Het maakt niet uit op welk bestuursniveau je de focus legt. Daar waar de
verandering zijn intrede gemaakt heeft, wordt het voor mij steeds
duidelijker op welke kracht ze gesteund is. Telkens opnieuw kan
dezelfde rode draad ontward worden. Vele genomen beslissingen steunen
immers op broodjeaapverhalen.

Een broodjeaapverhaal is een grotendeels verzonnen verhaal dat mensen
als waarheid aan elkaar doorvertellen. Zonder de feiten na te gaan,
vertellen ze het verhaal door, niet zelden nalatend er nog een schepje
bovenop te doen of vanuit een heel andere context te vertellen. Een
bekend voorbeeld is dat uit 1996. Een kind werddonkerbruin geschminkt,
met zwaar gestifte lippen, verdoofd of dronken in een dienstlift in
Eurodisney teruggevonden. Even later dook een gelijkaardig verhaal op.
Een kind werd in de Ikea kaalgeschoren in het toilet op het nippertje
bevrijd. Bijna 20 jaar later gaan dergelijke hardnekkige verhalen nog
goed over de tongen.

Het is onmogelijk om te achterhalen wie een dergelijk verhaal verzint en
wat de bedoelingen ervan zijn. In bovenstaand voorbeeld kan men er
misschien zelfs vanuit gaan dat het de bedoeling was om het pretpark of
de woonmeubelzaak te treffen.

Een ander voorbeeld maakt duidelijk dat broodjeaapverhalen soms wel
degelijk de bedoeling hebben om gedachten over dingen te beïnvloeden.
Misschien kent u wel het verhaal van een baby die van arm tot arm in
een allochtone familie rondging om telkens opnieuw een dokter een
geboorteattest te laten uitschrijven. Zo zorgde één baby ervoor dat
verschillende families kindergeld en nog andere voordelen opstreken.

Sinds sociale media gretig gebruikt worden om onze gedachten met de
wereld te delen, duiken er steeds vaker bizarre verhalen op waarvan de
oorsprong niet te achterhalen valt of de feiten niet te checken zijn.
Persoonlijk herinner ik me goed dat er in de aanloop van de
gemeenteraadsverkiezingen in 2012 en de parlementaire verkiezingen in
2014 opmerkelijk veel gestolen fietsen, waanzinnige nachtelijke
achtervolgingen en problemen met groepjes allochtone jongeren in mijn
stad via sociale media gemeld en gedeeld werden. Om even later, na de
stembusslag, te moeten vaststellen dat de ‘fenomenen’ gestopt waren.
Daarmee wil ik duidelijk maken dat bepaalde groeperingen of
belangengroeperingen er hun hand niet voor omdraaien om de publieke
opinie aan de hand van dergelijke, vaak ‘verzonnen’ of ‘opgeklopte’
verhalen te beïnvloeden.

Als inleiding kan dit wel tellen. Met argusogen volg ik de genomen
besparingsmaatregelen van de verschillende regeringen en lokale besturen
op de voet op. En ik kan me echt niet langer meer van de indruk ontdoen
dat broodjeaapverhalen bij het nemen ervan in de achterhoofden moeten
meegespeeld hebben.

Bruggepensioneerden moeten opnieuw aan het werk. Ze zijn te jong om op
het luie gat te zitten en een vervangingsinkomen op te strijken. Naast
het feit dat ze actief in plaats van passief voor de arbeidsmarkt
beschikbaar moeten zijn, valt er één wijziging wel erg hard op. Langer
dan vier weken mogen bruggepensioneerden niet meer in het buitenland
vertoeven.

Dus, als deze regering dergelijk besluit neemt, wil dat
zeggen dat ze er rotsvast van overtuigd is dat bruggepensioneerden in
Benidorm of een soortgelijk vakantiedorp hun dagen slijten met het roken
van dikke sigaren die gerold werden op de billen van Cubaanse maagden,
terwijl de ene na de andere fles Dom Pérignon ontkurkt wordt.
Broodjeaapverhaal. Met een hypotheek die meestal nog niet volledig
afbetaald is, met studerende kinderen en met hoge vaste kosten als
gevolg van het thuiszitten, is de realiteit echter dat het overgrote
merendeel van mensen op brugpensioen de beschikbare eurootjes
regelmatig op de rooster moeten tellen.

Binnenkort krijgen grote gezinnen heel wat minder kindergeld. Het is een
zeer hardnekkig broodjeaapverhaal dat je met kindergeld rijk kan worden.
Ik hoef er geen tekening bij te maken welke bevolkingsgroep hard zal
getroffen worden wanneer het kindergeld degressief gemaakt wordt.
Zeker zij die het hoge kindergeld opsturen naar familie in het
thuisland, zoals het broodjeaapverhaal ons weet te vertellen. De
realiteit echter is dat grote gezinnen vaak flirten met de armoedegrens
of er al onder moeten leven en al helemaal niets op te sturen hebben.

Senioren slapen in een bed op een matras waaronder zakken met geld
zitten. Broodje aap natuurlijk. Het zijn dramatische cijfers. De kans
dat je als senior in armoede terechtkomt, is zelfs reëel te noemen. Hoe
ouder je wordt, hoe groter de kans. De onvermijdelijke combinatie van
een te klein pensioen en ziek worden, speelt uiteraard een belangrijke
rol. En toch, met het afschaffen van het gratis busvervoer en het
verhogen van de dagprijzen in rustverzorgingstehuizen hoopt men slapend
geld vanonder de matrassen te toveren.

Zo kan ik nog even doorgaan. Van de opgerichte
antisocialefraudecellen die op zoek moeten naar de steuntrekker die zont
aan het zwembad in de tuin en een Ferrari in de garage geparkeerd heeft
staan tot het voorstellen van ‘aparte’ kinderopvang voor kinderen van
werkloze ouders omdat ze anders meegenomen worden op café waar de
ouders zich lazarus drinken.

Broodjeaapbeleid: het geheel van maatregelen genomen door een
regering(en) om zaken of problemen van horen zeggen aan te pakken die er
in werkelijkheid amper of helemaal niet zijn.