Mohammed Morsi. Bron: Worldbulletin.net
Analyse -

Brief van Morsi uit de gevangenis gesmokkeld

Voormalig Egyptisch president Mohammed Morsi heeft een nieuwe brief wereldkundig gemaakt. Sinds 25 oktober is de tekst op Facebook en Twitter te lezen. Morsi beweert dat hij alle onderhandelingsvoorstellen van de autoriteiten heeft afgewimpeld. En dat de revolutie voortgezet moet worden.

woensdag 5 november 2014 10:22
Spread the love

Ter gelegenheid van het islamitische nieuwe jaar dat op vrijdag 24 oktober is begonnen, heeft Mohammed Morsi vanuit de gevangenis via sociale media een brief met de Egyptische bevolking gedeeld. De Egyptische autoriteiten hebben er nog niet op gereageerd. Wie de onderhandelingsvoorstellen heeft gedaan waarvan Morsi melding maakt, is onbekend. 

Sinds zaterdag 25 oktober is de brief integraal op Facebook en Twitter te lezen. Morsi richt zich tot zijn achterban en de “revolutionairen van het land”:

“Ik feliciteer jullie, en ik spreek mijn genoegen uit over de voortzetting van jullie revolutie tegen de verlammende coup en haar leiders die proberen om landen te onderwerpen aan hun eigen verlangens. Toch zullen ze nooit slagen. Ze leven in angst voor een zwart lot van bestraffing dat hun wacht – voor de misdaden die ze hebben begaan tegen deze grootse natie. Ik grijp deze kans om aan te kondigen dat ik alle onderhandelingsvoorstellen heb afgewimpeld, en zal blijven afwimpelen, om de revolutie en het bloed van de martelaren niet prijs te geven.” 

Verder belooft Morsi dat hij de gevangenis niet verlaat totdat al zijn “gedetineerde zonen en dochters zijn vrijgelaten en naar huis mogen terugkeren”. Hiermee verwijst hij naar de duizenden leden en sympathisanten van de Moslimbroederschap die nog steeds in de gevangenis zitten.

Publieke macht

Morsi ondertekende de brief als de president van Egypte. Sympathisanten van de Moslimbroederschap geloven dat Morsi nog steeds de rechtmatige leider van Egypte is. Egyptische autoriteiten hebben de Moslimbroederschap echter formeel aangemerkt als een terroristische organisatie.

Demonstraties tegen de huidige regering hebben vaak geleid tot gewelddadige confrontaties met de politie en veiligheidsdiensten. De Egyptische autoriteiten beschouwen de Moslimbroederschap en de salafisten nog steeds als een reële bron van publieke macht in de samenleving. Op woensdag 22 oktober zei minister van Binnenlandse Zaken Mohammed Ibrahim dat de Moslimbroederschap en de salafisten zouden winnen als er vandaag parlementaire verkiezingen zouden zijn.

Kookpunt

Het is niet de eerste keer dat Morsi een boodschap naar de buitenwereld wist uit te brengen. Op 4 juni 2014, één dag na de einduitslagen van de presidentsverkiezingen, deelde hij een brief waarin hij zijn achterban aanmoedigde om de “vredige revolutie” voort te zetten. Met 96,9% van alle stemmen won legerleider Abdelfattah Al-Sisi de presidentsverkiezingen. In de brieven bombardeert Morsi zichzelf tot hoofd van de Egyptische revolutie, en hij geeft de opdracht aan zijn achterban om de gevestigde politieke orde niet te erkennen.

De Egyptische revolutie verwijst naar de jarenlange collectieve strijd van het maatschappelijk middenveld en, later, spontaan ontstane protestgroepen van burgers die op 25 januari 2011 een kookpunt bereikten. Deze strijd draaide om sociale rechtvaardigheid en democratisering van Egypte, en richtte zich tegen het op militaristische leest geschoeide regime van toenmalig president Mohamed Hosni Mubarak. Tijdens zijn dertigjarige presidentschap had een autoritair bestuur wortel geschoten in de Egyptische samenleving. 

Aan het eind van 2010, mede naar aanleiding van de zoveelste gewelddadige en frauduleuze verkiezingen, waren de politieke spanningen onder de bevolking constructief georganiseerd in nieuw ontstane politieke groepen die vervolgens opgenomen werden in een brede democratiseringsbeweging van sociale organisaties, politieke oppositiepartijen, activisten, burgers, arbeiders, studenten, journalisten, academici, filmartiesten en kunstenaars. Dit bonte collectief koos het Tahrirplein in Caïro als centrum voor de revolutie, dat op internationaal niveau weerklank en weerspiegeling kreeg met het ontstaan van de Occupy-beweging. 

