De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Burgeranalyse – politiek bedrijf – migratie: dl. 2 vluchtelingenproblematiek

Burgeranalyse – politiek bedrijf – migratie: dl. 2 vluchtelingenproblematiek

donderdag 7 maart 2019 12:36
Spread the love

KU Leuven: Rik Torfs

Elkeen zou de openingstoespraak (academiejaar 2015-2016) van Rik Torfs, toen rector van de KU Leuven, aandachtig beluisterd en/of gelezen moeten hebben.
De universiteit moet volgens rector Rik Torfs, bij het beantwoorden van vragen rond de vluchtelingenproblematiek, een lichtbaken zijn.
“Niet dat iedereen aan de universiteiten hetzelfde hoeft te denken, want dat resultaat bereik je enkel door helemaal niet te denken. Wel is het hun taak duurzaamheid in hun denken te leggen en niet voor de echte vragen te vluchten.

  • De universiteiten moeten hun verstand gebruiken, door te onderzoeken wat de nieuwe migratie voor ons land kan betekenen, moreel, economisch, mentaal, antropologisch, juridisch, medisch, religieus.
  • De universiteiten moeten kritisch zijn en de valse dilemma’s ontmaskeren. Ze mogen zich evenmin laten vangen door een goedkoop ironisch discours, waarin geen dilemma’s bestaan, en alles -horresco referens- een win-win-situatie heet te zijn.”

Laat ons deze gedachtengang eens uitbreiden tot alle universiteiten die ons land rijk is.
Op een aantal lastige vragen over vluchtelingen probeer ik alvast een antwoord te formuleren, al of niet geïnspireerd op wat Rik Torfs zelf vertelde. De meeste items zijn nog brandend actueel!

 

Vluchteling versus immigrant

Zowel bij WO I als bij WO II zijn heel wat mensen uit ons land gevlucht naar Frankrijk, Nederland of Groot-Brittannië. Meestal werden ze heel vriendelijk onthaald omdat ze zich er integreerden en dat de oorspronkelijke bevolking wist dat ze opnieuw huiswaarts zouden trekken zodra de toestand er veilig werd.
Maar juist daar ligt het verschil met de migranten die Europa nu overspoelen. Ze zijn helemaal niet van plan terug te keren. Meer nog een deel onder hen wil zelf hier hun spelregels opleggen, die spelregels waarvoor ze precies hun land ontvluchten. En wie hier toekomt zijn niet de economisch zwaksten. Die zitten in kampen rondom het oorlogsgebied.
In die optiek is het begrijpelijk dat het enthousiasme bij de autochtonen om die inwijkelingen te helpen niet zo bijster groot is.

Het is al jaren dat liefdadigheids- en solidariteitsacties om onze aandacht vragen. Onze gulheid was eenrichtingsverkeer. Wat we gaven of deden, hielden we perfect onder controle. De pijn werd/wordt geleden of gelenigd in een ver land.
Dit is nu niet meer zo. De personen met wie we solidair zouden moeten zijn, dringen onze leefwereld binnen. En laat ons eerlijk wezen … ook solidariteit kent zijn grenzen.
Samen met Rik Torfs stel ik vast dat de media nu vaak morele standpunten innemen en in deze pleiten voor het opgeven van het wederkerigheidsbeginsel. Een overigens ronduit christelijk standpunt, al zullen ze dat natuurlijk nooit toegeven.

 

Een crisis vraagt om solidariteit.

Het woord crisis suggereert dat zelf. De omstandigheden zijn buitengewoon, dus moet de reactie het ook zijn. Solidariteit is, wanneer mensen in nood verkeren, onvoorwaardelijk.
Hulp aan een persoon in nood is trouwens niet enkel een morele, maar ook een juridische plicht. Iemand begaat het misdrijf van schuldig verzuim wanneer hij nalaat hulp te verlenen aan een persoon die zich in groot gevaar bevindt.
Maar er zijn 
voorgaande waarbij het beleid een misdrijf van schuldig verzuim verweten kunnen worden. Denk maar aan de noodsituaties in de handicaptenzorg …

 

Hoe vlucht je voor de vluchtelingenproblematiek?

Op twee manieren: door haar te ontkennen of door haar een onoplosbaar probleem te noemen. Want in beide gevallen gebeurt er niets, iets wat wij in Europa vaak actie noemen.

De eerste vluchtweg bestaat erin te doen alsof er geen probleem is. Zo hoor je hier en daar dat de vluchtelingen precies op tijd komen om onze samenleving te redden. We waren bezig aan vergrijzing ten onder te gaan, en zie, nu duiken hulpverleners op, vermomd als vluchtelingen. Zij gaan onze pensioenen betalen, ofschoon dat niet altijd de eerste ambitie is van wie vandaag in het westen aankomt.
De linkerzijde doet alsof er geen problemen zijn. We moeten eerlijk zijn en durven toegeven dat vluchtelingen in eerste instantie geld kosten: voor de opvang, het onderwijs en de integratie in onze samenleving.

