De basis

Een hele groep mensen uit onze westerse maatschappij ontleent een belangrijk deel van hun persoonlijkheid aan het geloof. Het is dus op z’n minst nuttig te begrijpen hoe gelovigen denken en wat voor hen heilig is. Anderzijds is het ook vanuit gelovig standpunt belangrijk te beseffen dat godsdienstregels niet boven de wet en de afspraken van de rechten van de mens staan.
Autochtone Belgen zijn grotendeels ongelovig en diepgelovige mensen zijn tegenwoordig immigranten. Daarbij is het ook goed te weten dat Europa meer christelijke immigranten kent dan islamitische. En beide werelden leven nog altijd te veel naast elkaar.
Religie verbindt mensen en de rituelen ritmeren het leven. Wekelijks samenkomen, nadenken over een bepaald thema, samen zingen en stil zijn, … dat alles heeft een heilzame werking op leefgemeenschappen … binnen een geloof.
Helaas ondanks alles loopt er nogal wat fout!

Wij burgers moeten opkomen voor onze normen en waarden, voor onze manier van leven, stellen Veerle Wouters en Hendrik Vuye. Scheiding tussen kerk en staat is een belangrijk principe, maar al evenzeer de scheiding tussen kerk en maatschappij. We gaan toch onze manier van leven niet laten bepalen door wat in eeuwenoude boeken staat die dan nog op de meest diverse manieren geïnterpreteerd worden?
Ik treed deze stelling volkomen bij!

Religie en publieke ruimte

Het religieuze is opnieuw prominent aanwezig in de publieke ruimte. Eind 20ste eeuw is onze maatschappij langzaam geseculariseerd. Er waren in die periode nauwelijks debatten over de scheiding tussen kerk en staat. Maar die strijd is allesbehalve gestreden, blijkt nu.
Hoofddoeken op school, boerka’s in het straatbeeld, boerkini’s in zwembaden, onverdoofd slachten, rituele besnijdenis, halal in de winkelrekken, weigeren een hand te geven om religieuze redenen, een man die tijdens een debat weigert een vrouw aan te kijken… Het zijn thema’s die velen bezighouden.

Soms kan men regelgevend optreden. Zo heeft het boerkaverbod wel degelijk de toets van het Grondwettelijk Hof en het Mensenrechtenhof doorstaan.
Soms is regelgevend ingrijpen moeilijker. Zo bijvoorbeeld het hoofddoekenverbod in het gemeenschapsonderwijs dat door rechters steeds vaker naar de prullenmand wordt verwezen.
Soms kan regelgevend ingrijpen al helemaal niet. Een schepen die weigert iemand te huwen omwille van een geweigerde handdruk, haalt zijn vijf minuten nationale bekendheid in de media, maar botst nadien snoeihard tegen een juridische muur.

De christelijke denktank Logia verdedigt het recht op gewetensbezwaar: ‘Het recht op rebellie of ongehoorzaamheid wanneer een staat (dictator, regime, regering) mij dwingt tot daden die ik niet met mijn geweten kan verantwoorden’.
Logia is de drijvende kracht achter de humanitaire visa die worden verleend aan Syrische christenen. Daarbij verzet Logia zich ook tegen het opnemen in de Grondwet dat de wet steeds primeert op religieuze voorschriften. En met succes, zo blijkt!

De ultraorthodoxe joodse gemeenschap. kiest voor segregatie en dat levert haar sympathie op. Alhoewel segregatie het tegendeel is van integratie, deert dat sommige politici helemaal niet. Hierbij ook N-VA-ers die met een gespleten tong spreken: joodse segregatie mag, islamitische niet …
Geheel anders reageert de islamgemeenschap. Deze gemeenschap eist wel een plaats op in de publieke ruimte en in het maatschappelijk debat. Het zal voor sommigen een ongemakkelijke waarheid zijn maar bepaalde leden van die gemeenschap keren zich ook regelrecht tegen onze manier van leven.

Deze drie groepen – Logia, orthodox jodendom en fundamentalistische islam – hebben met elkaar gemeen dat ze religieuze voorschriften laten voorgaan op fundamentele regels. Eeuwenoude religieuze boeken bevatten dus meer waarheid dan democratische regels, zelfs dan sommige mensenrechten.

Wat kan nog?

