De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Zijn wij in familie genoeg in het hier en nu? Lessen van David Hockney en Greta Thunberg.

zaterdag 11 december 2021 07:40
Spread the love

Een filosofe uit Nederland mocht een opiniestuk schrijven in De Standaard van dit weekend. Marjoleine De Vos heeft het over de cult- schilder David Hockney, over de waan van de dag die over Corona gaat, over foto’s maken met de smartphone… en kiest als titel “Niet Óver de dingen praten, maar er ìn zijn”. Ik raak geboeid en geïnspireerd door haar overwegingen en door de mooie foto van de eenzame mens in het herfstige bos, en deel graag mijn bedenkingen. Die neerkomen op een advies aan ouders van deze tijd, een tip om het nog net iets beter te doen als ouder, met Greta Thunberg en haar familiale context als toetssteen.

Laat mij eerst de laatste twee paragrafen citeren van de column van De Vos.

“Dacht daar ook aan omdat ik net het boek Ik ben de wereld van filosoof Jan Warndorff las, die zich verzet ­tegen de westerse, wetenschappelijk-objectiverende blik op het bestaan, ­tegen de drang altijd maar te verklaren, modellen te ontwerpen en te doen alsof daarmee de werkelijkheid beschreven is. Welnee, zegt hij, het ­leven is au fond niet te begrijpen en dat is niet erg. Het leven is ‘dit’, we moeten zeggen: ‘Dit is wat gebeurt’, steeds weer. En daarin ligt dan alles besloten, wijzelf, ons lichaam, maar ook verleden en toekomst, want wat er in je hoofd en om je heen gebeurt, ­gebeurt ook. We moeten niet óver de dingen praten, we moeten er ín zijn. Hockney kan dat, dat zie je zo, hij is niet buiten wat hij schildert maar er perspectiefloos ín.

Je leest de laatste tijd opmerkelijk veel afwijzingen van dat idee van de mens aan de ene kant en de wereld met alles wat erin is, aan de andere. Er wordt gesproken over rechten voor andere verschijnselen dan alleen de mens, voor dieren in de eerste plaats, maar ook bossen, velden, zeeën en ­rivieren hebben rechten. Rechten om te bestaan zoals het bij ze past en niet verwoest, vervuild, vernietigd te worden door de mens die de aarde voornamelijk als een gebruiksproduct ziet. (Point finale)”

 

Greta Thunberg zet ons op weg naar het begrijpen van de Freudiaanse, onderbewuste reden waarom mensen pleiten voor Natuurbehoud

… Die laatste woorden van De Vos, dat lijkt mij compleet logisch en begrijpelijk: volwassen mensen die zich met taal weten uit te drukken, die zich gaan bezinnen én zich daarbij afzetten tegen… hun jeugd, tegen de rol die hun ouders hebben gespeeld. Moeder en vader, volwassen mensen die misschien toch onbegrijpelijk ver gingen in het loslaten van het hier-en-nu-met -de-kinderen; die zich lieten afleiden door werk en spel voor volwassenen. Door de passionele arbeid en door zaken als de nieuwe HiFi-keten, de nieuwe auto met open dak, het laatste seksspeeltje.

In mijn analyse hebben mensen van tegenwoordig dus alle (existentiële!) reden om zich te bezinnen over “de mens die de aarde/anderen voornamelijk als een gebruiksproduct ziet”: teveel ouders hebben al te zeer de kinderen gebruikt, zo valt te vermoeden. Het begint al bij de verabsolutering vandaag van “de kinderwens”. Die toe-eigening van wat tot voor kort heette “een kind krijgen” gaat ver over  de grenzen heen die de mens als Homo sapiens hebben vergezeld sinds de oertijd met extreme fenomenen als het Draagmoederschap. Kinderen, zelfs voor ze zijn geboren, worden gebruikt als vervulling van goestingen van de ouders. Kinderen worden koopwaar. En daar bestaat dan bovendien geen geringe maatschappelijke consensus over.

Waar zijn we mee bezig?

Greta Thunberg mag dan “ongenaakbaarheid uitstralen” zoals een lezeres die moeder is op mijn profiel op sociale media aangaf: “Zij is de laatste die ik zou aaien!”. Greta mag dan “van een starre onbereikbare eenzaamheid zijn” zoals de columnist Bernard De Wulf van De Standaard weekblad opmerkte in de herfst van 2019; ik moet zeggen: let maar op  met zulke beschuldigende kenschetsen: Greta is u en mij, Greta is het archetype van zovele kinderen. De moeder, Malena Ernman, ging danig op in haar operazangerescarrière en het lijkt er fel op dat zij haar kinderen aanvankelijk “erbij nam” zonder er veel tijd of warme aandacht aan te schenken. Dan krijg je dus “opstandige protestanten” van kinderen. Dan krijg je nakomelingen die zich “vervuild, vernietigd, verwoest” ervaren. Die zich identificeren met de uitbuiting van de natuur en de dierenwereld. Dan krijg je een superintelligente Greta die zich urenlang kon afsluiten van alles en iedereen, om zich aan het kammen van de pels van de hond van het gezin te wijden, Moses. Dan krijg je een kind dat in nauwelijks twee jaar tijd de hele wereld in haar eentje op zijn kop zet, wat gebruik, misbruik en vernietiging van de Natuur en het Milieu betreft.

Eind goed, al goed, Greta’s omgang met de huishond heeft haar samen met haar activisme en de goede relatie met haar vader overal doorheen gesleept. Zij heeft recent naar verluidt veel plezier met vriendjes en vriendinnen die zij in het klimaatactivisme heeft gevonden. En en passant ziet de mensenwereld zich met kracht gecorrigeerd in zijn koers van twee eeuwen bijna achteloze, maar zeer zware uitbuiting van de Natuur.

Nu moeten alleen nog bepaalde ouders bewust gemaakt worden van het onvermijdelijke van veel momenten van grote tederheid  met de kinderen.

In een wereld die tot voor kort bibberde en beefde bij de breed gecoverde verhalen over kinderrovers en kindermoordenaars, waar mensen van de weeromstuit zichzelf gingen beschuldigen dat ze kinderen misschien wel te veel zouden aanraken, zal de omslag naar meer natuurlijke warmte in familiale context wellicht nog een tijdje niet van een leien dakje gaan.

 

Illustratie: David Hockney (Flickr)

 

 

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!