Rerum Novarum 2010. En volle verkiezingstijd. “ACW raadt stem op N-VA af” stond op de voorpagina van de zelfverklaarde kwaliteitskrant De Standaard.

‘Monseigneur Cortebeeck’ werd hij genoemd. Met een verwijzing in de verkiezingspropaganda van N-VA naar de encycliek van Paus Leo XIII in 1891. ‘Over nieuwe dingen’ handelde toen over arbeid en sociale ethiek. “Zoals de arbeiders op het einde van de negentiende eeuw geen boodschap hadden aan oude dingen”, schrijft N-VA, “zo hebben wij vandaag ook geen boodschap aan totaal achterhaalde structuren. Het is maar dat Monseigneur Cortebeeck dat weet. Of gaat men ons misschien wijs maken dat de christelijke arbeidersbeweging vandaag gezagsgetrouw en tegen elke verandering moet zijn?”.

Een verwijzing ook naar die andere monseigneur, Emiel-Jozef De Smedt, bisschop van Brugge, die in 1958 nog had verordend dat stemmen op de Volksunie zwaar zondig was.

Ook Jan Renders, die toen op zijn laatste benen als ACW voorzitter liep, had al een paar maal het communautair discours op de korrel genomen. Gewezen op de sociaal-economische uitdagingen waar de samenleving en de christelijke arbeidersbeweging voor stond.  Het was tevergeefs, en slechts koren op de molen van het makkelijke sloganwerk.

Natuurlijk was de ganse heisa op de eerste plaats een georkestreerde verkiezingsstrategie. Siegfried zal duimen en vingers hebben afgelikt. Het verenigd Vlaams mediageweld heeft in die mei-periode de verkiezingskoorts een paar graden laten toenemen.  Op 13 juni werden de verkiezingen in Vlaanderen gewonnen door N-VA, in Wallonië en Brussel door PS. 

Elf maand en negen informateurs, preformateurs, bemiddelaars, verduidelijkers, onderhandelaars en formateurs verder zitten we, aan de vooravond van Rerum Novarum 2011, nog steeds met een regering van lopende zaken (inmiddels een serieuze lopende zaak als u het ons vraagt).

En staan we geen stap verder als je de uitspraken van Vic Van Aelst hoort, en vooral het goedkeurend geknik van zijn voorzitter. Integendeel, het doet denken aan Filip (Philip Michel op de pas) Dewinter in zijn beste dagen, toen nog met de bokshandschoenen. Enkel, het vreemd gespuis is vervangen door franstaligen.

Deze dagen houdt Luc Cortebeeck zijn laatste Rerum Novarum speechen als ACV-CSC voorzitter. Het zal deze keer zo’n vaart niet lopen met zijn zogenaamd negatief stemadvies.  De verkiezingen zijn in deze tijden van overzomering niet voor morgen.  De zenuwen staan niet zo strak gespannen.

Nochtans zullen de toespraken van Rerum Novarum 2011 niet zo gek veel verschillen met die van het jaar tevoren.  Ook toen was er sprake van de fiscale fraudeurs, de zwaarste lasten voor de sterkste schouders en onze sterke sociale zekerheid. Ook toen was er de verwijzing naar de ernstige Europese financiële toestand.  De waarschuwing voor communautair opportunisme.

Naar BHV als navel, waar wij in tijden van crisis naar staarden. Eén jaar later heeft deze oefening in navelstaren zo mogelijk nog meer groteske afmetingen aangenomen. 
Wij hebben net Fukushima gehad, het milieu- en energievraagstuk is urgent actueel. Europa worstelt meer dan ooit met zijn sociale opdracht. De Europese vakbond plant in de herfst de al jaren verhoopte acties tegen zoveel neo-liberaal geweld. Merkel en het grote Duitse voorbeeld wordt zwaar in twijfel getrokken.

En vooral, er zijn de internationale ontwikkelingen in Noord-Afrika, en de Arabische Lente. Korterbij met de blijvende acties op de Puerta Del Sol in Madrid, en de geplande mars op 19 juni.  Bij ons had je nog niet zolang geleden de SHAME betoging in Brussel.  Het is de stem van de door Tobback verguisde jongeren. De zogenaamde Ryanair-hangjongeren (deze benaming doet denken aan de frigoboxtoeristen van die al even populaire burgervader en ouwe knar uit Knokke), die zich weigeren neer te leggen bij een fundamenteel onrechtvaardige, zichzelf vernietigende wereldordening, die voor niemand toekomst biedt. Is het verwonderlijk dat zij geen genoegen nemen met de filosofie van een doodlopende straat ?

Het enige alternatief is wat Richard Wilkinson en Kate Pickett in ‘The Spirit Level’ ons voorhouden : realiseren van sociale gelijkheid is de enige oplossing voor de hedendaagse maatschappelijke problemen.

Hopelijk ligt daar de klemtoon voor een vakbond die dit jaar 125 jaar bestaat.  Een strijdvaardig perspectief bieden als alternatief voor sociale afbraak en kortzichtig nationalisme.  Zoals de encycliek zegt : “over nieuwe dingen”.

PS : Wat de zin van de titel is ? Eigenlijk weinig of geen zin. Alleen een titel die mooi klinkt. “Een eyecatcher”, zou onze kersverse Noorderbuur Peter Vandermeersch zeggen. Peter beleeft vandaag journalistieke hoogdagen in een land, bestuurd door de Jehova’s. In de toekomst heeft hij nog plannen voor Italië of Frankrijk. Een mens kan maar wat bijleren.