Ik zal maar met de deur in huis vallen. Ik ben voorzitter
van de Vereniging ’Berlin No More Walls’ hope, peace and freedom all over the
world en wil graag ons project, boodschap, geschiedenis en komende
tentoonstelling voorstellen.
ONTSTAAN
In 1970 moest ik een onderwerp zoeken voor een spreekbeurt
Nederlands. Ik vond geen onderwerp. Mijn moeder toonde mij een artikel van
Paris Match over de Berlijnse Muur met mooie, treffende beelden op groot
formaat. En zo gebeurde.
In het Klein Seminarie te Roeselare was ik intern en vernam
dat de externen zelf foto’s konden maken. Voor mij onbegrijpelijk hoe dit
mogelijk was. Na info mochten wij de donkere kamer van de externen gebruiken.
En zo leerde ik met mijn vriend Bart films ontwikkelen en vergroten, voor het
grootste gedeelte door zelfkennis en studie. Op den duur waren wij de
fotografen van het internaat als er een feest, sportevent, enz. was.
In 1974 richtte ik met enkele vrienden onze fotokring Argos
Zwevezele op, waarvan ik nog altijd de enige overblijvende oprichter ben.
Later studeerde ik graduaat boekhouden aan Hantal in
Kortrijk. Onze leraar Duits, dhr. Vandenhende, nu 78 jaar, was de organisator
van mijn eerste Berlijnreis. Vooral mijn avondopnamen vanop het Europacenter,
op de vensterbank zonder statief, vonden veel bijval. Dus moest ik een diamontage maken en voorstellen.
Deze reis met een bezoek aan de Bernauer Strasse,
Oost-Berlijn, bezoek aan een school in het Oosten, voor de subsidies, was
strikt gereglementeerd.
Om naar Oost te rijden met de bus, moesten wij Checkpoint
Charlie passeren met een strenge controle. Aan de grens moesten wij allen de
bus verlaten en in een rij gaan staan. Eén voor één werd de reispas
gecontroleerd. Toen ik aan de beurt was, gaf dit natuurlijk een probleem, omdat
de hoofdletter ‘L’ van Lode niet vloeiend geschreven was. Dhr. Vandenhende is
dan tussengekomen en heeft het probleem kunnen oplossen. Tevens werden er honden
en spiegels onder de bus ingezet.
Al deze ervaringen maakten een onvergetelijke indruk. Niet
voor te stellen dat bv jouw stad of gemeente in twee gedeeld wordt. Dat je je ouders
of grootouders niet meer kan bezoeken, of vrienden verliest. Je moet veranderen
van school of werk.
Samenvattend: de Muur werd er op 13 augustus 1961 geplaatst
en zou pas vallen in 1989: de zogenaamde Koude Oorlog.
VAL VAN DE BERLIJNSE MUUR
Vele jaren volgde ik de gebeurtenissen in Berlijn. Tot in
1989 de protesten in Berlijn en de
maandagbetogingen in Leipzig begonnen. Op 9 november was er een vergadering van
het Politburo. Nadien gaf Gunter Schabowsky een persconferentie en deelde mee
dat er een ‘reisvrijheid’ kwam.
Een journalist vroeg dan ook, vanaf wanneer? De woordvoerder wist zich geen raad en
antwoordde: ‘Ab sofort’, dus onmiddellijk. En toen was het hek van de dam.
Naarmate dit bericht zich verspreidde, kwamen grensovergangen onder druk van
het volk en was dit onhoudbaar. In die nacht viel dan ook de Berlijnse Muur. Vooraf
waren er al vele vluchtelingen via Hongarije en Tsjechië o.a. met hulp van de
toenmalige minister van buitenlandse zaken: Dietrich Genscher.
In een minimum van tijd legde Helmut Kohl de basis voor een
hereniging van Oost- en West-Duitsland. Frankrijk en Engeland zagen dit
oorspronkelijk niet zitten … Op 3 oktober 1990 werd Duitsland dan toch
herenigd.
VANAF 1990
Natuurlijk wou ik naar Berlijn, maar gezondheid en
werkomstandigheden beslisten daar anders over. Mijn bedoeling was om tussen
kerstmis en nieuwjaar 1989 naar Berlijn te reizen. Helaas door griep ging dit
niet door. Begin 1990 kon ik als boekhouder door de jaarafsluiting ook niet
weg.
En in juni 1990 was het zo ver. Per trein reisde ik naar
Berlijn. En ik had veel geluk. Op vele plaatsen was er nog ‘chaos’. Zo kon ik
aan de Brandenburger Tor zonder problemen met mijn pas door. Aziaten moesten op
die dag terugkeren.
