Leven in een tijd waarin zich een
historisch keerpunt voordoet, en van toeten nog blazen weten. Het kan.
Weinig tijdgenoten zullen in september van het jaar 476 plots geschokt
hebben uitgeroepen: “Barst! Nu is het Romeinse Rijk gevallen!” Hoogstens
vernam men dagen, weken, maanden later via vermoeide reizigers het
nieuws dat Rome alweer eens was belegerd en veroverd. Dat Odoaker
daarbij keizer Romulus Augustus afzette en het verder niet nodig achtte
zichzelf of een van zijn volgelingen als nieuwe keizer aan te duiden en
de grote gevolgen die deze gebeurtenis op termijn had, zal voor velen niet meer dan
een detail in de marge zijn geweest in vergelijking met de verhalen
over de belegeringen, plunderingen en alle andere sensationele of populistische details.

Iets
anders is het wanneer men bewust de (recente) geschiedenis een draai geeft
om zijn eigen ideologisch standpunt in de verf te zetten. Het commentaarstuk van Ewald Pironet op pagina 3 in Knack van 13 augustus 2014
is daar een mooi voorbeeld van. Met de botte bijl wordt daarin de
bankencrisis in 2008 onder de mat geveegd alsof het om een onbetekenend
detail zou gaan, net zoals dat destijds ook met het nieuws over de
afwezigheid van een nieuwe Romeinse keizer moet zijn gebeurd.

MET SCALPEL EN ZAAG, OF TOCH MAAR GEWOON DE BOTTE BIJL?

Pironet
begint met in zijn opiniestuk ons nog eens netjes aan de
besparingsmaatregelen van de regering Bourgeois te herinneren en
waarschuwt ons vervolgens voor het feit dat de toekomstige federale
regering (Peeters I?) nog veel forser zal moeten besparen, waarna hij
tot de boute conclusie komt dat na de schuldenafbouw ten tijde van de
regeringen Dehaene (1992-1999) de daaropvolgende paarse en
paars-groene regeringen van Verhofstadt (1999- 2007) “het geld zijn
gaan uitdelen”.

Deze grafiek van het Agentschap van de Schuld toont een ander beeld. We zien
inderdaad dat de recordhoogte die de staatsschuld in 1993 had bereikt
vanaf dan systematisch begint te dalen. Dat Dehaene super gemotiveerd
aan een dieet begon om kost wat kost de Mastrichtnorm te halen om België
zo in de Eurozone te loodsen, was daar zeker niet vreemd aan. Vanaf
1999 tot 2007 zien we echter dat deze daling zich onverminderd doorzet
(van 113,6 % van het BNP in 1999 naar 98,4 % in 2007). En dit ondanks
Pironet’s aantijging dat de regering Verhofstadt voor kwistige
Sinterklaas zou hebben gespeeld. Ook in deze tabel van de Nationale Bank wordt diezelfde dalende tendens bevestigd (de laatste kolom ‘op ten hoogste één jaar’).

Pironet
verwijt de regeringen die tijdens het eerste decennium van de
eenentwintigste eeuw aan de macht waren dat ze geen financiële buffer
hebben opgebouwd. Een reserve wat ons had kunnen helpen om de crisis van
2008 te doorstaan. De meest recente periode, tussen 2008 en vandaag,
werd volgens Pironet daarom gekenmerkt door ‘immobilisme (…) zonder al
te veel visie’. 

HISTORISCH KEERPUNT: DE V-CURVE VAN 2008

Is
het een uitdaging om aan te tonen dat Pironet’s analyse rammelt? Niet
echt. Het volstaat om de bovenstaande grafiek en tabel over
de staatsschuld eens goed te herbekijken – bekijk bij uitbreiding ook eens die van de overheidsschulden van
andere West-Europese landen – om te zien waar hij de bal misslaat. Laat
ons daarbij even focussen op het keerpunt wat het meest in het oog
springt. Een trendbreuk in de grafieken waar je al halfblind voor moet
zijn om ze niet op te merken: de plotse stijging van de
overheidsschulden sinds 2008, het jaar van de infameuze bankencrisis. Is
Pironet’s verwijt dat de regeringen van Verhofstadt een gebrek aan
voorzienigheid hadden omdat ze tussen 2003 en 2007 geen buffer zouden
hebben opgebouwd trouwens niet enigszins absurd? Alsof men op voorhand
had moeten weten dat die crisis er zat aan te komen en alsof de manier
waarop ze zou worden ‘opgelost’ al een uitgemaakte zaak zou zijn.

Maar
belangrijker: over de afwezigheid van voorzienigheid en
verantwoordelijkheidsgevoel bij de topfiguren uit de financiële wereld
rept Pironet met geen woord. In zijn redenering staat het kennelijk niet
ter discussie dat de roekeloze hebzuchtige casinomentaliteit (die
vandaag trouwens onverminderd voortduurt) die door de financiële wereld
aan de dag wordt gelegd, gedekt wordt door een onbeperkte
verzekeringspolis bestaande uit publiek belastinggeld.

HISTORISCHE ‘DETAILS’

Als
kers op de taart komt Pironet tot de conclusie dat wij nu “de rekening
gepresenteerd krijgen voor 15 jaar kleine politiek”. Dat het uitgerekend
de “grote crisis” van 2008 is die ons vandaag in deze financiële
penarie heeft gebracht, hoort niet thuis in zijn verhaal. Jawel, Rome is
gevallen, maar of er een nieuwe keizer is aangesteld of niet is niet
echt van belang. Het minste wat je kan zeggen is dat je over voldoende
intellectuele brutaliteit moet beschikken om in het editoriaal van Knack
de historische waarheid zo een draai te geven. 

Gelukkig
eindigt Pironet met een positieve noot: een oprechte waarschuwing aan
de nieuwe regeringen. Zij moeten oog hebben voor sociale kwesties, de
ongelijkheid aanpakken werk maken van het bestrijden van sociale fraude.
De vraag is of zulks mogelijk is met regeringen die vanuit een
fundamenteel asociale ideologische overtuiging een fors
besparingsprogramma willen uitvoeren. Dat Pironet daarbij ook figuren
zoals Bernard Arnauld, die nauwelijks belastingen betalen op hun
monsterwinsten met naam en toenaam durft noemen, pleit ondanks zijn
eerdere misser dan weer wel voor zijn gevoel voor inzicht en nuance. Kijk, u
merkt het, als het goed is, zeggen we het ook. 😉