Biologische
landbouw speelt een belangrijke rol bij het aanpakken van de
voedselonzekerheid, bodemdegradatie, armoede en klimaatverandering in
Afrika. Dat besef begint wereldwijd ook door te dringen bij
beleidsmakers.
Zo werd vorig jaar het African Organic Network
(AfrONet) opgericht. Sindsdien wordt de biologische landbouw ook op
overheidsniveau gezien als serieus alternatief voor het landelijk
gebied.
Volgens cijfers van de FAO bestaat 90 procent van alle
boerderijen uit kleinschalige familiebedrijven. Zij produceren het
leeuwendeel van ons voedsel op minder dan een kwart van alle
landbouwgrond.
In Afrika gaat het om iets minder dan 90 procent
van de boeren, maar zij zijn dan ook werkelijk kleinschalig: deze boeren
beschikken over minder dan 15 procent van de landbouwgrond.
Biologisch voorbeeld
Laten
we eens een kijkje nemen in Benin, waar pater Godfrey Nzamujo bijna 30
jaar geleden begon landbouw op slechts een hectare. Hij begon als
kleinschalige boer, nu is hij directeur van het Centre Songhai, een
biologische boerderij die zich uitstrekt over 24 hectare.
Inmiddels
is hij een biologisch voorbeeld voor velen. Een leger van werknemers en
leerlingen, zwoegt van zonsopgang tot zonsondergang tussen fruit,
groenten en rijst, tussen vis, varkens en pluimvee.
Songhai produceert zeven ton rijst per hectare drie keer per jaar, een stijging van een ton per hectare een keer per jaar cergeleken bij het begin van het
project.
Imitatie van de natuur
Nzamujo’s geheim zit in
imitatie van de natuur, het stimuleren van goede bacteriën in de bodem
om de productie, zonder afhankelijk te zijn van chemische stoffen te
maximaliseren. Hij wil Afrikanen leren de opbrengst te verhogen door
middel van eenvoudige technieken, zonder het gebruik van pesticiden of
kunstmest, terwijl de productiekosten omlaag gaan en het milieu wordt
beschermd.
En met succes. Songhai heeft al soortgelijke operaties
in Nigeria, Liberia en Sierra Leone en wil in 13 andere Afrikaanse
landen winkels openen.
Ecologische intensivering
Elders
in Afrika zijn de prestaties vergelijkbaar. De onlangs gestarte
ProEcoOrganicAfrica gaat werken aan verbetering van de bestaanszekerheid
op het platteland in Ghana en Kenia, op het gebied van
voedselvoorziening, voeding en inkomenszekerheid door ecologische
intensivering van landbouwsystemen.
Biologisch restaurant
Maar
op boerderijniveau is biologische landbouw gewoon een logisch
alternatief dat even praktisch is als efficiënt. Gewoon omdat
chemicaliën ongezond zijn en zelfs gevaarlijk wanneer het op de
verkeerde manier wordt gebruikt. En bovendien is het duur. Net als
kunstmest.
Lees ‘Arme Boeren kiezen voor biologisch’ op Blendle voor slechts 28 cent. Over
een biologisch restaurant in Nairobi, waar biologisch inderdaad alleen
voor de rijken is. En over bewoners in de sloppenwijken van Kibera die
een alternatief zoeken voor de hoge voedselprijzen en zelf hun eigen
voedsel gaan verbouwen.
Biologisch, want dat is goedkoper en
gezonder. Om dezelfde redenen, zo beschrijft het artikel, kiezen kleine
boeren op het platteland van Oeganda voor goedkope biologische teelt en
zijn ze zelfs in staat om hun fruit te exporteren.
Conclusie: het gebruik van organische mest, compost maken en bestrijding van
ongedierte op biologische manieren kan even doeltreffend zijn. Wat nodig
is, is kennis. Maar de inspanningen worden gedaan op deze weg.
Arme boeren kiezen voor biologisch
Organic Agriculture in Africa 2014
Hungry for land: small farmers feed the world with less than a quarter of all farmland
