaan en dat vraagt niet om meningen, maar om verlossing”.
Is dit niet wezenlijk? Februari slaat toch de nagel op de kop? De seculiere journalist komt zowaar met een Religieus Feit als redmiddel op de proppen!
 

Persoonlijke recepten
Een van de persoonlijke oplossingen die ik al jaren toepas, is om veel huishoudelijke taken zelf te doen. Om daarnaast veel tijd voor studie voor te behouden. Dat is ook omdat ik nu eenmaal een roeping als roepende stem in de woestijn cultiveer. Verder ga ik veel met dieren om. En ik zoek echte stilte. (Een mens moet af en toe een beetje moedig zijn, zeg ik dan wel tegen mezelf; stilte dragen is wel eens lastig). En geregeld ga ik stil zitten en niets te doen, in mijn inkomhalletje, waar ik een kapel heb van gemaakt. Mediteren. In mijn gevoel, ik schrijf het met grote dankbaarheid, ervaar ik dan een innerlijke stroming van liefde voor het Leven. En ik luister geregeld heel aandachtig en stil naar muziek. Verder kies ik er voor, nu al zowat 51 jaar, om veel te wandelen
Stappen, gaan: dat is en blijft de meest essentiële beweging en dito activiteit. Dat kan niet slecht zijn.

We hebben ons een ware parasiet laten aansmeren, met de auto.

In termen van wijsheid samengevat: de kunst bestaat er in, op zoek naar een leven dat voldoening geeft en innerlijke vrede, een evenwicht te vinden tussen meegaan op de stroom en greep houden op je leven. Het leven is grijpen én loslaten. Zoals sommige dagen zon brengen en sommige regen, en je omarmt dat, in het nederige besef dat de Natuur je overstijgt. Een columnist die ik volg, een oud-rector, schreef ooit als slotakkoord:

“Het komt erop aan je problemen niet te trachten oplossen, maar ze te omarmen”

Zo is het, toch? Zero tolerantie naar problemen, het is geen goed idee. Het is tegen onze natuur. Tegen het leven in, gaat die houding, die nooit verder kan komen dan een pogende levenshouding te worden.  

De kunst is om met Interesse te leven.  Er is vandaag te weinig interesse. In elkaar, in wetenschap, in wat je kan waarnemen met  je zintuigen tijdens een wandeling.
Voortdurende aandacht, dat stuit anderzijds op grenzen. Het is ook de roeping van de mens, ook nu wij bestaan hand in hand met de elektronica, het contact niet te verliezen met inperking, soberheid, met besef van het grote genoeg. Het helpt in deze context, als wij willen goed en tevreden leven, gevoeligheid te oefenen voor paradoxen.

Whisky
Zo kan zelfs armoede aspecten vertonen die deugd doen. Dat de massa gelijk heeft, en  meteen haar leiders wantrouwt, wordt in dit verband mooi geïllustreerd door het feit dat de elite (op economisch, sociaal en wellicht in sommige gevallen zelfs op cultureel vlak) in Antwerpen en Brussel het evengoed ‘moeilijk heeft met het leven” als de middenklasse en de armen. En daarom gebruiken ze cocaïne. Zelfs drankmisbruik, het komt meer voor bij de elites dan bij gewone mensen en zelfs bij marginalen…!
De paradox dus, inderdaad. Het is zaak niet door te schieten in ons ijveren vanuit idealen en waarden. Te veel geloof in vooruitgang, wetenschap, techniek én ook in moraal of institutioneel geloof en priesters, maakt mensen ontevreden en ongelukkig.

Loterijgeluk
Het streven van de mens zal altijd te kort schieten. Onze cultuur was er zich lange tijd van bewust dat er zoiets speelt als “het menselijk tekort”. Dat maakt dat een mens nooit lange tijd happy is, of tevreden. Het is toch grappig, hoe vele mensen nog niet door hebben hoe normaal het is dat het winnen van het grote lot in de loterij en het vele geld dat dit meebrengt, NIET voor jaren van ongestoord geluk zorgen? Dat is intussen een empirisch gestaafde waarheid.

