Meneer Gatz, 

het nieuwe zittingsjaar van het Vlaams Parlement opluisteren met een opvoering van Opera Vlaanderen om vervolgens drieëndertigmiljoen euro te besparen op cultuur: was dat uw idee? 

Wat fijn te horen dat u de culturele sector een warm hart toedraagt. Dat doen wel meer mensen, zeggen ze. De culturele sector heeft nood aan een bevlogen strijder die de belangen behartigt van elke organisatie, groot, middelgroot en klein, die door het vuur gaat, zichzelf desnoods op de brandstapel smijt, die alles voor de kunst over heeft, die kiest voor kunst. 

Kunst en commerciële massamedia zijn onze betekenisgevers geworden. Welk signaal geeft u de maatschappij als u bespaart op betekenisgeving? Ik ontsnap aan uw louter economische kijk wanneer ik in een theaterzaal zit en het raden heb naar de identiteit van de persoon naast mij, wanneer ik blij ben dat het theater zo onvoorwaardelijk gastvrij is, wanneer de lichten uitgaan en de gesprekken verstommen, wanneer het doek opgaat, de passie plaatsvindt en de magie mij overmeestert, wanneer ik ogen te kort kom en ik niet weg te slaan ben van het puntje van mijn stoel, wanneer ik, stil gemaakt, wacht op het moment dat alle handen op elkaar gaan en het allesomvattende applaus klinkt, uit respect voor het harde, kei harde werk dat geleverd is, wanneer ik onder de indruk de foyer instap, een wijntje bestel, op de trein nageniet, bedenk en bestudeer, wanneer ik de ochtend erna vol zin, zinvol en nog nazinderend aan een nieuwe dag begin. 

Dat u mij dit afpakt, maakt mij boos. 

Denk maar niet dat ik mij schuldig maak aan ‘het Calimero-valletje’ waar u het over heeft. Terwijl u de cultuursector met uw woordkeuze een positie opdringt, maakt Rosas Verklärte Nacht, maakt HETPALEIS De zaak van de dieren tegen de mensen en Loop, maakt fABULEUS Stand up en Braakland/ZheBilding Leni & Susan, maakt Hof van Eede Het Weiss-Effect en ’t Arsenaal De handen van Fatma, verschijnen Desert Haze van Sofie Benoot en The Drop van Michaël Roskam met Matthias Schoenaerts in de bioscoop, gaat UAMO Art Festival door in het Openbaar Entrepot voor de Kunsten terwijl heel Gent op zijn kop wordt gezet tijdens het stadsfestival WildeMannen WoesteWijven, speelt Vic De Wachter voor het eerst voor kinderen in Kleine Koning December van HETGEVOLG en HETPALEIS, verklaren zes fABULEUS-jongeren de liefde aan het publiek in Liefdesverklaring, een stuk gebaseerd op de Publikumsbeschimpfung van Handke – Kan u een voorbeeld aan nemen, de liefdesverklaring. Met Beschimpfung laat u zich reeds genoeg in – brengen Kopergietery en het KIP Chicks for money and nothing for free en regisseert Johan De Smet Titus De Voogdt in De geschiedenis van de wereld aan de hand van banaliteiten, spelen Oscar And The Wolf in Het Leuvens Depot en trapt het vierdaags familiefestival Rode Hond de herfstvakantie af, ondersteunen Artforum vzw en Mooss vzw het jongerenfestival Studio Cactus, programmeert Bronks onder andere Wij/Zij en Toink tijdens het meertalig EXPORT/IMPORTfestival, gaat Image van Adil El Arbi en Billal Fallah in première, speelt Braakland/ZheBilding in Museum M La Dissection D’un Homme Armé en staan de organisaties in Vlaanderen en Brussel te trappelen vol ongeduld voor de Kunstendag voor Kinderen. 

Ik meen u op geen enkel moment tegen het lijf gelopen te zijn; prijzen uitreiken en lintjes knippen niet meegeteld. De sector is meer vastberaden dan ooit. Ik ben meer vastberaden dan ooit om u en uw regering lik op stuk te geven, om te maken, om mee te maken, om de medemens zin te geven, om het leven betekenis te geven; het leven dat u probeert te herleiden tot louter economisch. 

Ik bedank alvast vriendelijk.Terwijl u en uw collega’s prat gaan op het economisch beleid waarbij winst het wint van waarden laten u en uw regering de sociale en culturele sector opdraaien voor de verdeeldheid die u zaait. ‘De verbindende factor in de samenleving’ moet ervoor zorgen dat de schade door u berokkend enigszins beperkt blijft en de gemoederen van de kokende mensenmassa bedaren. Bedaren en verbinden, moet vrijwillig, want u bespaart.

Terwijl u en uw collega’s besparen op betekenisgeving en op verbinding geeft u de sociale en culturele sector de opdracht waarden te creëren in een land en landsgedeelte van waarde(n)loze bestuurders. Waar bent u met uw ‘solidaire, warme samenleving’ die u en uw regering van dure woorden voorstaan? Waar bent u om te zeggen dat het net andersom is wanneer collega Bourgeois beweert dat een bloeiende economie de basis voor bloei van kunst en cultuur is? Waar bent u in uw beleidsnota om de artistieke handschoen op te nemen? Waar bent u in uw beleidsnota die u de titel cultuur geeft, maar die met geen woord rept over theater, laat staan over jeugdtheater? Waar bent u tijdens het jeugdtheaterfestival van Bronks, het gezelschap waar u vroeger in de zaal heeft gezeten, achteraf bent blijven plakken en een pint hebt zitten pakken, het gezelschap dat u een besparing van meer dan zeven procent oplegt om het vervolgens sans gêne de Prijs voor Cultuureducatie te overhandigen? Waar bent u op wat u een heuglijke dag noemt – de opening van Matterhorn vzw – om de sector een hart onder de riem te steken en het niet alleen een heuglijke dag te vinden omdat het vrijdag is? Ik neem aan dat u weet dat culturele huizen grotendeels in het weekend open zijn en u met uw grapje de bal volledig misslaat. Waar bent u met uw warm hart dat u de sector toedraagt?

Waar bent u? 

Hoewel mijn vingers serieus jeuken om u eigenhandig door elkaar te schudden, laat ik dat over aan de kunst. Ik geloof dat kunst daar veel beter toe gewapend is dan ik. ‘Kunst moet u een toek op uw mulle geven,’ volgens Opbrouck. Ik geloof dat kunst u die toek zal geven. 

Ik nodig u graag uit voor een avondje theater. Achteraf drinken we een pint in een van de ‘101 toffe cafés en kroegen in Brussel en omgeving’. 

Gaat u mee?

Sophie Tijhuis