De tweede vluchtweg is de indruk wekken dat de problemen onoplosbaar zijn. Dat laatste gebeurt door valse dilemma’s in het leven te roepen. Soms is een schijnbare keuze enkel een vlucht.
De rechterzijde beweert dat dit een onoplosbaar probleem is. Maar we hoeven helemaal niet te kiezen tussen het behoud van onze welvaartsstaat en de integratie van vluchtelingen en/of migranten.

 

Wat is de oorzaak van de immer groeiende vluchtelingenstroom

Het is geen toeval dat zoveel vluchtelingen Europa binnenstromen. Ze komen grotendeels uit landen die zijn ingestort nadat het Westen heeft geïntervenieerd om hun regime te vervangen, zegt de Amerikaanse politicoloog James Paul. De regimewissels in Afghanistan, Irak, Libië en nu in Syrië zijn duidelijk de oorzaak van die “regimewissel”-vluchtelingen, zegt James Paul, een bekende politiek wetenschapper die voorheen directeur was van het Global Policy Forum in New York. Bij de Syrische vluchtelingenstroom speelt nog een godsdienstige burgeroorlog tussen soennieten en sjiieten.
Met hekken of een paar miljard euro houd je de wanhopige massa’s niet tegen. Maar de europese leiders willen hun eigen schuld niet onder ogen zien. In plaats daarvan pleiten sommige leiders voor nog meer interventie en negeren bewust hoe contraproductief het was om die regimes omver te werpen. Het agressieve nationalistische beest in de elites van de rijke landen, is niet bereid om de lessen te leren, en om uit te kijken voor de ‘terugslag’ van hun interventies.

Het wordt tijd dat Jan en Mieke Modaal duidelijk gemaakt wordt dat deze crisis grotendeels ‘Made in Europe’ is – met oogluikende steun van de USA, uiteraard. En die moeten hun onbekwame, leugenachtige leiders hiervoor maar afstraffen.

 

Wat doet de EU?

Toen de vluchtelingencrisis op haar hoogtepunt was, in 2015, lanceerde de Europese Commissie een ambitieus plan met drie fases.

  • een Europese Grens- en Kustwacht.
  • een gemeenschappelijke asielprocedure voor heel Europa.
  • een Europees spreidingsplan.

Deze drie opeenvolgende fases zouden het kapotte Dublin-systeem moeten vervangen door een goed geolied Europees asielbeleid.

Helaas bleek dat te hoog gegrepen voor onze staats- en regeringsleiders die fase 1 en 2 afschoten maar wel de derde fase, het spreidingsplan, goedkeurden. Hiermee spanden ze het paard achter de wagen.
Tot nu toe moeten de grenslanden, zoals Griekenland, Italië, … hun plan maar trekken met de massale inkom van migranten.
Een regelrechte schande voor alle EU-parlementariërs en hun grootsprakerige leiders maar ook voor alle Europese staats- en regeringsleiders en hun achterban!

 

Waarom precies is ons landje zo gegeerd?

Als commissaris-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen heeft Dirk Van den Bulck (57) een helikopterzicht op de asielcrisis. Hieronder zijn analyse.
Niet de omvang maakt deze asielstroom uniek, maar de historisch hoge beschermingsgraad. Het gaat in overgrote meerderheid om echte vluchtelingen, mensen die onder de Conventie van Genève vallen en nood aan asiel hebben. Het is logisch dat die mensen de afweging maken: welk land biedt de beste perspectieven om een nieuw leven op te bouwen? Ze kijken naar sociale steun, maar ook naar huisvesting en kansen op werk.
De opvang van erkende vluchtelingen is Europees en internationaal geregeld. In grote lijnen komt het erop neer dat erkende vluchtelingen dezelfde rechten moeten krijgen als eigen onderdanen – wat tussen haakjes meteen betekent dat pleidooien voor een apart sociaal statuut geen steek houden. Maar daar ligt de kern van het probleem: er is geen sociaal Europa!
Waarom willen asielzoekers zich niet laten registreren in Italië of Griekenland? Omdat ze daar een schamele uitkering krijgen en al na een paar maanden volledig op liefdadigheid terugvallen. Waarom zou je, als vluchteling, daarvoor kiezen als er elders in Europa betere opties zijn?

Het komt er dus op neer dat:

  • indien je aan de buitengrens van de EU ligt je de miserie van de inkomens krijgt en er je plan mee moet trekken
  • indien je goed sociale voorzieningen voor je eigen burgers hebt, je maar moet zorgen dat ook de vluchtelingen die massaal voor je land kiezen, even goed bedient.

