Na negen dagen onderhandelen, is er geen twijfel mogelijk: deze film hebben wel al gezien. Het is de derde remake van Kopenhagen en Cancún. Zelfde acteurs. Zelfde script. De documenten worden opgesteld buiten de officiële onderhandelingen. Tijdens privé-ontmoetingen, die niet worden bijgewoond door de 193 deelnemende staten.

Het resultaat van die ontmoetingen zal pas de laatste dag openbaar gemaakt worden. In Kopenhagen was dat om 2 uur ‘s morgens, toen de top eigenlijk al beëindigd had moeten zijn. In Cancún was het om 5 uur, in de namiddag van de laatste dag. En toen was er geen ruimte meer voor aanpassingen. Er mocht zelfs geen komma meer toegevoegd worden aan de tekst.

Bolivia bleef volhouden in die twee gevallen. De reden: de veel te zwakke beloftes van de industrielanden om de uitstoot van CO2 te beperken, met als gevolg dat de gemiddelde temperatuur op Aarde zal stijgen met 4°Celcius.

Hoe konden we dit document accepteren, terwijl we wisten dat 350.000 mensen per jaar sterven door milieurampen ten gevolge van de klimaatverandering?

In Cancún (COP16) stond Bolivia alleen. Ik kon als onderhandelaar niet anders. Hoe konden we het document, dat in Kopenhagen (COP15) was verworpen, accepteren, terwijl we wisten dat 350.000 mensen per jaar sterven door milieurampen ten gevolge van de klimaatverandering?

Nu zwijgen, maakt ons medeplichtig aan genocide en ecocide. Een rampzalig akkoord toch ondertekenen omdat we schrik hebben alleen te komen staan, zou laffe diplomatie zijn. Zeker wanneer we luid roepen over de ‘diplomatie van het volk’ en gezworen hebben de ‘People’s Agreement’ van de ‘World People’s Conference on Climate Change and the Rights of Mother Earth’ (nvdr: alternatieve klimaattop in Bolivia, georganiseerd op initiatief van president Evo Morales) die vorig jaar in Bolivia gehouden werd, te verdedigen.

Durban zal erger zijn dan Kopenhagen en Cancún. Twee dagen voor de onderhandelingen afgesloten worden, is de echte tekst waarover onderhandeld wordt nog niet bekend. Iedereen weet dat het echte, 131 pagina’s tellende document alleen een verzameling is van voorstellen die twee maanden geleden al in Panama (nvdr: onderhandeling als voorbereiding voor Durban) op tafel lagen. De formele onderhandelingen zijn amper gevorderd. Het echte document zal pas tevoorschijn komen op het einde van de COP 17.

Iedereen weet dat dit een catastrofe wordt. Maar in plaats van hier furieus op te reageren, probeert men de zaak wat te kalmeren

Nog belangrijker is dat de inhoud van de onderhandelingen niet veranderd is tegenover Kopenhagen. De belofte van emissiebeperking door de westerse landen is nog altijd beperkt, namelijk 13 tot 17 procent tegenover 1990. Iedereen weet dat dit een catastrofe wordt. Maar in plaats van hier furieus op te reageren, probeert men de zaak wat te kalmeren.

Naar buiten uit zullen deze onderhandelingen lijken op een inleiding tot de tweede periode van Kyoto, en een mandaat aanbieden voor een nieuw, bindend akkoord. Maar de echte inhoud is dezelfde als in Kopenhagen en Cancún: dit decennium wordt er virtueel niets gedaan om de uitstoot van broeikasgassen fundamenteel te beperken.

De onderhandelaars zijn erin geslaagd een mandaat op tafel te leggen, waaruit een akkoord zal worden onderhandeld dat nog zwakker zal zijn dan het Kyotoprotocol, om dit te vervangen in 2020.

De naam van deze film is The Great Escape III. Het vertelt het verhaal van rijke landen die samen met grote multinationals hun verantwoordelijkheid in de strijd tegen de uitstoot van broeikasgassen ontlopen.

In plaats van sterker te worden, wordt de strijd tegen de klimaatverandering steeds zwakker en flexibeler, met vrijwillige beloftes om de emissies te verlagen. De vraag is wie er deze keer zal opstaan om de leugens op het einde te onthullen? Of zou het kunnen dat deze keer iedereen de remake van Kopenhagen en Cancún zal accepteren?

De waarheid is dat, buiten de locatie en de laatste scène, het einde van deze film hetzelfde zal zijn als in Kopenhagen en Cancún: de mensheid en onze planeet zullen de slachtoffers zijn van de sterkste stijging van de temperatuur in de laatste 800.000 jaar.

Pablo Solon

Pablo Solon is een internationale analist en activist. Hij was de hoofdonderhandelaar voor Bolivia op de vorige VN-klimaatconferenties en ook ambassadeur van zijn land bij de VN (2009-juni 2011).

(vertaling uit het Engels: Tom Carlier)