Eén dezer dagen ging ik naar Checkpoint Charlie,
Zimmerstrasse. Daar waren de militairen van de grootmachten nog aanwezig. Ook
veel verkopers van gadgets en souvenirs. Maar in de Zimmerstrasse kon ik foto’s
nemen van ‘wereldgeschiedenis’: nl. het
eerste muurelement dat verwijderd werd aan Checkpoint Charlie: puur toeval. Een fotograaf moet ook
eens geluk hebben.
Daarna ging ik om de paar jaar naar Berlijn en heb zo tot op
heden de evolutie en ontwikkeling van Berlijn op dia en digitaal vastgelegd.
Een schat aan beeldmateriaal. Zo ‘war ich dabei’: 20 jaar val van de Muur, 20
jaar hereniging, 50 jaar bouw van de Muur, 25 jaar Mauerfall, enz.
Ik had ook enkele publicaties in Supertrabi, het grootste
tijdschrift voor Trabant. Zo nam een zekere Jürgen Melzer contact met mij en we
bleven tot op vandaag vrienden. Tijdens Berlijnbezoeken kon ik bij hem
overnachten. Misschien een ‘zot’ idee, maar tijdens mijn bezoek zei ik ‘ik zou
graag een volledig muursegment kopen’. Op dat ogenblik zag hij dat niet zitten.
Enkele jaren later kreeg ik een bericht dat hij iemand kende, die er enkele zou
verkopen. Ik vertrok meteen naar Berlijn om de elementen te gaan bekijken op
Potsdamer Platz. Om een lang verhaal kort te maken, in 1999 kwamen 2 segmenten
van zo’n 3.000 kg naar België. Eén voor Flanders Expo N.V., te Gent, waar ik
toen werkte en één voor in onze tuin te Zwevezele. Wat hebben we gemeen met JFK
stichting, Bush, het Vaticaan, Microsoft, enz.: juist een volledig stuk
Berlijnse Muur .
Iemand vroeg me: is
het juist dat de Berlijnse Muur naar ons land komt? Ja. Oh
de Berlijnse Muur van Hitler … Ik heb haar aangeraden om naar huis te gaan
en wat geschiedenis te studeren.
Speciaal was 20 jaar val van de Muur met alle wereldleiders
en een kleine 1.000 dominostenen, die vielen. Het project van de Dominostenen
was speciaal op onderwijs gericht en ik wilde ook deelnemen, maar ik was geen
‘onderwijs’.
De dochter van mijn ex-collega Katrien tekende graag. Ik
vroeg haar om een voorstel i.v.m. de Muur. Haar antwoord luidde: ‘Ok als het om
paarden gaat’. Dus dit ging niet door. Zo hadden wij ook regelmatig studenten
van couchsurfing.org op bezoek. Wegens mijn gezondheid kan ik niet ver reizen,
dus moet de ‘wereld’ naar mij komen. Zo hadden wij een koppel uit Parijs. Bij
hun vertrek naar huis, via het station van Lichtervelde, vroeg ik Lucie of zij
kon tekenen. Ja, ook een paard? Oei heb je een paard. Nee, maar ok ik stuur een
email.
Zo stuurde ik een email met 2 foto’s: een springend paard en
een specifieke foto van de Muur. Lucie maakte een mooi ontwerp dat naar Berlijn
werd gestuurd en goedgekeurd. Probleem was een kunstenaar te vinden. Tenslotte
heeft René Melzer, een jonge kunstenaar uit Berlijn, ons kunstwerk
gerealiseerd. Ik trok voor het project 3 maal naar Berlijn.
De organisatie voor de Dominostenen lag bij mevr. Heike
Witte, directeur van het eventbureau ‘Die Kommplizen’. Zij zorgde bv voor het
versturen en terugkeren van de stenen wereldwijd. Tijdens onze contacten, had
zij enkele malen gezegd: ‘ik heb nog een verrassing’. Nu, wat is een
verrassing? Een fles, een boek?
Op 9 november tussen enkele radio interviews in, spoedde ik
mij naar het hotel aan Potsdamer Platz, waar de organisatie zetelde. Heike gaf
me alle documenten en stuurde me door naar haar nicht, voor het vervolg. Deze
vroeg: heeft Heike de verrassing verteld?’. Neen dus. De verrassing was immens
en compleet. Vroeger had ik foto’s van de Berlijnse Muur afgegeven. Zij hadden,
mits nachtwerk, een tweede Dominosteen ontworpen met mijn foto’s. Prachtig en
onvergetelijk en een echte waardering voor onze inzet.
En zo groeide in de loop der jaren een uitzonderlijke
verzameling, met 5 Trabants, 5 Dominostenen, Stasicamera’s, een
prakticaverzameling, de unieke Treuhandverzameling, een zeer uitgebreid foto archief,
enz.
