Dag Sofie,

Ik hang dit briefje op de koelkast, want jij bent al om vijf uur naar je
werk vertrokken. Vannamiddag kan je het lezen. Er moet me iets van het
hart.

Toen ik destijds je brief aan Monica De Coninck las, over hoe je
worstelt met het combineren van werk en gezin, was ik ontroerd. Maar
ik had er ook een vreemd gevoel bij, al kon ik er niet meteen de
vinger op leggen.

Nu ik je column over de 30-uren-week lees, weet ik
het wel zeker. Het spijt me erg dit te moeten zeggen maar… Jij bent een deel van het probleem. Sorry als dat wat
hard klinkt.

Het gaat me niet om die 30-uren week. Je kan daar voor of tegen zijn of er veel
vragen bij hebben. Die heb ik ook. Net zoals lang geleden trouwens heel wat
mensen diezelfde vragen hadden bij het invoeren van de 40-uren week. Is dat allemaal
wel haalbaar? Maar daar gaat het eigenlijk niet over.

Het gaat me erom dat je zegt dat je geen energie wil steken
in het nadenken erover. Ik krijg daarvan een onbehaaglijk gevoel, want dat doet
me vrezen dat je een van die almaar toenemende groep mensen bent die onze
samenleving beschouwt als een auto. Ik ken niks van auto’s, dus als ie stuk is,
doe ik de mijne binnen bij een garage en dan verwacht ik dat ie weer werkt
wanneer ik hem ga ophalen.

Maar onze samenleving is helemaal niet als een auto. Of als
dat wel zo is, dan staat hij langs de kant van de weg met een lekke band en met
rook die aan de motorkap ontsnapt. We geraken niet meer tot in de garage. We
zullen zelf moeten duwen en bovendien een weloverwogen keuze moeten maken waar
naartoe. Kiezen we verkeerd, dan kunnen we wel eens op de schroothoop eindigen.

Ik wil daarmee zeggen dat ik, samen met Yves Desmet
blijkbaar, aan zijn editoriaal te zien, met open mond sta te kijken naar hoe we
met z’n allen kampioen zijn geworden in het afschuiven van verantwoordelijkheid
op anderen. Maar dat gaat niet alleen, zoals hij zegt, over het afschuiven van
de schuld over wat fout loopt. Het gaat ook over het afschuiven van de
verantwoordelijkheid om na te denken over de oplossingen. 

We zijn het allemaal eens dat het beter moet maar we denken
dat onze eigen rol daarin beperkt kan blijven tot het inkleuren van een
bolletje op een lijst. Los het maar op, politici, wij komen straks terug als de
wagen hersteld is. Maar niet te hard doorrekenen, hé! Dat las ik ook een beetje
tussen de regels in je brief aan Monica. Dat werkt zo niet, dat samenleven.

Betekent dat dan dat we ons moeten bekwamen in alle
problemen van de wereld en in al die vermoeiend ingewikkelde oplossingen die
naar ons hoofd worden geslingerd en aangeprezen worden als koopwaar op een
zondagse markt? Nee, natuurlijk niet. Maar als we het zelfs niet kunnen
opbrengen om grondig na te denken over oplossingen voor collectieve problemen
waar we zelf dagelijks mee worstelen…

Misschien is het niet eerlijk van me om het zo scherp te
stellen. Misschien onderschat ik het feit dat we allemaal veel te vaak vanuit
onze individuele situatie redeneren en dat we ondertussen geconditioneerd zijn
om ons reeds op voorhand te verontschuldigen als we een probleem hebben met hoe
de samenleving in mekaar zit. Werk en gezin combineren, het gaat niet meer,
maar ach, ach, de economie en de concurrentiepositie en ook nog allerhande
praktische bezwaren, wat worden we daar moe van. We moeten onze
verantwoordelijkheid opnemen, nietwaar? Harder werken, niet te veel klagen. 

Maar waarom heeft niemand het ooit over de
verantwoordelijkheid om over de oplossingen na te denken. Over waar we naartoe
willen. Waarom kunnen we niet eens gewoon stellen dat een goeie combinatie
tussen werk en gezin het uitgangspunt moet zijn en dat al de rest, de grote,
belangrijke zaken, de centjes en procentjes en de praktische bezwaren, in
functie daarvan aangepakt en georganiseerd moeten worden? Of dat nu via een
30-uren week is of niet maakt daarbij niet uit. Dat zou pas een boodschap zijn
om van te vertrekken, in plaats van een weifelend wegstervend eindpunt.

Als we daar de energie niet toe kunnen vinden, dan slaan we
na 25 mei binnen de kortste keren weer aan het klagen dat het allemaal sjoemelaars
zijn, die garagisten.