Wat is dat toch, die duizenden
landgenoten die op dorpspleinen, grote markten, cafés en jeugdclubs
verzamelen om samen naar het WK voetbal te kijken. Daartussen zitten
heel veel mensen die helemaal niet van voetbal houden, die toch
zelden of nooit naar voetbal kijken, laat staan er de regels van
kennen, zoals mijn dochters. Ze staan er, te scanderen of te
juichen als onze landgenoten een goal maken. Juist, de gekte slaat
toe als België speelt. Niet meteen voor Ghana of voor Mexico. Hoe
heb jij ze zover gekregen?

Het is lang geleden dat we zo’n hevige
passies mochten meemaken. Het gaat verrekt toch om massaal veel
mensen die samenkomen. Je zou haast gaan denken dat er niemand meer
thuis voor de buis zit. Het is in ieder geval rustig in het verkeer,
en zeker op de andere voetballoze pleinen. Je kan spiernaakt door de
stad lopen, geen mens die je zal opmerken. Natuurlijk, de technische
mogelijkheden van vandaag zijn groter dan ooit. Grote schermen van
een hoge kwaliteit bestaan nog geen eeuwigheid. Wat een prachtige
technische innovatie. Maar dat kan toch niet de belangrijkste
verklaring zijn?

Er zijn nog meer dergelijke momenten,
al zijn ze zeldzaam. Bij een huwelijk of begrafenis van een
staatshoofd, zie je iets vergelijkbaar, al is de schaal veel kleiner.
Een gelijkaardige ambiance ontwaar je wel bij grote
muziekfestivals, in Werchter, Pukkelpop of op Tomorrowland. Was dat
ook zo op de grote optochten en betogingen zoals de Witte Mars of de
rakettenbetogingen van lang geleden. Veel ratio komt daar toch niet
bij kijken?

Mensen kijken liever samen naar het
voetbal dan alleen. Dat is zoals bij grote concerten of op festivals.
Een collectieve belevenis is krachtiger dan er één die je alleen
meemaakt. Versterking van de emotie is zeker een sterke drijfveer.
Daar spelen Kompany, Fellaini en Hazard zeker op in. Mensen delen
hun vreugde en verdriet ook liever met andere mensen dan die emoties
voor zich te moeten houden. Velen toch. Je bent niet alleen samen,
maar je deelt met elkaar. De ene schreeuwt het uit, de andere knikt
minzaam met het hoofd, een derde blijft haast stoïcijns toekijken.
Maar er is altijd een gebaar van herkenning en medeleven.

Mensen houden van helden. Van vedetten
en sterren. Omdat die dingen doen die zij zelf graag ook zouden
kunnen doen, maar daartoe niet in staat zijn. Iedereen droomt dat die
splijtende pas niet van Hazard kwam maar van zichzelf, idem voor de
kopbalgoal van Van Persie. We dromen graag. Welke fietser wordt ‘s
nachts niet wakker met de gedachte dat niet Boonen, maar hijzelf als
eerste de wielerpiste van Roubaix binnen reden. We sublimeren zo onze
onmacht.

Mensen horen er
ook graag bij. Het wij-gevoel. Wie dezer dagen niet kan meepraten
over de prestaties van de Rode Duivels is een oen, zo lijkt het wel.
Wetenschappers stellen dat wij
onze identiteit ontlenen aan de groep waarvan we onderdeel zijn. Met
6 miljoen Belgen voor de buis of het grote scherm naar voetbal kijken
versterkt dat wij-gevoel ongetwijfeld. Belgen, schreef ik dat echt?
Bizar toch, in tijden waar een belangrijk deel van de Vlamingen het
land wil splitsen. Of zou dat toch niet zo zijn? Er zijn niet alleen
de Rode Duivels maar ook Stromae en andere artiesten die de wereld
veroveren. Merkwaardig genoeg zitten daar veel zwarte Belgen bij,
Vlamingen zelfs zoals Origi, Lukaku of Kompany. We sluiten ze
liefdevol in de armen… Blijft dat ook zo na hun topvoetbalcarrière,
of krijgen ze dan dezelfde behandeling (en loon) als de doorsnee
Marokkaanse werkman?

Ik weet het,
massabijeenkomsten roepen in onze geschiedenis nare herinneringen op.
Ze zijn ook vaak gebruikt om grote groepen mensen te overreden. Niet
steeds met de beste bedoelingen zoals het uitsluiten van groepen
mensen, die niet bij de ‘wij’ mochten horen, voor wie het feelgoodgevoel niet toegelaten was. Er is een wezenlijk verschil met het
voetbalfeest in Brazilië. Ik mag het toch hopen. De feel good die
het meebrengt, is een warme gloed.

Ik ben wel
benieuwd hoeveel mensen er nog op de markten en pleinen zullen staan,
mocht België er in een volgende ronde uitgeshot wordt. Liever niet
natuurlijk, maar het kan gebeuren. Na een onterecht toegekende
strafschop aan pakweg Portugal.

En ten slotte, ik
mag hopen dat de kleine mensen in het grote Brazilië er in de
toekomst de vruchten van zullen dragen. Ik kijk uit naar een actie
van het Belgisch team om daar de aandacht op te trekken. Schrijnende
armoede, werkloosheid, discriminatie… het land heeft nog een lange
weg af te leggen. Hopelijk halen ze op die terreinen het niveau van
hun voetbalspel, over een paar decennia althans.

Mensen zijn toch vreemde wezens, is het
niet?

Groet,

Een supporter