Kijk als dat de EU-solidariteit is, dan hoeft de EU voor mij niet meer.

 

Welke vluchtelingen laat je komen?


Niet alle vluchtelingen zullen vluchtelingen in juridisch-technische zin blijken te zijn. Er zitten ongetwijfeld een heel pak economische migranten tussen.
Geven we economische migranten dezelfde behandeling als die waarop vluchtelingen recht hebben? Of sturen we hen terug? Sturen we hen allemaal terug? Sturen we hen ook terug als we weten dat ze straatarm zijn en in hun land van herkomst nauwelijks een toekomst hebben? Waar begint ons medelijden?
Of, andersom, sturen we hen ook terug wanneer ze over kennis en vaardigheden beschikken die voor ons bedrijfsleven nuttig kunnen zijn? Wanneer speelt winstbejag een rol in het migratiediscours en hoe openlijk durven we daarvoor uit te komen?

Het is wel duidelijk dat wie naar hier kan komen meestal de begoeden zijn. De echte sukkelaars zitten in de kampen ginder. Velen onder hen zijn economische vluchtelingen en die moeten hier niet om steun bedelen. Als de EU een geharmoniseerde lijst zou opstellen van ‘onveilige’ landen kunnen de aanvragen worden verwerkt in gestroomlijnde procedures.

‘In Europa bepalen migranten de migratiepolitiek. Dat is de wereld op zijn kop. Europa moet de regie overnemen en een politieke koers uitstippelen, voordat ontevreden burgers radicale oplossingen eisen’, zo beweert migratiedeskundige Demetrios Papademetriou, medeoprichter van het onafhankelijke Migration Policy Institute (MPI). Europa pokert met vluchtelingen terwijl de houding van haar onderdanen polariseert.

Het migratieprobleem is ook geen Europees probleem. Het is een probleem van een paar landen, de rest heeft nergens last van. Duitsland en vier, vijf anderen die wel last hebben, moeten samen oplossingen gaan zoeken.

Veel Europeanen lijken te denken dat migratie een soort natuurverschijnsel is waar je weinig aan kunt doen. Onzin natuurlijk. Als je illegalen niet wegstuurt, laat je weten dat iedereen mag komen. Europeanen geven Griekenland de schuld. Het probleem is niet Griekenland, maar ons onvermogen om na te denken.

Burgers zien chaos, geen resultaat en kiezen, benauwd, de verkeerde politici.
Ook goed om weten is dat mensen niet tijdelijk naar de EU komen; de meesten willen nooit meer terug naar het land van herkomst. Dus de vergelijking, die sommigen wel eens durven maken met de Belgen die naar het buitenland trokken tijdens WO I en II, gaat zeker niet op. Zij verbleven tijdelijk in het buitenland en kwamen terug om hun België opnieuw op te bouwen.

 

Als we zeggen dat alle vluchtelingen en migranten die hier aankomen mogen blijven, hoe lang blijven we dat dan zeggen?

Voorlopig zijn het geen miljoenen mensen die Afrika en het Midden-Oosten voor Europa verruilen. In 2015 werden er 41.500 asielaanvragen verwacht.
Maar hoeveel mensen willen we uiteindelijk ontvangen? Is er een limiet, en zo ja welke? Wie bepaalt die? Verschilt de limiet voor vluchtelingen van die voor economische migranten, of maken we geen verschil meer als het om limieten gaat?

Sommige Europeanen vragen zich af waarom ze zich verantwoordelijk moeten voelen voor zoveel vluchtelingen. Gek dat we dat geluid niet horen uit Libanon, Turkije, Jordanië en andere landen die vluchtelingen in grote aantallen welkom heten. Je zou dus ook juist kunnen vragen waarom het Westen niet meer doet. De aantallen in Europa zijn minimaal in vergelijking met de 3,5 miljoen Syriërs die in de directe buurlanden worden opgevangen. Alleen valt het op dat Saudi-Arabië geen vluchtelingen opneemt. Het zal wel de bouw van 200 nieuwe wahabistische moskeeën financieren in Duitsland. En juist in die tak zitten de fundamentalistische moslims. Dit ruikt sterk naar verovering.

Mits een behoorlijke solidaire spreiding over alle landen van de Europese Unie kunnen we de crisis momenteel zonder meer aan. Laten we daar niet flauw over doen.
Een permanent herhuisvestingsplan om asielzoekers te verdelen over de lidstaten moet bindend worden voor alle landen uit de EU zodat de de landen aan de buitengrenzen niet alle lasten moeten dragen. Maar de vraag of de vluchteling de mogelijkheid mag krijgen om zelf het land van herhuisvesting te kiezen, lijkt mij problematisch.

