Het lichaam van Loretta Saunders is vorige week door de politie gevonden, bevroren onder een dikke laag sneeuw. De 26-jarige studente was bezig met haar promotieonderzoek naar vermiste en vermoorde inheemse vrouwen, maar werd zelf een van de honderden slachtoffers die de afgelopen jaren in Canada zijn gevallen. Zelf was ze een Inuit uit de oostelijke Canadese provincie Newfoundland en Labrador.

Door een paar schokkende moorden en een reeks verdwijningen langs de zogenaamde ‘Snelweg der Tranen’ in Newfoundland, is het thema een heet hangijzer in de Canadese politiek. Een speciale commissie van het parlement heeft afgelopen jaar een onderzoek gevoerd naar de oorzaken van het geweld. Het eindrapport werd begin maart gepresenteerd.

Openbaar onderzoek

Concrete maastregelen lijken echter nog ver weg, gezien de politieke verhoudingen. De oppositie heeft samen met inheemse organisaties actief gepleit voor een nationaal openbaar onderzoek, maar de regerende Conservatieve Partij wil dat niet.

“Ik ben heel teleurgesteld over het gebrek aan flexibiliteit van de commissie en de rechtlijnige benadering”, zegt het liberale Kamerlid Carolyn Bennett, vice-voorzitter van de commissie. De commissie was niet in staat om al het relevante bewijsmateriaal te onderzoeken. “Alleen een nationaal openbaar onderzoek, in opdracht van de regering, heeft genoeg middelen om tot de wortels van deze tragedie te komen. Alleen dat zou recht brengen aan de slachtoffers.”

Volgend jaar zijn er weer verkiezingen, Bennett heeft beloofd hier een verkiezingsitem van te maken. De Liberalen beloven een onderzoek en een “nationaal actieplan” om het geweld tegen te gaan.

Zeshonderd

In de afgelopen decennia zijn meer dan zeshonderd inheemse vrouwen vermoord of verdwenen. Dat blijkt uit data van de Native Women’s Association of Canada (NWAC). De meeste gevallen vonden plaats tussen 2000 en 2010. In 2010 stopte de regering met subsidie voor de database. Volgens de NWAC is het aantal disproportioneel hoog. De inheemse bevolking bedraagt 3 procent van de totale bevolking, maar het aantal moorden op inheemse vrouwen maakt 10 procent uit van het totaal aantal moorden op vrouwen.

Onderzoekers vertelden tijdens een hoorzitting in het parlement, dat inheemse vrouwen drie keer zo vaak blootstaan aan geweld als niet-inheemse vrouwen. Jonge vrouwen maken vijf keer zo veel kans om eraan te sterven. De oorzaken zijn divers: de slechte behandeling op speciale inheemse kostscholen, gebrek aan opvang, maar ook structureel racisme in de media en de maatschappij.

Mishandeld

Human Rights Watch zegt dat ook de behandeling door justitie en politie ondermaats is. De organisatie baseert zich op tientallen vrouwen die ze erover interviewde. De vrouwen worden niet alleen te weinig beschermd, maar soms ook mishandeld. Volgens Human Rights Watch moet de politie meer verantwoording afleggen. Er moet ook een klachtenmechanisme komen.

De Canadese politie zegt dat het onderwerp met “grote zorg” wordt behandeld. “De politie blijft zoeken naar nieuwe informatie over mogelijke risicofactoren en fundamentele oorzaken”, aldus een woordvoerder. Er zijn plaatselijke taskforces die zich speciaal richten op de zaken van verdwenen vrouwen.

Families van de vrouwen zijn echter gefrustreerd. “Er zijn heel veel rapporten en onderzoeken geweest, die hebben echter tot weinig concrete actie geleid”, zegt Bridget Tolley van Families of Sisters in Spirit in Ottawa, een groep van familieleden van vermoorde en vermiste vrouwen. Haar eigen moeder kwam in 2001 om toen ze in een natuurgebied werd geraakt door een politieauto. “We willen dat onze zaken worden opgelost. We willen rechtvaardigheid in plaats van nieuwe rapporten.”