Foto: Al jazeera
Nieuws, Wereld -

Controverse rond ‘niet dodelijke wapens’ groeit

CAÏRO — Van Egypte over Athene tot Oakland maken politiediensten druk gebruik van niet-dodelijke wapens zoals pepperspray, traangas en rubberkogels. Maar de kritiek zwelt aan, nu enkele sterfgevallen in Egypte met de wapens in verband gebracht worden.

donderdag 24 november 2011 17:03
Spread the love

Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie zijn niet-dodelijke wapens “bedoeld om een omkeerbaar effect op mensen of materiaal te bereiken.” Toch zijn betogers  zwaar gewond geraakt door de wapens, bijvoorbeeld bij het van dichtbij afschieten van traangasgranaten. Ook het gebruik van het gas zelf is controversieel, met name bij de protesten op het Tahrirplein in Egypte.

“We zien veel mensen flauwvallen”, zegt Khalid Hamdi, een medewerker van een noodkliniek op het plein. “Bijna 70 procent van onze patiënten is flauwgevallen. Zoiets hebben we nog nooit gezien. Mensen komen bij ons met astma of stuiptrekkingen, dat was vroeger niet het geval.”

Ook Amnesty International heeft al bezorgdheid geuit over het gebruik van traangas op het plein. “Onze medische bronnen geven aan dat de mensen gestorven zijn aan verstikking door het traangas”, zegt woordvoerder Said Haddadi

Pijn en ongemak

De Amerikaanse ministeries van Buitenlandse Zaken en Handel reguleren de export van traangas en andere niet-dodelijke wapens via exportvergunningen. Twee Amerikaanse bedrijven zijn de voornaamste uitvoerder: Combined Systems Inc en NonLethal Technologies Inc, allebei gevestigd in de staat Pennsylvania.

Volgens Peter Felstead, hoofdredacteur van Jane’s Defence Weekly, is er ook in Groot-Brittannië strenge controle. “Maar als er iets gebeurt in Saoedi-Arabië of Bahrein, dan is er sprake van een dilemma. De strategische alliantie met die landen is erg sterk. Als er een opstand komt in Saoedi-Arabië, zal er dan ingegrepen worden?” Felstead vermoedt dat de doden het gevolg zijn van een verkeerd gebruik van de wapens, mogelijk door een gebrek aan training. “Er zijn momenten waarop ‘crowd control’ absoluut nodig is. Maar als de wapens niet goed gebruikt worden, kunnen ze het ook erger maken”, zegt hij. “Als een mensenmassa bijvoorbeeld verjaagd wordt maar door een nauwe doorgang geduwd wordt, kunnen er doden vallen.”

Het is tot nog toe onduidelijk wat er precies afgevuurd is op de betogers op het Tahrirplein. De meest gebruikte soorten traangas zijn Chlorobenzylidene malononitrile (ook wel CS genoemd), en Chloroacetophenone (CN). Beide gassen irriteren de ogen, neus, mond en longen en veroorzaken tranen, hoesten en niezen. “Het primaire effect is een kortademigheid, pijn en ongemak”, staat in de catalogus van Combined Systems Inc te lezen.

Volgens Ziad Kazzi, arts aan het Georgia Gifcentrum, kunnen de stoffen in hoge doses ook voor gezonde individuen fataal zijn. “Wie al een bepaalde aandoening heeft, zoals astma of longziekte, loopt een hoger risico”, zegt hij. “Bij hoge doses, met name in een gesloten ruimte, kan schade aan de longen optreden en zelfs de dood, ook voor gezonde mensen. De dosis bepaalt de giftigheid.”

Rubberkogels

“Ook rubberkogels kunnen dodelijk zijn, daar is geen twijfel over”, zegt Felstead. “Het is al gebeurd in Noord-Ierland. Als je van dicht bij schiet, of als iemand in het hoofd geraakt wordt. Het is weliswaar moeilijk om iemand intentioneel te doden met een rubberkogel, maar het kan gebeuren als er op een mensenmassa geschoten wordt.”

Nu er al meer dan 36 doden gevallen zijn in Egypte sinds 19 november en medische bronnen spreken over verstikking na het inhaleren van traangas, rijzen steeds meer vragen over het gebruik van de niet-dodelijke wapens. Khalid Abdala, een Egyptisch acteur en activist op het Tahrirplein, zegt dat “internationale regeringen medeplichtig zijn aan wat hier gebeurt. Zij hebben de voorraden met rubberkogels aangevuld die hier op de mensen gevuurd worden, en het traangas dat in mijn longen blijft hangen.”

take down
the paywall
steun ons nu!