Foto: Helenka Spanjer
Reportage -

Crisis Crèche Crevits: ouders starten kinderopvang in ontvangsthal van kabinet Hilde Crevits

De peuters van verschillende Brusselse ouders kunnen nog maar één week op drie terecht in de crèche. Een groep ouders organiseerde daarom woensdagochtend 14 september hun opvang van 9u tot 11u in de ontvangsthal van minister Hilde Crevits. Samen met hun baby's drukten ze de minister van Welzijn en Gezin met de neus op de feiten.

vrijdag 16 september 2022 10:15
Spread the love

 

“Als onze kinderen niet meer in de crèche terechtkunnen, waar dan wel? Het beleid rond de kinderopvang faalt. Daarom moeten wij als ouders noodgedwongen eigen opvang regelen. Zo organiseren we de komende week samen met enkele gezinnen een mini-crèche thuis. Maar dit kan toch de bedoeling niet zijn? Hoe wil de regering de vooropgestelde tewerkstellingsgraad van 80 procent halen, als ouders gedwongen worden om thuis te blijven?”, klinkt het in de aankondiging van de actie die de Brusselse ouders op Instagram plaatsten.

Foto: Crisis Crèche Crevits

Een tiental ouders uit met name Brussel, maar ook enkele andere plaatsen, zijn met hun kinderen woensdag 14 september naar de ontvangsthal van het kabinet van Crevits afgekomen om daar gezamenlijk een kinderopvang te organiseren. Kinderdagverblijven staan onder enorme druk en om dit op te lossen is er een grote beleidsverandering nodig. Deze ouders kwamen bij Crevits persoonlijk aan de alarmbel trekken.

Aan het einde van de actie kwam minister Crevits naar beneden om naar de ouders te luisteren en hun vragen te beantwoorden. “Er is natuurlijk versterking nodig”, beaamt Crevits. “Maar daarvoor heb je voldoende mensen nodig die het willen doen. Als je te weinig mensen hebt, dan komt er druk op de mensen die het werk al doen en dan is de goesting om in dat beroep te stappen ook weer kleiner.

Ik zie dus heel goed waar de bezorgdheid zit. Een positief puntje is dat op dit moment 850 mensen bezig zijn met de opleiding om in de sector te werken. Dat is een goede zaak, maar we moeten zorgen dat ze er ook blijven, want anders is het geen oplossing.”

“Vind je zelf niet dat 8 kinderen per begeleider ondermaats is?”

“Vind je zelf niet dat acht kinderen voor één begeleider ondermaats is?”, vraagt een vader.

Een belangrijke maatregel die zowel ouders als kinderdagverblijven eisen is om de maximale kind-begeleider-ratio te verlagen. Nu mag een kinderopvang 8 à 9 kindjes per begeleider ontvangen en dat is veel te veel, waarschuwen ouders en de pedagogische medewerkers van de crèches. “Vind je zelf niet dat acht kinderen voor één begeleider ondermaats is?”, vraagt een vader.

Crevits: “Ik ben zelf oma van twee kleinkinderen, een heel kleintje en eentje die nu net naar de kleuterklas gaat. Ik vind dat er wel een verschil is tussen de ratio die nodig is voor de hele kleintjes en de tweejarigen, aangezien ze vervolgens in de kleuterklas al met twintig kinderen samen zitten.

Maar bij de baby’tjes is het ook voor mij van belang dat we goede maatregelen nemen die haalbaar zijn voor de medewerkers in de opvang. Dat zit dus ook in de plannen die we aan het maken zijn en waarvan ik hoop dat het snel soelaas kan brengen.”

“Ook rond het aantal plaatsen in de opvang is er werk aan de winkel”, vervolgt Crevits. “Zelfs als we de volledige capaciteiten zouden benutten, dan zijn er nog plaatsen tekort voor mensen. Zeker in de drie grote steden. Dus ja, we moeten werken op drie niveau’s. En ik mag niet als minister zeggen dat we voor kwantiteit gaan. Je moet ook die kwaliteit mee in ogenschouw nemen of je komt in de problemen. Als er iets gebeurt in een crèche dan moeten wij soms ingrijpen.”

“Al besef ik heel goed dat het snel moet gaan, maar de mensen zijn er ook niet onmiddellijk. We laten nu wel mensen toe om direct op de werkvloer te beginnen en wij betalen en bieden ook de coaching aan.”

“Wanneer komt uw plan?”

“Wanneer komt uw plan?”, vraagt een moeder terwijl ze haar kindje op haar arm draagt. “We nemen het nu mee in de besprekingen met de regering”, antwoordt Crevits. “We hebben er deze zomer hard aan gewerkt, omdat er binnen onze administratie ook veel zorgen zijn over de manier waarop de inspectie werkt, wanneer je overgaat tot sluiting en de transparantie hierrond naar ouders toe.”

