De natuur gaat sneller achteruit dan ooit. Het laatste Living Planet Rapport van WWF toont dat de gemiddelde populatiegrootte van wilde soorten 69% gedaald is in de laatste halve eeuw, en een miljoen soorten zijn momenteel met uitsterven bedreigd.
Vergelijkbaar met de afgelopen klimaattop COP27, hebben de Verenigde Naties ook een globale conferentie over de biodiversiteit. De vijftiende editie van de COP Conventie over de Biologische Diversiteit (CBD) start woensdag 7 december in Montreal. Ze wordt voorgezeten door China, waar COP15 normaal in 2020 zou hebben plaatsgevonden.
Dit is een eens-per-decennium kans om de wereld op het pad van natuurherstel te zetten. En dat is dringend nodig.
De weg naar een natuurpositieve wereld in 2030
Om biodiversiteitsverlies onmiddellijk te stoppen en de trend om te keren zodat er op het einde van dit decennium meer natuur is dan vandaag, is er een akkoord nodig dat zich kan meten met het Parijs-akkoord over klimaatverandering uit 2015. Toen hebben alle landen ambitie getoond en zich geëngageerd om klimaatverandering tegen te houden.
De balans was dramatisch: geen enkele van de doelen om de natuur te beschermen is in het afgelopen decennium gehaald.
Het vorige biodiversiteitsakkoord uit 2010, waar de zogenaamde ‘Aichi-Targets’ werden afgekondigd, werd in 2020 tegen het licht gehouden. De balans was dramatisch: geen enkele van de doelen om de natuur te beschermen is in het afgelopen decennium gehaald.
In aanloop naar COP15 hebben meer dan 90 wereldleiders de Leaders Pledge For Nature ondertekend. Daarin engageren ze zich om natuurverlies te stoppen tegen 2030. België is een van de ondertekenaars en WWF verwacht dus ook dat onze delegatie zich als voorvechter van ambitieuze doelen zal opstellen en druk zal uitoefenen om de must-have maatregelen die het tij kunnen keren in het akkoord te krijgen.
De noodzakelijke ingrediënten van een goed akkoord
Onder natuurbehoudsorganisaties[KS1]
De wetenschap is het erover eens dat de huidige productie- en consumptiepatronen onhoudbare roofbouw plegen op de planeet.
Tegelijkertijd moet de overige 70% van de planeet op een duurzame manier beheerd en hersteld worden, waarbij de oorzaken van biodiversiteitsverlies aangepakt moeten worden. De wetenschap is het erover eens dat de huidige productie- en consumptiepatronen onhoudbare roofbouw plegen op de planeet en een bedreiging vormen voor de natuurlijke systemen die ons van lucht, water en vruchtbare grond voorzien.
Om deze systemen te vrijwaren, zal het nodig zijn dat we de voetafdruk van onze voedselsystemen halveren tegen het einde van het decennium[DVT4] .
Niets doen zal veel meer kosten
Wat het voorbije verdrag pijnlijk duidelijk heeft gemaakt, is dat een akkoord zonder een afgesproken implementatiemechanisme vaak dode letter blijft. Dat is dus een vereiste voor het nieuwe akkoord en voor het opvolgen van de gemaakte vooruitgang.
WWF berekende dat er momenteel een wereldwijde kloof van 700 miljard dollar is tussen het geld momenteel bestemd voor biodiversiteit en de investering die nodig is om natuurpositief te zijn tegen 2030.
Daarnaast zal ook het financiële plaatje moeten kloppen. WWF berekende dat er momenteel een wereldwijde kloof van 700 miljard dollar is tussen het geld momenteel bestemd voor biodiversiteit en de investering die nodig is om natuurpositief te zijn tegen 2030. Dit bedrag is wel maar een peulschil vergeleken met de voorspelde kosten van de risico’s verbonden aan niets doen, zoals degene die we al meemaken in België zoals droogte en overstromingen.
De oplossingen om deze risico’s beheersbaar te maken zijn vaak op de natuur gebaseerd. Zo is meer ruimte geven aan rivieren door oevers te ontharden en de bedding te verbreden een uitstekende oplossing voor overstromingsrisico’s. WWF schuift deze op de natuur gebaseerde oplossingen dan ook naar voor als prioriteit.
Nieuwe EU-wet kan gamechanger worden
Ondanks een groot en groeiend aantal wereldleiders die zich ertoe verbinden een ambitieuze mondiale biodiversiteitsovereenkomst te sluiten, ontbreekt de actie. In Europa heeft een nieuw wetsvoorstel over natuurherstel echter het potentieel om een reële impact te hebben op de vereiste schaal. De toekomstige wet, waarover momenteel op EU-niveau wordt onderhandeld, tegelijkertijd met COP15, stelt juridisch bindende EU-doelstellingen voor om de biodiversiteit en de aangetaste ecosystemen te herstellen (81% van de EU-ecosystemen verkeert in slechte staat).
Dit biedt een enorme kans om natuur terug te brengen in Europa, wat zowel de biodiversiteit, het klimaat, als de mensen ten goede komt. WWF roept de lidstaten, waaronder België, en het Europees Parlement op om de komende maanden een ambitieuze natuurherstelwet aan te nemen.
Na het bereiken van een globaal akkoord op COP15 is het cruciaal dat alle landen, ook België, actie ondernemen om deze globale doelstellingen te bereiken. Een essentiële eerste stap hierbij is de ontwikkeling van een ambitieuze, actiegerichte en alomvattende Belgische Nationale Biodiversiteitsstrategie en een Actieplan voor de periode na 2020.
“De natuur heeft antwoorden op veel van ‘s werelds meest dringende uitdagingen”
Dit plan moet duidelijk aangeven hoe België tegen 2030 het verlies aan biodiversiteit in eigen land en zijn bevoorradingsgebieden zal stoppen en omkeren, en welke financiële middelen het zal inzetten om deze doelen te behalen.
Falen is geen optie
“De natuur heeft antwoorden op veel van ‘s werelds meest dringende uitdagingen. Falen op COP15 is geen optie. Het zou ons een verhoogd risico op pandemieën geven, de klimaatverandering verergeren waardoor het onmogelijk wordt om de opwarming van de aarde tot 1,5°C te beperken, en de economische groei belemmeren, waardoor de armste mensen kwetsbaarder worden voor voedsel- en wateronzekerheid”, stelt Antoine Lebrun, algemeen directeur van WWF-België.
“Om de natuurcrisis aan te pakken, moeten landen het eens worden over een natuurpositief doel dat de wereld verenigt om meer van de natuur op Aarde te beschermen en te herstellen, en om onze productie te transformeren zodat ze met de natuur samenwerkt, en niet ertegen. Na vele toezeggingen en beloftes is het in Montreal de hoogste tijd voor wereldleiders om te presteren voor mens en planeet.”