Trouwens het was onmogelijk om de Treuhand documentatie, die
de privatisering van vele fabrieken in de DDR op zich nam, te bekomen. Alleen
voor wetenschappelijk onderzoek, lees universiteiten. Ten einde raad nam ik
contact met de uitgeverij Lannoo, waar dhr. André Leysen zijn werk publiceerde.
Zij stuurden mijn brief door naar de firma Gevaert in Mortsel, Antwerpen. Trouwens
dhr. André Leysen was de enige buitenlander in de Raad van Bestuur van de
Treuhand. Twee weken later kreeg ik een bericht dat de documentatie, +- 17 kg
met veel cijfers, klaar stond in Mortsel …
Het Stasimuseum in de Normannstrasse in Berlijn nam contact
op om een filmmagazijn van 18 meter voor de Stasipraktica te bekomen. Als
resultaat ruilden wij dit filmmagazijn voor een Robot Star Stasicamera met
certificaat.
Voor verdere info over de Trabants, de verzameling, verwijs
ik naar onze website www.berlinnomorewalls.be.
Deze site werd opgemaakt per 01/01/2011, door mijn zoon Jonas, die toen 13 jaar
was. In 2011 hadden wij op de website 11.000 bezoekers, 2012: 23.000, 2013:
41.000 en in 2014 meer dan 70.000 wereldwijd. Omdat alles te veel werd,
richtten wij per 01/01/2011 met enkele vrienden en geïnteresseerden de
feitelijk vereniging ‘Berlin No More Walls’ op.
DOELSTELLINGEN
Doel was om klein te beginnen en te groeien. En dit is meer
dan aardig gelukt. Samengevat hebben wij 4 doelstellingen:
·
Onze boodschap: Berlin no more walls, hope, peace
and freedom all over the world.
·
Geschiedenis:
in de lijst van de belangrijkste gebeurtenissen van de 20ste eeuw
stond de val van de Berlijnse Muur meestal in de top 3.
·
Cultuur:
fotografie en graffiti, de fotografische afdeling gaat door het leven onder de
naam: ‘Fotoclub Berlin Digital’.
·
Onderwijs:
wij richten ons speciaal op het onderwijs, vooral door klasbezoeken tijdens onze
tentoonstellingen. Immers 30-jarigen van nu, waren 5 jaar in 1989 en hebben de Koude
Oorlog en de val van de Muur, niet bewust meegemaakt. Zo hebben wij reeds
meegewerkt aan 2 Europese Comeniusprojecten. Jammer dat dergelijke ‘kleine’
initiatieven ook Europees steeds minder steun en ruimte krijgen. Probleem is bv
dat wij geen VZW zijn: belachelijk als u ziet welk parcours en realisaties wij
met weinig mensen verwezenlijkt hebben.
FOTOBOEK
Om onze boodschap te illustreren, hebben wij eind 2014 een
fotoboek met als titel ‘Berlin No More Walls’ uitgegeven in eigen beheer met
een overzicht van foto’s van Lode Anseel vanaf 1977.
Tekst in 4 talen, 132 blz., 20 x 20 cm, hardcover, genaaid, kwaliteit van
Drukkerij Lannoo.
Het boek is voor € 24,99 te koop op de tentoonstelling of te bestellen via de
website www.berlinnomorewalls.be
TENTOONSTELLING: DE BERLIJNSE MUUR CC DE STEIGER MENEN VAN 18 APRIL – 23
MEI 2015
Om onze doelstellingen te verwezenlijken, hebben wij een
overeenkomst gesloten met CC De Steiger, Waalvest 1, Menen. CC De steiger
organiseert van 18 april tot 23 mei 2015 een update van onze tentoonstelling:
‘De Berlijnse Muur’ met als nieuwste item de lichtgrens n.a.v. 25 jaar
Mauerfall. Dit alles onder de leiding van dhr. directeur Jan Yperman, ook
auteur bij het Davidsfonds. Van harte dank aan Jan voor de immense inzet en
financiële ondersteuning.
De opening is op vrijdagavond 17 april met als gastsprekers
Dr. Eckart Cuntz, ambassadeur van Duitsland in ons land en mevr. Martine
Fournier, burgemeester van Menen en Vlaams Volksvertegenwoordiger.
Gezien wij de locatie 5 weken ter beschikking hebben is er
plaats voor een lerarendag i.s.m. lerarenkaart en Klasse op zaterdagnamiddag 18
april met combinatiemogelijkheden in Menen. Inschrijven noodzakelijk op info@ccdesteiger.be (zie website of flyer).
De tentoonstelling is vrij toegankelijk van 18 april tot 23
mei van dinsdag tot vrijdag van 14 tot 18 u en op zaterdag van 9 tot 12 u en
van 14 tot 18 u.