“Hier was net ook een mama uit Haacht; ook in landelijke regio’s vinden veel ouders geen opvang voor hun kind en kunnen daardoor niet gaan werken. Hier op het raam staat: ‘Vlaamse veerkracht’, maar welke veerkracht is dat?”

“Mag ik benadrukken dat het niet enkel een grootstedelijk probleem is”, onderbreekt een vader. “Hier was net ook een mama uit Haacht; ook in landelijke regio’s vinden veel ouders geen opvang voor hun kind en kunnen daardoor niet gaan werken. Hier op het raam staat: ‘Vlaamse veerkracht’, maar welke veerkracht is dat?”

Crevits: “Er zijn op dit ogenblik in Vlaanderen tout court heel veel vacatures en er zijn veel mensen die van job veranderen. Mij hoef je niet te zeggen dat een kwaliteitsvolle kinderopvang cruciaal is voor onze economie. Het woord kinderopvang vind ik sowieso verkeerd trouwens. Het is kinderbegeleiding, het is pedagogisch werk. Maar als we het kind-begeleider-ratio serieus laten zakken, terwijl de mensen er niet zijn, dan is dat enkel iets op papier.”

“Het zou wel mensen aantrekken”, brengt een papa in. “Ja, dat denk ik wel, daar heb je gelijk in. Ik denk zeker naar de kleintjes toe, als je daar de ingreep doet, kan dat mensen stimuleren om in de sector te blijven. Dus het hangt aan elkaar.”

Foto: Helenka Spanjer

Crevits geeft aan dat in de zomer gewerkt is “aan de vertalingen voor de aanbevelingen” en ze hoopt dat ze “gedurende de Septemberverklaring een aanzet hebben”. Ze benadrukt nogmaals dat nu al tientallen mensen via het centrum volwassenenonderwijs ook volledig begeleid en betaald worden door Vlaanderen om in de sector te werken.

Daarnaast benoemt Crevits dat ook bedrijven kinderopvangplaatsen kunnen financieren. “Dat gebeurt bijna nooit en we zijn nu aan het zoeken hoe dat komt. Voor een bedrijf is het fiscaal aftrekbaar en is het heel aantrekkelijk om goede kinderopvang te hebben voor hun werknemers, dus we zijn aan het kijken of dat geen piste is om snel op te zetten.”

“Ik kan nu geen beloftes doen dat er extra loon komt.” – Hilde Crevits

Een ouder confronteert Crevits met het lage loon dat pedagogische medewerkers in kinderdagverblijven krijgen en daarom hun job verlaten om bijvoorbeeld over te stappen naar het kleuteronderwijs waar het loon hoger is. “Omwille van werkuren en loon zeggen mensen inderdaad dat ze overstappen naar de kleuterklas”, bevestigt Crevits.

“Ik kan nu geen beloftes doen dat er extra loon komt. We moeten het structureel aanpakken en daar is nu prioriteit nummer één: voldoende kwaliteit, voldoende mensen, maar ook zorgen dat de werkdruk onder controle blijft.”

“Door Kind & Gezin gecontroleerd, maar niet ondersteund”

Maar de ouder vraagt door: “We praten nu vooral over de begeleiders, maar ook hun leidinggevenden gaan er aan onderdoor, waar blijft ondersteuning voor hen? Wij horen van hen dat Kind & Gezin en VGC er wel zijn, maar er komt weinig van deze instanties terug als ze aan de alarmbel trekken. Ze worden gecontroleerd, maar niet ondersteund.” Crevits zegt dat dit inderdaad een van hun aanbevelingen is. “Het is onze bedoeling om hier ook coaches in te zetten.”

“En hoe gaat u uw collega’s binnen de regering overtuigen?”, vraagt een moeder die op de grond zit. “Door aanwezig te zijn op vergaderingen”, aldus Crevits.

“We hopen dat jij daar een voet zet en duidelijk maakt dat er meer middelen beschikbaar moeten gemaakt worden”, benadrukt een andere papa. Crevits: “Ik ga geen wonderen beloven, maar we moeten systematisch stappen voorwaarts zetten om het beter te maken. Dat ben ik met jullie eens.”

“Bad loopt leeg terwijl we nieuw water erin kappen”

Nog een mama neemt het woord: “Het huidige systeem werkt niet, zowel niet voor de kinderbegeleiders als voor de ouders.” Crevits reageert daarop: “Ik zou dat willen nuanceren. Er zijn 6.000 kinderopvang-initiatieven in Vlaanderen en Brussel en daarvan zijn er heel veel die fantastisch werk doen.”