De wereld is een dorp, schrijft Bernadette Renauld in La Libre Belgique, en dat dorp is meervoudig.
Ze oppert om enkele katholieke feestdagen af te schaffen en te vervangen door islamitische en joodse feestdagen. Alleen zegt ze er niet bij dat die religieuze hoogdagen van weleer nu voor de meeste Belgen enkel verlofdagen zijn zonder verdere connotatie.
Ook het verwijderen van straatnaamborden die ethnische minderheden kunnen schokken, feestdagen aanpassen aan de multiculturaliteit, quota voor etnische en culturele minderheden, oprichting van een museum voor de migratie, de neutraliteit van de ambtenaar die op de schop moet, … moet, vinden sommige groepen en politici, om minderheden op hun gemak te stellen.
Professor Marie-Claire Foblets stelt zelfs in alle duidelijkheid in een rapport dat ‘de meerderheid van de bevolking zich moet aanpassen aan de verzuchtingen van de minderheden’.
De vraag is alleen: ‘Willen we dat wel?’  Vlaanderen is een tolerant land, maar zoiets is er behoorlijk over! In de herkomstlanden van die minderheden zouden dergelijke stellingen zelfs gewoon onuitspreekbaar en onbespreekbaar zijn!

Onderwijsvrijheid

Nog zo’n heikel punt is de onderwijsvrijheid.
Die vrijheid van onderwijs wordt nog te veel opgevat als een vrijheid om onderwijs te verstrekken naar eigen inzicht. In een multiculturele maatschappij betekent dit concreet dat Islamscholen en joodse scholen zullen zorgen voor segregatie.

Onderwijs is een mensenrecht: een sociaal, cultureel en economisch grondrecht. De overheid moet de voorwaarden scheppen:

• die alle burgers toelaten om een kwaliteitsvolle scholing te genieten die hem of haar toelaat een plaats te verwerven in de maatschappij.
• om integratie te bevorderen door onze normen en waarden uit te dragen en te zorgen dat men in waardigheid samen kan leven.

Twee voorbeelden van hoe grondig het fout kan lopen met die onderwijsvrijheid:
De Vlerig (Vereniging van Leerkrachten Islamitische Godsdienst)  is één van de verschillende organisaties van islamleerkrachten in België, met leden vooral binnen de Turkse gemeenschap.

• Er stonden op hun webstek hele vreemde ideeën – halve waarheden, leugens en vrouwonvriendelijke praat – op die getuigden van een heel enge islamvisie.
  • Vlerig betoogde onder andere dat als we onze maatschappij voor decadentie willen behoeden, mannen en vrouwen volledig gescheiden moeten leven, tenzij in het huwelijk, waar de vrouw zich aan de man onderwerpt.
  • Een moslima mag niet met een jood of christen trouwen, omdat ‘de man de leider is in de familie’ en zijn geloof dus zou opdringen. Om dezelfde reden mag een mannelijke moslim dat wel. Hij mag dus wel trouwen met iemand van een ander geloof, omdat het de man is die het voor het zeggen heeft en de vrouw zich zal aanpassen aan haar man.
  • Op de Dag des Oordeels zullen alle vrouwen ondervraagd worden niet alleen over hun religieuze ijver maar vooral over hun gehoorzaamheid aan haar man. Als zij op dat vlak positief worden beoordeeld, gaan ze recht naar het paradijs.  
• Ook getuigde de webstek van aanzet tot intolerantie van andersdenkenden en niet-gelovigen.
• Noch het bestuur van Vlerig noch het Centrum Islamonderwijs Vlaanderen (CIO), dat door de Moslimexecutieve erkend is om het moslimonderwijs in Vlaanderen te organiseren, wisten hier van af.
• Luckas Van der Taelen,(journalist, historicus en voormalig politicus bij Groen) vindt het merkwaardig dat blijkbaar niemand de omstreden pedagogische inhoud van de intussen offline gehaalde website van Vlerig controleerde. En hij is hierbij echt niet alleen!

Benoth Jerusalem in de Breughelstraat te Antwerpen is een Vrije Israëli­tische school voor secundair onderwijs. Er gaan enkel meisjes naar school en ook het lerarenkorps bestaat alleen maar uit vrouwen. De school is erkend door de Vlaamse overheid en krijgt dan ook subsidies.

• In 2012 werd de school doorgelicht door de Vlaamse onderwijsinspectie net zoals dat met alle andere scholen gebeurt. En wat blijkt nu: op vlak van evolutieleer, seksuele opvoeding en wetenschappelijke vakken constateerden de inspecteurs belangrijke ‘hiaten’, die nadien niet verholpen werden.
• Solliciterende leerkrachten kregen anno 2018 nog steeds volgende richtlijnen: met de leerlingen wordt niet gesproken over: seks, voortplanting, politiek, religie, racisme en persoonlijke aangelegenheden.’

Voor mij is religie een privé-aangelegenheid die men deelt in een geloofsgemeenschap. Daarbuiten zijn we allen burgers, met gelijke rechten maar ook gelijke plichten.