Zelfs Inderjeet Rajcoomarsingh, de voormalige voorzitter van de Agrarische Coöperatieve Federatie van Mauritius, is nu te vinden achter een winkelwagentje in The Bagatelle, een nieuw, populair winkelcentrum op Mauritius.

Veel Mauritianen, vooral jongeren in het winkelcentrum, zeggen dat ze nog nooit van coöperatieve winkels of de achterliggende principes gehoord hebben. In theorie zouden coöperatieve winkels kwaliteitsproducten en -diensten moeten leveren tegen de laagste prijs. In de praktijk ligt de prijs van de goederen echter even hoog, of zelfs hoger dan de markprijs.

Supermarkten

“De coöperatieve is tegenwoordig alleen nog een naam, zonder waarde of principes. Ik geloof niet dat mensen er beter van zijn geworden door te winkelen bij coöperatieve winkels”, zegt Rajcoomarsingh.

Coöperatieve winkels deden het op Mauritius goed tot de jaren negentig, toen de economische ontwikkeling het in land de weg vrijmaakte voor supermarkten, en later, hypermarkten. In de afgelopen jaren sprongen grote winkelcentra als paddestoelen uit de grond.

Dit jaar zullen naar verwachting verschillende nieuwe winkelcentra geopend worden, een nieuwe nagel aan de doodskist van de coöperatieve winkels.

Advance Coop Society in Plaine des Papayes in het noorden van Mauritius, is ongeorganiseerd. De producten staan niet fatsoenlijk uitgestald in de schappen en voor hetzelfde product betaal je minder in het plaatselijke winkelcentrum. Klantenservice er bestaat niet.

Het is waarschijnlijk de reden dat Abdel Khodabockus, een onderwijzer die vlakbij de winkel woont, er al een jaren niet meer binnen is geweest. De 21-jarige Mariam heeft nog nooit een voet in een coöperatieve winkel gezet. “Mijn ouders namen mij van jongs af aan mee naar de supermarkt. Daar is het modern en netjes, en alle producten zijn onder één dak te vinden.”

Modernisering

Dawood Mootoojakhan, die ooit lid was van de opgeheven coöperatieve winkel in Plaine-Verte, in de hoofdstad, is er niet door verrast. “Er is niet één goede coöperatieve winkel in Mauritius. In onze winkel was sprake van kastekorten en gebrek aan producten. Het kon niemand wat schelen. Daarom is de winkel een paar jaar geleden failliet gegaan”, zegt hij.

“De coöperatieve winkels zijn stil blijven staan terwijl het land zich snel ontwikkelde. Ze hebben niet gemoderniseerd en spelen niet in op de veranderende eisen van klanten”, zegt Suttyhudeo Tengur, secretaris van de Camp Thorel Multi-Purpose Cooperative Society Ltd. Camp Thorel presteert volgens hem echter goed.

Tussen 1990 en 2000 nam het aantal coöperatieve winkels af van 95 tot 30. Momenteel zijn er nog maar drie. Tengur zegt dat de Coöperatieve Consumentenfederatie van Mauritius (MCCF) verantwoordelijk is voor de neergang van de winkels.

“Deze organisatie had een centraal warenhuis moeten opzetten en grote volumes moeten  importeren, zodat we in de winkels tegen voordelige prijzen producten hadden kunnen verkopen. Die activiteiten zijn echter al lang geleden gestaakt, omdat ervoor gekozen is van de private sector te kopen. Omdat de MCCF gefaald heeft, zijn veel coöperatieve winkels nu gesloten”, zegt hij. 

Incompetentie

Yogendrasing Sreepaul, ceo van de MCCF, erkent dat de coöperatieve sector op Mauritius gefaald heeft, maar hij legt de oorzaak niet bij zijn organisatie. “De beheerders van deze winkels zijn niet opgeleid. Ze hebben geen visie of wil hun winkel te moderniseren en met de ontwikkelingen in de samenleving mee te gaan. Ze hebben hun klanten zelf in de armen van de supermarkten en winkelcentra gedreven”, zegt hij.

Sreepaul zegt dat de coöperatieve winkels onmogelijk kunnen concurreren met particuliere bedrijven, omdat het ontbreekt aan competente mensen. “En bovendien, hoe kun je met je aandeel van 10 rupee in de coöperatieve winkel concurreren met een bedrijf waar miljoenen rupees in worden geïnvesteerd? “

De MCCF probeert sommige coöperatieve winkels te redden door het management over te nemen en ze transformeren in Fair Price Shops. Vorig jaar werden zeven van dergelijke shops geopend. Producten worden er verkocht tegen aantrekkelijke prijzen.

“Winkelcentra verkopen producten met winstmarges van 35 tot 40 procent. Waarom kunnen onze winkels dan niet hun eigen producten importeren en ze verkopen met marges van 20 tot 25 procent? Dat is goed mogelijk”, zegt Tengur.