Alle ouders beamen direct: “Ze werken inderdaad fantastisch! Maar ze gaan eraan onderdoor.” “Ik ben het daarmee eens”, aldus Crevits, “maar ik vind niet dat je het kind volledig met het badwater moet weggooien.” “Maar het bad loopt leeg, mevrouw”, zegt dezelfde moeder alarmerend. “Als we in Brussel kijken, aangezien Kind & Gezin hier precies niets met de cijfers doet, loopt het water uit het bad terwijl je nieuw water erin aan het kappen bent. Vele groepen sluiten. Dat is een dagelijkse realiteit.”

Een directrice van een kinderdagverblijf nodigt hierop gans het parlement uit om in haar crèche een week of twee te komen werken met achttien kinderen. “Wij zijn echt aan het verdrinken.”

Crevits sluit hier af dat ze haar aanbevelingen voorgesteld heeft in het parlement en de meeste partijen zich erachter geschaard hebben. “In de Septemberverklaring zal hierover de aanzet gegeven worden.”

Een directrice van een kinderdagverblijf nodigt hierop gans het parlement uit om in haar crèche een week of twee te komen werken met achttien kinderen. “Wij zijn echt aan het verdrinken. En dan mag ik nog van geluk spreken, ik ben er zelf ook aan onderdoor gegaan, maar ik ben er weer terug bovenop.

Mijn andere collega’s gaan eraan onderdoor, zij hebben geen personeel meer. Ik heb dat gelukkig nog wel, maar zij niet meer.” De directrice concludeert: “Ik ben blij dat al deze ouders hier zitten. Want het is niet 5 voor 12, het is niet 5 na 12, maar het is 13u.”

“Thuis heb ik drie kinderen, en ik red het niet”

“Ik denk dat het vooral belangrijk is – los van het feit dat ouders met een opvangprobleem zitten – dat het voor de kinderverzorgers echt 5 voor 12 is en zij op hun tandvlees zitten met de huidige kind-begeleider-ratio die momenteel heel hoog ligt.” – Hanne (34)

Wanneer Crevits vertrokken is beginnen de ouders het speelgoed van hun kinderen in te pakken. Hanne (34) pakt haar twee maanden oude baby op, die net wakker wordt. Ze heeft verder nog twee kinderen waarvan eentje naar de opvang gaat. “Ik ben hier vooral om de kinderverzorgers te ondersteunen die vandaag zelf niet konden komen omdat zij in de crèche moeten zijn. De verzorgers waren heel blij dat ouders naar de actie gingen.”

“Ik denk dat het vooral belangrijk is – los van het feit dat ouders met een opvangprobleem zitten – dat het voor de kinderverzorgers echt 5 voor 12 is en zij op hun tandvlees zitten met de huidige kind-begeleider-ratio die momenteel heel hoog ligt, veel hoger in vergelijking met andere Europese landen.”

“Dit zorgt voor overmatige stress bij de kinderbegeleiders die moeten instaan voor negen kinderen tegelijk. Thuis heb ik drie kinderen en ik red het niet. Dus ik weet niet hoe begeleiders dat doen met negen kindjes.

Vanaf het moment dat er een collega uitvalt moeten zij puzzelen, zoals sluitingen voorstellen aan de ouders, vragen om de kinderen een uur later te brengen of een uur eerder op te halen, omdat ze anders te weinig begeleiders hebben en in overtreding zijn met de Belgische regelgeving. De enige oplossing die hiervoor bestaat bij de Belgische regering is een sluiting van de groep, wat dan voor nog meer problemen zorgt.”

“Weinig concrete voorstellen van Crevits gehoord”

“Wat betreft het kind-ratio, wil ze differentiëren tussen de baby’s en de oudere groepen, maar ze plakt er geen cijfers op. Spreken we over 5 kinderen, of 7?”

“Ik heb vandaag heel weinig concrete voorstellen gehoord van minister Crevits. We appreciëren het dat ze naar ons kwam om ons te woord te staan, maar ik heb weinig concrete antwoorden van haar gehoord. Wat betreft het kind-ratio, wil ze differentiëren tussen de baby’s en de oudere groepen, maar ze plakt er geen cijfers op. Spreken we over 5 kinderen, of 7?”

“Ook zou ze bedrijven willen responsabiliseren om opvang te voorzien. Dat is zeker een mogelijke oplossing, maar er komt geen concreet voorstel. Gaat ze dat subsidiëren?”