Brood! Vrijheid! Menselijke waardigheid!

De Egyptische revolutie werd omgedoopt tot de revolutie van Brood, Vrijheid en Menselijke Waardigheid – de slogan die door de straten van Caïro en van andere steden het meest werd geroepen. Vanaf het moment dat het Tahrirplein een tweede thuis voor de demonstranten werd, begreep de wereld dat Egypte aan de vooravond stond van een  bottom up-ontketening van een nieuw politiek tijdperk. 

In februari 2012 deed Mubarak eindelijk afstand van het presidentschap. In juni 2012 won Morsi de presidentsverkiezingen. Dit betekende niet dat het Mubarak-regime compleet verdween. Kopstukken van het regime bleken nog een stevige vinger in de politiek-bestuurlijke pap te hebben. 

Eenmaal in functie constateerde Morsi dat hij geen wezenlijke veranderingen aan het bestaande politieke bestel kon aanbrengen. Het leger, dat er sinds 1952 een centrale positie in bekleedt, gunde Morsi geen ruimte om een grote baatzuchtige machtspositie in de politiek-bestuurlijke orde te ontwikkelen, of daadwerkelijk gehoor te geven aan de volksboodschap die vanuit het Tahrirplein was uitgezonden. 

De politieke partij Freedom & Justice Party, waarvan Morsi leider is, is gelieerd aan de Moslimbroederschap. Deze streefde ernaar om de samenleving naar zijn eigen wensbeeld in te richten. In dat kader probeerde Morsi zijn machtsuitbreidingen en bestuurlijke incompetenties te verbergen achter breed uitgemeten futiele theologische debatten die niets te maken hadden met de wederopbouw van het land en de verbetering van de politieke en sociaaleconomische status van de bevolking. 

Saamhorigheidsgevoel



The Guardian, 4 juli 2013.

Morsi raakte beklemd tussen deze twee op macht beluste grootheden. Hij verstevigde zijn grip op de samenleving door, bijvoorbeeld, met bruut politiegeweld burgerdemonstraties de kop in te drukken. Bovendien werden er rake klappen uitgedeeld aan het saamhorigheidsgevoel tussen moslims en christenen dat de Egyptische revolutie van 25 januari goed had laten zien.

Het was een kwestie van tijd dat men in de samenleving duidelijk besefte dat Morsi slechts een nieuw gezicht was van hetzelfde regime. De aanhoudende en sterker wordende massaprotesten tegen Morsi leidden wederom tot een collectieve opstand van uiteindelijk miljoenen mensen. Op 4 juli 2013 kopte de Britse krant The Guardian: “Egypt’s second revolution.”

Het leger heeft zich toen weten te profileren als een proxy tussen de bevolking en het beoogde einddoel van een democratisch Egypte. Op 3 juli 2013 werd Morsi afgezet door het Supreme Court of the Armed Forces (SCAF), de militaire hoge raad van Egypte. Aanvankelijk leek men niet stil te staan bij de manier waarop Morsi is afgezet. Inmiddels is geconstateerd dat de afzetting van Morsi een coup d’etat was.

Vogelvrij

Ondanks de poging van het leger om een stevig beeld neer te zetten dat het ten dienst staat van de bevolking, is er van dat beeld vrijwel niets meer over. De leden en het achterban van de Moslimbroederschap zijn vogelvrij verklaard, en burgers die ook na Morsi’s aftreden nog steeds de roep naar vrijheid en democratie laten klinken, raken verwikkeld in vaak bloedige confrontaties met de politie.

Sinds zijn afzetting zit Morsi in de gevangenis. Hij wordt beschuldigd van een reeks misdrijven, waaronder de dood van zeker tien demonstranten door politiemachten in december 2012. De rechtszaak van Morsi is meerdere malen uitgesteld. De laatste keer was op 23 oktober. 

Hoewel Morsi een belangrijk deel van de Egyptische bevolking kan meekrijgen in het standpunt dat de huidige politieke orde via ondemocratische wegen is gevestigd, blijft het de vraag of hij zich de sleutelrol van de Egyptische revolutie mag toe-eigenen. 

take down
the paywall
steun ons nu!