 

Ja maar, wat met de transmigranten?

Over de spijtige dood van het jonge meisje Mawda in mei 2018 is enorm veel geschreven. Dat er na dit vreselijk voorval een storm van reacties volgde, is niet meer dan normaal; alleen zijn die niet steeds juist gekaderd.

Laat mij vooraf over twee dingen duidelijk wezen:

  • elke tragische dood van een mens, jong of oud, Europeaan of niet, migrant of niet is een trieste zaak;
  • criminele netwerken van mensenhandel en -smokkel moeten hard aangepakt worden: opsporen en immens zwaar straffen.

Maar er zijn toch een aantal factoren die onbegrijpelijk en de schuld zijn van de transmigranten zelf:

  • Ze zijn hier illegaal en werden bevolen ons land te verlaten. Daarbij zijn ze vaak al elders in Europa, soms meerdere keren reeds, uitgewezen omdat ze niet uit een gevaarlijke regio komen.
  • Als ze al in aanmerking komen voor asiel in België, weigeren ze dit ondanks alle geboden begeleiding.
  • Ze kruipen zelf in allerlei vrachtwagens en koelwagens ook met kleine kinderen. Chauffeurs die dat weigeren, staan ze soms naar het leven.
  • Krijgen ze met controle te maken, vluchten ze weg en brengen soms de achtervolgende politie in gevaar. En wanneer dan tragische gevolgen zijn na zo’n achtervolging krijgt de politie de schuld.

Nee … dat is er allemaal ferm over! Zij zijn door hun onverantwoord gedrag de echte oorzaak.

 

Hoe integreren?

De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb zei onlangs wat hij onder integratie verstaat: deelnemen aan cultuur, werk en onderwijs, en het aanvaarden van de collectieve vrijheden en de grondwet.

Daarom is het zinvol dat er naast de taallessen ook cursussen over onze zeden en gewoonten, normen en waarden worden georganiseerd. En laten we niet naïef zijn: de culturele integratie van de vluchtelingen zal net als hun economische inburgering meer dan een generatie tijd en heel veel geld vragen. Het zal een aanhoudende inspanning vergen van iedereen, Vlamingen én asielzoekers. En vooral moed en koelbloedigheid. Die zijn vandaag bij sommigen en zeker bij onze politici, ver te zoeken.

 

Hoe mogen, moeten, kunnen politici en pers omgaan met de angsten van de bevolking?

In welke mate aanvaarden deze mensen, die tot de elite behoren, de angst en onzekerheid van het brede publiek?
Mogen mensen bang zijn? Hoe bang?
Mogen kansarmen banger zijn dan mensen van de middenklasse? Waarom? Of waarom niet?

Het is gemakkelijk voor de rijken om geen angst te hebben: zij hebben immers de touwtjes in handen en zorgen er wel voor om zelf zoveel als mogelijk buiten schot te blijven. Jan en Mieke Modaal zullen wel voor de oplossing van de problemen mogen opdraaien.

Aylan Kurdi, een ukje van drie met zijn knuistjes in het zand op de waterlijn van Bodrum. Iconisch en hartverscheurend, gruwelijk en ondraaglijk. De emotionele beeldvorming echter vervormt en verdringt niet zelden de feiten in de migratiecrisis. Hoe gruwelijk ze ook zijn.

“De gespleten verontwaardiging van onze Europese leiders is even hemeltergend als het drama zelf. De Koerdische Peschmerga verdreef de IS-barbaren uit Kobani en werd uit dankbaarheid gebombardeerd door de Turkse Erdogan. Onze volksmenners keken de andere kant op, terwijl ze beter de IS-barbaren militair zouden bestrijden.”
Ik treed het oordeel van Jean-Marie Dedecker in deze bij.

 

Hoe solidair willen wij concreet zijn?


Zijn wij bereid om, mocht het nodig zijn, allemaal een inspanning te doen? Is een extra indexsprong een haalbaar voorstel? Of moeten de sterkste schouders de lasten dragen, waarbij wij ons uitsloven die sterkste schouders op zulke manier te definiëren dat het zeker niet de onze zijn?
En als de sterkste schouders grote lasten willen dragen, zijn de zwakste dan bereid er kleine te dragen?

Het teleurstellende debat over de taxshift en de belastingontduiking/ontwijking geven alvast niet de indruk dat solidariteit in onze samenleving overal spontaan opborrelt.
En al zeker niet bij de Europese politici. In maart 2019 klaagt Oxfam in het rapport ‘Off the hook’ het feit aan dat de Europese ministers van financiën negen van ‘s werelds meest schadelijke belastingparadijzen willen vrijpleiten van belastingontwijking. 

 
 
 

take down
the paywall
steun ons nu!