Een wonde is ook een bron
Zelfs ziekte heeft goede kanten. De pijn aan mijn kaak heeft interessante aspecten. Het is vaak waargenomen, “bij mensen die heel lang ziek zijn”, dat zij in staat zijn het schone, het wonder van het bestaan te zien in iets gewoons als de lichtinval op een ruiker. De pijn uit de jeugd, is ons vaak een bron. Een bron van onrust en gedrevenheid die ons doet nadenken en artistieke creativiteit oplevert. Een bron van aandacht. Van waakzaamheid. Een bron van medeleven. Een bron van openheid. Bron van dapperheid. Want wie echt grote pijn heeft doorstaan, die hoeft later niet meer bang te zijn voor de kleine pijn & schaamte of schuld die confrontaties in de dagelijks omgang meebrengen, bijvoorbeeld.

Heil -ige Oogkleppen
Tot slot nog een advies als deel van mijn ambitieuze en kwetsbare poging Verlossing & Voldoening een beetje binnen bereik te brengen door middel van opinie:  het is een goed idee te trachten van onze beperkingen een troef te maken. Ik heb een beter leven, hoewel ik mijn demonen nu af en toe dichter dan ooit ontmoet, sinds ik wifi en Facebook uit het huis heb gedreven. De les die daaruit te halen valt,  heeft te maken met de manier waarop koetsiers destijds in het stadsverkeer het de paarden mogelijk maakten hun werk te doen, vooruitgang te maken te midden van de chaos: met oogkleppen op. Er  schuilt veel goeds in openheid op de wereld en voor een ambitieuze denker is het nodig de Tijd te observeren. Maar elke avond naar het journaal kijken, of elke dag de krant lezen, dat lijkt beslist grote nadelen te brengen voor de gezondheid van ons denken en van onszelf. En al zeker het dagelijks vele uren in het “hannekensnest” (= het typerend wanordelijke eksternest) van de sociale media opgaan… Leven in en rond het Virtueel universum, zoals het in de eerste jaren van internet benoemd werd is, zoals het concept per definitie aangeeft, geen echt leven, maar een soort bleek parallel universum.

Wij zijn geroepen de paradox te doorgronden en te absorberen, dat ware vooruitgang niet altijd schuilt in meer en beter. Dat minder info juist vaak een beter leven zal toelaten. Evenzo vergaat het beperkte verantwoordelijkheid. Beperkt inkomen. Beperkte contacten. Beperking van prikkels. Leven met beperkt bezit is vandaag wellicht een betere weg naar harmonieus en krachtig leven, dan prestigieus wonen en bezit verwerven om het trots en imposant te vertonen.
Dat durf ik ook juist met nadruk als enigszins revolutionaire remedie en diagnose stellen, omdat ik de geschiedenis ken. De historicus weet het, en tracht het geen dag te vergeten: nooit ging de evolutie, de tijd, de verandering, en (dus) ook de zogenaamde vooruitgang zo snel. Terwijl in rust en traagheid voor de volwassen mens veel voldoening schuilen kan.

Monsters
Zoals ik rond het jaar 2000 de lezers van De Standaard in een bepaald opiniestuk de hand trachtte te reiken, wil ik dat opnieuw doen met de volgende boodschap: laten wij blijvend trachten doorheen al de voordelen van de productiemachine en de vele genoegens van de consumptiemolen, het Monster te zien. Het Monster achter die economiStische machinerie. Laten wij trachten uit de klauwen ervan te blijven. Ik schreef destijds “laten wij trachten het monster van het materialisme achter te laten waar het is opgedoken: in de twintigste eeuw”.

Wijsheid kan daarbij een helper zijn. Zoals die al hoog geacht was in de tijd van de Bijbelse schrijvers, meer dan 2200 jaar geleden. Het hoofdstuk Wijsheid van Jezus Sirach, dat in sommige Bijbel edities ontbreekt, verdient herlezen te worden. En misschien geldt dat ook wel voor mijn geschriften.

Stef  Hublou  Solfrian
 14 augustus ’18.

take down
the paywall
steun ons nu!