Dinsdag (6 maart) maakte staatsecretaris Claudio Alvarado bekend dat er een geschreven voorakkoord is met de Sociale Beweging voor de Regio Aysén, dat de protesten leidt. Maar leiders van de beweging reageerden prompt dat de Chileense regering liegt. De concessies die negentien onderhandelaars van de beweging maandag hadden gedaan tijdens een vergadering met Alvarado, waren verworpen door hun achterban. Volgens Alvarado gingen de gesprekken van maandag alleen over de beëindiging van de blokkades.
De actievoerders eisen de uitvoering van een elfpuntenplan dat een einde moet maken aan de “achterstelling” van hun regio, een afgelegen streek met een bar klimaat. Ze willen onder meer een betere gezondheidszorg en meer onderwijsmogelijkheden, meer en betere verbindingswegen en transportsubsidies. Ook zou de plaatselijke bevolking geraadpleegd moeten worden over alle projecten die de regering in de streek opzet. De opbrengst van de grondstoffen die er gevonden worden, zou in de eerste plaats de plaatselijke bevolking ten goede moeten komen. Ook kortingen op de prijs van brandstoffen en levensmiddelen staan op het verlanglijstje.
Alleen over een betere gezondheidszorg is er tot op zekere hoogte overeenstemming met de regering, zegt Henry Angulo, de leider van de beweging van Kleine vissers van Aysén en een woordvoerder van de beweging. Bij de gesprekken over de andere thema’s is volgens hem geen vooruitgang geboekt.
Hardere aanpak
De spanning in de regio neemt toe. Volgens Pilar Cuevas, de gouverneur van Aysén, staat de overheid nu op het punt de wet op de Binnenlandse Veiligheid toe te passen. Daardoor kunnen burgers die de orde verstoren, zwaarder gestraft worden. Volgens minister van Binnenlandse Zaken Rodrigo Hinzpeter “blijven er weinig opties over” door de koppigheid van de actievoerders.
De inwoners van Aysén vrezen dat de blokkades tot ernstige bevoorradingsproblemen zullen leiden, ook al hebben de actievoerders sommige cruciale verbindingswegen intussen weer vrijgemaakt en zijn er in de regionale hoofdstad Coyhaique vanuit Argentinië zes vrachtwagens met levensmiddelen aangekomen. Ook het openbare leven is nog altijd grondig verstoord. De regering heeft bijvoorbeeld de start van het nieuwe schooljaar in de regio voor onbepaalde duur opgeschort.
De Sociale Beweging voor de Regio Aysén bekijkt nu onder welke voorwaarden de gesprekken met de regering kunnen worden voortgezet en hoe er de komende dagen actie zal worden gevoerd. Sommigen willen alle wegen in de regio vrijmaken, zoals de regering dat vraagt. Anderen vinden dat het beter is sommige strategische punten bezet te houden. Volgens woordvoerder Angula betekenen die meningsverschillen niet dat de beweging uit elkaar aan het vallen is – “ze wordt net nog sterker”.
Studentenprotest
Een einde van het conflict is nog niet in zicht. Organisaties in andere delen van het land steunen de verzetsbeweging in Aysén. Ook op andere plaatsen in Chili is er veel onvrede onder arme bevolkingslagen en ook bij jongeren. Chili werd in 2011 bijvoorbeeld geconfronteerd met niet eerder vertoonde studentenprotesten.
Paradoxaal genoeg kreeg president Sebastián Piñera bij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen in januari 2010 in Aysén 58,5 procent van de stemmen. Dat krediet is nu waarschijnlijk opgebruikt. “Deze regering begrijpt niet wat er in Chili gebeurt en ze begrijpt de sociale bewegingen niet”, zegt de socioloog Marta Lagos, de directeur van het enquêtebureau Latinobarómetro. Volgens Lagos wakkert de regering het protest in Aysén aan door het onbegrip dat ze aan de dag legt. Lagos voorspelt dat de overheid het protest met geweld de kop zal indrukken.
