Het ziet er dus hoe langer hoe meer naar uit dat Congo naar een Ivoriaans scenario evolueert waarbij de verkiezende presidentskandidaat de uitslag verwerpt en zichzelf als de wettelijk verkozen president gaat beschouwen.

Incidenten in Kinshasa, rellen in Brussel

Volgens journalisten van het Franse persbureau AFP zijn er na de bekendmaking van de voorlopige verkiezingsuitslag in sommige wijken van Kinshasa incidenten uitgebroken en werden er schoten gehoord. De oproerpolitie is massaal aanwezig en heeft al heel wat jonge aanhangers van Tshisekedi opgepakt toen die banden in brand staken en met stenen gooiden.

Ook in de Brusselse Matongéwijk aan de Naamsepoort kwam het opnieuw tot rellen toen vooral aanhangers van Tshisekedi het samenscholingsverbod dat de burgemeester van Elsene had afgekondigd, overtraden. Tientallen manifestanten werden door de politie opgepakt. De sfeer onder de Congolese gemeenschap in Brussel blijft uitermate gespannen.

CENI moest de geruchtenmolen doen stoppen

Rond 14 uur maakte Daniel Ngoy Mulunda, de voorzitter van de CENI (Commission électorale indépendante, de onafhankelijke nationale kiescommissie), op een druk bijgewoonde persconferentie in het centrum van Kinshasa de voorlopige einduitslag van de Congolese presidentsverkiezingen van 28 november 2011 bekend.

Dit gebeurde nadat eerder al twee keer de bekendmaking van de resultaten was uitgesteld. Dit heeft de geruchtenmolen over massale fraude en onregelmatigheden alleen maar doen toenemen zodat de CENI zich wel genoodzaakt zag om met resultaten naar buiten te komen. Voor de definitieve uitslag is het in principe nog wachten tot 17 december. Dan zal ook het Hooggerechtshof eventuele geschillen hebben beslecht.

De uittredende president, Joseph Kabila, werd door de CENI als winnaar aangeduid met in totaal 48,95 procent van de stemmen. Dit gebeurde op basis van de uitslag van 94,60 procent van alle stembureaus of 60.417 van de 63.865 stembureaus. Etienne Tshisekedi behaalt 32,33 procent.

Op de derde plaats eindigt Vital Kamerhe, de vroegere voorzitter van het parlement en ooit een trouwe medestander van Kabila tot hij met hem frontaal in aanvaring kwam. Hij haalt 7,74 procent, vooral in zijn thuisbasis, de provincie Zuid-Kivu, boekte hij een mooi resultaat. Senaatsvoorzitter en oud-mobutist Léon Kengo wa Dondo strandde op 4,95 procent en kon alleen in de Evenaarsprovincie op aanhang rekenen. Daar behaalde hij zelfs 39,89 procent, tegen 33,80 voor Tshisekedi en slechts 12,30 procent voor Kabila. 

Kabila haalt het in zes provincies, Tshisekedi in vier

Kabila eindigt in zes van de elf Congolese provincie als eerste, Tshisekedi kreeg in vier provincies (Bas-Congo, Kinshasa, Oost- en West-Kasaï) de meeste stemmen achter zijn naam. Zoals uit eerdere berichten al bleek, deed Tshisekedi het vooral erg goed in de hoofdstad Kinshasa, waar hij op meer dan 64 procent van de stemmen kon rekenen tegenover ongeveer 30 procent voor president Kabila. En uiteraard in zijn traditionele machtsbasis Kasaï, waar hij driekwart van de stemmen verzamelde. In de zuidelijke mijnprovincie Katanga behaalde Kabila zijn beste resultaat: 89,97 procent, tegen slechts 7,07 procent voor Tshisekedi.

De CENI-voorzitter maakte ook bekend dat uiteindelijk 58,81 procent van de geregistreerde kiezers ook effectief een stem heeft uitgebracht. Dit relatief lage aantal heeft ongetwijfeld te maken met de vaak gebrekkige organisatie van de verkiezingen waardoor heel wat kiezers hun stem niet hebben kunnen uitbrengen. Dit bleek ook al uit de getuigenissen van talrijke waarnemers. Van de 32.024.640 geregistreerde kiezers heeft iets meer dan 18 miljoen zijn of haar stem uitgebracht.

Tshisekedi: “Ik wijs ze ‘en bloc’ af”

De reactie van het Tshisekedi-kamp liet niet lang op zich wachten. Alexis Mutanda, campagneleider van de ‘eeuwige opposant’, verklaarde aan Reuters dat “deze resultaten totaal onaanvaardbaar zijn, want het gevolg van massale fraude en bedrog”. “Kijk maar om je heen, niet alleen in Kinshasa, maar in heel het land begrijpen de mensen er niets meer van.”

Korte tijd later kwam Tshisekedi zelf met een opmerkelijke verklaring: “Ik beschouw deze verkiezingsresultaten als een echte provocatie ten opzichte van ons volk en ik wijs ze ‘en bloc’ af. Daarom ook beschouw ik me vanaf vandaag (vrijdag 9 december) als verkozen president van de Democratische Republiek Congo”, aldus een uitermate strijdlustige Tshisekedi (op 14 december wordt hij 79) die de Congolezen bedankte voor hun ‘vertrouwen’. Hij riep de Congolezen op om “als één man achter mij te blijven staan om de komende gebeurtenissen tegemoet te kunnen zien”.