“Daar staat ze !”, riep de man met vurige woede in zijn ogen en hij liep in mijn richting met uitspattende adrenaline, vertelt Anne Fleur Dekker op Facebook. Een kameraad van haar pakte haar bij de hand en samen liepen ze terug de Balie binnen, een bekend Nederlands theaterhuis aan het toeristische Leidseplein in Amsterdam. Dat ze op klaarlichte dag door aanhangers van extreemrechts bijna fysiek aangevallen werd op die toeristische en drukke plaats in Amsterdam is een teken dat er een heuse escalatie aan de gang is. Extreemrechts voelt zich ook in Europa empowered en zal steeds meer in die gevaarlijke richting evolueren. We zijn gewaarschuwd.

De woede van extreemrechts heeft Anne Fleur, een jonge linkse activiste van 22 jaar en een medewerkster van Groenlinks (de partij waaruit ze inmiddels ontslag nam omdat zij weigerden voor haar op te komen) te danken aan het feit dat ze de verkrachtingsliteratuur van de pas tot parlementair verkozen extreemrechtse racist en vrouwenhater Thierry Baudet aanklaagde in een column voor joop.nl. Baudet, die de beschaafde versie van Wilders wil zijn, maar eigenlijk de lokale versie van de alt-right is maar dan met een aristocratisch tintje en een intellectuele air die op niks gestoeld is behalve dan op dezelfde intellectuele leegte als de rest van de rechterzijde, die Baudet dus had een roman geschreven waarin één van de karakters poneerde dat vrouwen graag verkracht worden. Niks aan de hand natuurlijk, want het is maar een roman zou je zeggen, maar Baudet zelf heeft zich hierover heel dubieus uitgelaten in de media. Als zo iemand dan verkozen wordt in de Tweede Kamer dan vindt Anne Fleur terecht genoeg redenen om hem ultrakritisch aan te pakken en hem op zijn misogynie en racisme aan te spreken. Of moest ze soms doen zoals Khadija Arbib, de voorzitster van de Tweede Kamer en politica van de electoraal weggevaagde PvdA, die kusjes uitwisselde met Baudet?

Na haar column heeft men ook een oude tweet van haar naar boven gehaald. Een tweet waarin ze cynisch reageert op een tweet van een Wilders-aanhanger die opriep om 500 stenen te gooien op een moskee in Beringen als “ludieke actie”. Anne Fleur antwoordde iets als: laat ons dan ook 500 stenen gooien op Wilders en noem dat dan ook een ludieke actie. Ja, oproepen tot geweld is niet aanvaardbaar, maar dat deed Anne Fleur niet. Wat ze deed is illustreren hoe anderen tot geweld oproepen onder de noemer van ludieke actie en hoe men daar blijkbaar geen graten in ziet. Wat ze deed is die Wilders-aanhangers een spiegel voorhouden. Duidelijke en mooie reactie of moet ze doen zoals Khadija Arbib en glunderend naast Wilders poseren?

De aanhangers van Wilders stortten zich daarna op haar en deelden haar adres online. Door al de haat en bedreigingen werd de situatie onhoudbaar en moest ze onderduiken. Toen Jeroen Pauw haar uitnodigde voor zijn show dachten sommigen dat het gesprek zou gaan over de escalatie van geweld, over de dreiging, over de hel waar ze door moet, over het gebrek aan steun vanuit haar partij en vanuit veel mensen ter linkerzijde en de maatschappelijke betekenis van dat allemaal. Maar niks was minder waar. Pauw zat haar als een “dader” aan te pakken en te verwijten dat ze oproept tot geweld. Voorspelbaar allemaal, maar er is al genoeg gezegd en geschreven over die show en ik wil niet in herhaling vallen. Wat ik wel wil doen is een duidelijke en een niet mis te verstane boodschap richten aan de overheid in Nederland en in België en een tweede boodschap aan leiders en activisten van extreemrechts.

Eerst mijn boodschap aan de overheid: als je niet meer in staat bent om je burgers te beschermen tegen intimidatie en tegen bedreigingen van extreemrechtse en andere fanatici dan is dit het begin van het einde van de democratische orde. Deze bescherming is vooral nodig voor activisten en mensen in de politiek. Wilders wordt dag en nacht beschermd, terwijl hij systematisch tot haat en uitsluiting en onderdrukking van mensen oproept. Ondanks mijn mening over Wilders gun ik hem zijn mening en zijn fysieke en morele integriteit. Maar daar moeten ook mensen zoals Anne Fleur van kunnen genieten, zonder een vergelijking te willen maken tussen de haatpredikant die Wilders is en de predikant van gelijkheid en rechtvaardigheid die zij is. Bedreigingen en intimidatie op basis van een mening zijn uit den boze en dienen als een urgente kwestie aangepakt te worden. Als we het debat niet op het scherp van de snee mogen voeren, hoe zouden we dan de democratie kunnen behouden? Neem dus je verantwoordelijkheid beste overheid, bewaak de grenzen van de democratie en bescherm je burgers.

Mijn tweede boodschap is gericht aan de aanhangers van extreemrechts. Ik begrijp dat jullie boos worden wanneer jullie geconfronteerd worden met jullie lelijk gezicht van haat en fanatisme. En nog bozer worden wanneer iemand jullie laat zien wat voor griezels jullie leiders zijn die jullie als een kudde schapen volgen. Dat is menselijk en dat mag best. Maar wanneer je overgaat van de uiting van je mening, in welke vorm dan ook, tot de dreiging en het fysiek intimideren van mensen en van activisten dan heb je een keuze gemaakt. Een keuze die als een boomerang in je gezicht zou kunnen terugkeren. Denk er dus goed over na. Wil je deze weg inslaan? Wil je ons doen herinneren aan de bruine en zwarte hemden van de jaren 20 en 30 en 40? Heb je niet gezien hoe dat verhaal voor je ideologische voorouders eindigde? Wil je ook dat elke keer Wilders, De Winter of Baudet ergens gaan spreken, ze een taart in het gezicht krijgen? Wil je dat elke samenkomst van jullie partijen of verenigingen of met extreemrechtse sprekers effectief onmogelijk wordt gemaakt door acties?  Indien je dat niet wilt, dan moet je ook inzien dat je de ruimte en de morele en fysieke veiligheid en welzijn van de ander moet respecteren. Blijf dus met je poten af van onze kameraden!