CONCREET OP DE ACTUALITEIT
Als we uitgaan van onze thema’s: muren, grenzen, vrede, hoop
en vrijheid is dit meer dan actueel.
MUREN EN GRENZEN
Muren zijn de bouwstenen van onze huizen: onze thuis. Op
veel plaatsen in de wereld zijn er echter geen huizen of thuis. In het beste
geval een onmenselijk tentenkamp. Zo lees ik regelmatig in de pers bv de kampen
van illegalen, vluchtelingen in Calais.
In de wereld zijn nog zo vele muren/grenzen: de Roma, China,
Palestina/Israël, Mexico/USA en ga zo maar door. Er moet dus nog veel
afgebroken worden.
Vraag is hoe ver ga je met muren en grenzen? Af en toe
kiezen wij een specifiek onderwerp. Zo waren de special Olympics in Antwerpen
ons stokpaardje. Vooral toen een bekende journalist en genomineerde dagbladen
schreven: ’is tijdverdrijf, bezigheidstherapie, enz.’. Een harde reactie van
ons volgde via De Wereld Morgen. Tevens maakten wij verschillende
fotoreportages, onze specialiteit.
VREDE
Enkele dagen geleden las ik ergens in de pers dat er nu veel
meer vrede is, minder oorlog dan in de 20ste eeuw. En dat de
bevolking meestal de indruk heeft dat er meer oorlog is. Ikzelf en wellicht
velen onder mij, zullen voorgaande stelling wel betwijfelen. Ik denk maar aan
het conflict in onze ‘achtertuin’ tussen Oekraïne en Rusland. Verder nog veel
te veel conflicten om op te noemen. En bv de laatste dagen de confrontatie
tussen Jemen, Saoedi-Arabië, Iran en ga zo maar door.
VRIJHEID
In de DDR was er geen vrijheid, maar zorgde de overheid voor
alles. In ons land is er ook geen vrijheid meer. Overal worden camera’s geïnstalleerd,
een moderne vorm van Stasicamera’s?
In veel landen wordt pers onderdrukt: Hongarije, Turkije. Vrede
en gezondheid zijn zeer belangrijk, maar vrijheid is volgens mij even
belangrijk.
Er is ook geen vrijheid meer door de overreglementering.
Schaf bv de fiscale wetgeving af en start met een vereenvoudigde vanaf nul. Nu
bouwt men steeds verder op de vorige door iets toe te voegen. Resultaat:
niemand heeft nog een overzicht. Zelfs gerenommeerde fiscale bureaus kunnen nog
met moeite volgen. Het ‘Staatsblad’ maakt bijna ieder jaar een nieuw record.
GAS-boetes: simpel: gewoon afschaffen. Wie herinnert zich
niet de student in Leuven, die een broodje at op de trappen van een kerk?
De overheid speelt alle partijen en sociale partners tegen
elkaar uit: bv werkgevers tegen werknemers, de sociale conflicten, armoede,
enz. Het moet me van hart dat er in eigen land zoveel armoede is, waar zovelen
geen aandacht aan schenken en vooral naar de ontwikkelingslanden kijken en
verwijzen. Trouwens problemen in de derde wereld moeten volgens mij ter plaatse
opgelost worden, evenals conflicten, illegalen via Italië en ga zo maar door.
HOOP
Is er nog hoop voor onze wereld en aarde? Daarbij denk ik nu
ook aan de klimaatwijzigingen, het smelten van de Noordpool, milieuvervuiling. Ik
heb een zoon van 17 jaar. Wat zal zijn toekomst en zijn kinderen nog gegeven
zijn?
STEUN
U kan ons steunen door:
·
Onze tentoonstelling te bezoeken
Commentaar te schrijven in ons gastenboek op www.berlinnomorewalls.be
Commentaar te geven op onze rubriek: nieuws op
berlinnomorewalls
Vriend te worden van onze facebookgroep: ‘Berlin
no more walls’
Ons boek Berlin no more walls aan te kopen
Vrijwilligers om bv te archiveren zijn welkom
Andere voorstellen: contacteer ons.
BESLUIT
Zoals u uit voorgaande kan besluiten, zetten wij ons met een
beperkt team en middelen in voor een betere wereld. Gelukkig zijn er voor de
grootste projecten nog enkele bijkomende vrijwilligers. De jaarlijkse steun van
gemeente en provincie, zijn al enkele jaren geschrapt. Toch wil ik melden dat
onze gemeente Wingene voor speciale projecten, veel steun verleent. Met dank.
In het bijzonder wil ik dan ook Marc Bosman, Filip Delmotte,
Martine, Jonas, Ingeborg, enz. danken voor hun inzet.