Een dag eerder nog moest Hanne haar zoontje een uur vroeger ophalen omdat een begeleidster aan het einde van de dag alleen stond. “Een collega kon niet komen werken wegens een ziekte in haar familie. Een andere begeleidster was bereid om eerder van haar verlof terug te komen en haar uren over te nemen.

Maar dan nog hadden ze voor het laatste uur een probleem omdat er dus iemand was weggevallen en ze dan met teveel kindjes zouden staan. Zodoende vroegen ze de ouders om hun kindje om 17u in plaats van 18u op te halen, omdat ze het anders niet trekken.”

“Je ziet dat dit voor overmatige stress zorgt, met burn-outs tot gevolg. Er zijn veel rotaties in de groepen omdat de medewerkers het niet volhouden. Het zijn altijd enorm gemotiveerde mensen, maar ze zoeken andere oplossingen omdat ze betere werkvoorwaarden willen, én terecht. Een heel laag loon voor een heel stresserende job.”

“Het is absoluut 5 voor 12 voor de politiek om er iets aan te doen.”

Gisteren moesten we onze kinderen dus ook 1 uur eerder komen ophalen. Wij werken voltijds en zouden ook graag liever meer thuis willen zijn voor onze kinderen, maar tweeverdieners zijn nodig in de huidige omstandigheden om alles te beredderen. Als we zouden kunnen, zouden we ook onze kinderen om 16u gaan ophalen, maar spijtig genoeg is dat niet altijd mogelijk. Dan moeten we vrienden vragen om ze op te halen. Het is absoluut 5 voor 12 voor de politiek om er iets aan te doen.”

“Als ouder heb je het gevoel dat je vastzit”

In de crèche van Lindes (33) zoontje is er een acuut opvangprobleem. Zij is daarom met haar zoontje ook naar de opvangactie in de ontvangsthal van Crevits gekomen. “Voor hem heb ik gelukkig een plek in een andere crèche gevonden. Maar het probleem is nog even groot. Er zijn nog veel ouders die te weinig stabiliteit hebben in hun opvangprobleem. Ook voor de kindjes is dat een probleem. En de begeleiders gaan eraan onderdoor. We zien het collectief erger worden.”

“En onze kinderen kunnen het zelf niet zeggen, maar zij zijn natuurlijk de eersten die in een heel belangrijke ontwikkelingsfase niet de aandacht en stabiliteit kunnen krijgen die ze nodig hebben.”

“We horen meer en meer van andere ouders dat ze hun kind een uur vroeger moeten gaan halen of dat de leefgroep twee dagen toe is, 0mdat een begeleider ziek is. Veel mensen houden het niet vol. En onze kinderen kunnen het zelf niet zeggen, maar zij zijn natuurlijk de eersten die in een heel belangrijke ontwikkelingsfase niet de aandacht en stabiliteit kunnen krijgen die ze nodig hebben.”

“Als je als ouder een job hebt waar je aan vasthangt, geeft dat veel stress. Je hebt het gevoel dat je moet kiezen tussen thuis zitten voor het welzijn van je kind, of je kind ergens afzetten waar de begeleiders eraan onderdoor gaan zodat jij kan werken voor je eigen ontplooiing en je centen, want die heb je ook nodig in deze maatschappij.

Je hebt het gevoel dat je vastzit als ouder. Je hebt te weinig andere keuzemogelijkheden. Je moet gaan werken, maar dat wat er moet zijn om dit mogelijk te maken, valt in duigen. Echt een benauwd gevoel.”

“Alle regeringsleden zijn verantwoordelijk”

“Ik ben blij dat Crevits zei dat ze de kind-ratio wil bekijken. Ik hoor haar wel een onderscheid maken tussen baby’s en oudere kindjes. Ik vind kindjes van achttien maanden ook echt nog klein, die hebben ook echt tijd en aandacht nodig. Maar ze lijkt wel te zien dat er iets gaat moeten gebeuren om de sector weer werkbaarder en aantrekkelijker te maken voor de mensen die erin staan.”

“De crisis is zo verweven met andere velden dat eigenlijk alle regeringsleden zich hier collectief achter moeten zetten om een grondige hervorming mogelijk te maken.”

“Nu is het haar taak om de daad bij het woord te voegen. Ze zal de regeringsleden moeten zien te overtuigen en ik vind dat zij ook allemaal een verantwoordelijkheid hebben, want het gaat ook over werk, het gaat ook over gelijke kansen, en ook over mentale en psychologische gezondheid van de medewerkers, ons en de kindjes.

Crevits is minister van kinderopvang dus daarom spreken we haar aan, maar het is zo verweven met andere velden dat eigenlijk alle regeringsleden zich hier collectief achter moeten zetten om een grondige hervorming mogelijk te maken.”

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!