Dit las ik vorige week op hln.be:
“Melissa Jean Wilbraham kon vorige zaterdag haar ogen niet geloven: Instagram had haar account afgesloten omdat haar artistieke foto’s van borstvoedende moeders te seksueel getint waren. En dat net op de eerste dag van Borstvoedingsweek… Moet dit kunnen of geven de mama’s in dit geval ook iets te veel van zichzelf prijs? De meningen zijn sterk verdeeld.”
Heel even buiten beschouwing gelaten of al die foto’s per sé via Facebook of Instagram gedeeld moesten worden (ja én nee wat mij betreft), over naar de essentie van het probleem.
De specialiteit van de fotografe is, zo zegt ze zelf: “zwangere vrouwen, moeders die bevallen en de unieke band die vervolgens ontstaat via de borstvoeding.” Instagram antwoordt: “de foto’s zijn te seksueel getint.”
In onze samenleving maken we niet langer een onderscheid tussen seksualiteit en sensualiteit. Dan kom je rare dingen tegen, zoals
“Josie Cunningham, een Brits ‘model’, liet onlangs op Twitter weten dat ze haar baby niet aan haar borst zal leggen omdat ze het verachtelijk vindt. Daarbij stelt ze dat borstvoeding grenst aan incest en niet echt natuurlijk is. “Het was misschien natuurlijk toen er nog geen melkpoeder bestond, net zoals het normaal was om naakt rond te lopen toen er nog geen kledij ter beschikking was.””
Laat ik duidelijk zijn:
Borstvoeding IS sensueel.
Borstvoeding is NIET seksueel.
Borstvoeding betrekt ons hele lichaam op een in-relatie zijn met een ander levend wezen, en zelfs, met het leven zélf. Wanneer we deze toelaten is de impuls om borstvoeding te geven zò dierlijk sterk in ons aanwezig, dat we ten volle ervaren dat het leven door ons stroomt. We kunnen er niet bij. Hoe kan mijn lichaam nu zo’n pak melk maken? Precies met die samenstelling die mijn kindje nodig heeft? We dalen van maatstaven zoals “om de drie uur voeden” terug in naar ons lichaam. De melk schiet toe wanneer onze baby huilt. Wow, dit is pas in-voelen! Dit is sensualiteit! Mijn kind en ik zijn verbonden met onze lichamen, voor al de rest! Het is dan ook niet gek dat borstvoeding geven gevoelens van extase teweeg kan brengen: ons lichaam tintelt, we zijn tevreden, én we maken extra liefde-hormoon aan. Wat houden we van die baby! Met heel ons hebben en houden; met ons lijf!
Enneuh… Dat is de bedoeling!
Deze ervaring wekt soms angst in onze samenleving. Immers, we denken vaak dat sensualiteit niet los kan staan van sexualiteit, waarbij we een romantische en seksuele liefdesrelatie bedoelen. Het is dan ook niet gek dat lichamelijk contact met kinderen steeds schaarser wordt. Kinderen spenderen grote dagdelen in wippertjes, eetstoelen, maxicosi’s, buggy’s, een speelbox, een apart bedje – liefst nog in een aparte kamer. Jammer genoeg gooien we met deze associatie eigenlijk de baby met het badwater weg, want velen onder ons kennen niet langer die ervaring van sensualiteit – die significant verschillend is van seksualiteit.
Dus, van jongsaf aan wordt ons aangeleerd dat lichamelijk contact en tekenen van affectie horen bij een liefdesrelatie. Om maar één voorbeeld te geven:
Op een dag nam ik mijn dochter – toen 1,5 jaar – mee naar het speelplein. Ze had een heel fijn contact met een jongen en gaf hem een knuffel. De jongen was meteen enthousiast en knuffelde terug. “Da’s vroeg hoor, voor een lief!” was de reactie. We kennen deze uitspraak allemaal wel in één of andere vorm. Er bestaan DUIZENDEN versies van.
Mijn dochter leerde op dat moment dat je enkel knuffels geeft als iemand je lief is (en dat je niet alleen wordt gestraft als je een ander kindje pijn doet, maar dat er ook met je wordt gelachen wanneer je lief bent).
Maar is knuffelen niet gewoon fijn?
Als antropologe verbleef ik langere tijd in Tanzania en India. In deze landen werd ik zowat continu aangeraakt door vrienden en vriendinnen. We liepen hand in hand – zoals iedereen overigens (man en man, man en vrouw, vrouw en vrouw) – en botsten tijdens het wandelen vaak tegen elkaar, zò fijn vonden de mensen het om dicht bij elkaar te zijn. Natuurlijk vond ik dit eerst best vreemd, maar geleidelijk aan ging ik waarderen hoe vriendschappelijk contact lichamelijk héél intiem verliep zonder dat het seksueel was.
Wat ik zag in de mannen en vrouwen die deze intimiteit zo openlijk beleefden was een levenslust, een sensueel zijn als een volle manifestatie van levenskracht en een doorleven van alle zintuigen; een ten volle beleven van relatie.
Het belang van dit onderscheid?
Ik hoor het zeer vaak: moeders geven minder vaak borstvoeding omdat ze angstig zijn dat ze seksuele gevoelens zullenervaren tijdens het voeden. De kans is groot dat je wakker wordt voor een andere en nieuwe dimensie van je lichaam en van jezelf. Je krijgt de kans je lichaam te gaan beleven als in verbinding met het leven.
Wanneer ik bedenk hoe jong kinderen vandaag seksualiteit beleven, dan ben ik er van overtuigd dat daar vele redenen voor zijn. Ook ben ik er van overtuigd dat één van die redenen er precies uit bestaat dat kinderen vandaag opgroeien zonder sensualiteit. Met als gevolg dat ze steeds vroeger op zoek gaan naar de ervaring van sensualiteit in dat surrogaat-gebied waar we het als volwassenen ook zoeken: in seksualiteit.
Sensualiteit beleven wakkert een “zich thuis voelen” in de wereld aan. En daar heeft iedereen nood aan, ook – of zeker – de jongsten onder ons. De tragedie voor jongeren vandaag is dat seksualiteit de nood aan de ervaring van sensualiteit nooit helemaal kan opvangen.
